*Bu içerik ilk kez "How to Increase Trust in the Media" başlığıyla Pacific Standard tarafından 13 Aralık 2018 tarihinde yayınlanmış ve Sonay Ün tarafından Teyit için çevrilmiştir.
Bazı gazeteciler, mesleklerini savunurken düşüncelerini açıkça ifade etmeyi pek arzu etmiyor. Aralarında yaygın olan bir düşünce tarzına göre, medyayı sık sık “halkın düşmanı” olarak gösteren Başkan Donald Trump’ın sözlü saldırılarına yanıt vermek, muhabirleri avukat konumuna sokan ve riske atan bir davranış. Bir gazetecinin atabileceği en uygun adımın yalnızca kendi işini iyi yapmak olduğu düşünülüyor.
Yakın zamanda gerçekleştirilen bir araştırma, yukarıda bahsedilen bu düşünce tarzının tamamen yanlış olduğunu öne sürüyor. Araştırmaya göre, haber tüketicileri teyit edilmiş haberlerle birlikte gazeteciliğin öneminin tartışıldığı görüş yazılarını birlikte okuduğunda medyaya daha fazla güveniyor ve okuduğu yazılarda gerçeği ayırt etme becerisi konusunda kendilerinden daha emin oluyor.
Louisiana Devlet Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent ve aynı zamanda makalenin başyazarı olan Raymond J. Pingree araştırmanın bulguları hakkında şunu ifade ediyor: “Bir grup sürekli saldırırken basının bulunduğu karşı grup, buna tepki vermediği için insanlar bir noktadan sonra, gazetecilerin, kendilerine yöneltilen taraflılık suçlamalarını kabullendiği kanaatine varıyor.” Pingree, ileri sürülen iddiaların aksini zamanında ispat etmenin bu algıyı ortadan kaldırabileceğini öngörüyor.
İnternette PLoS One dergisinde yayımlanan araştırmaya Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan 1.187 yetişkin birey internet ortamında katıldı. Katılımcıların çoğu kolej mezunuydu. Siyasi görüş bakımından ise yüzde 24’ü kendini Cumhuriyetçi, yüzde 40’ı Demokrat ve yüzde 32’si bağımsız olarak nitelendirdi.
2017 yılının Haziran ayında katılımcılardan yalnızca bir haber portalını beş gün boyunca ana haber kaynağı olarak kullanmaları istendi. Bu haber portalı, çeşitli ana akım haber sitelerinden alınan haberlerle düzenli olarak güncellendi. Katılımcılar, ortalama 268 yazıya ait başlık ve haber özeti okudu ve bunlardan 27’sine ayrıntılı bilgi almak üzere tıkladı.
Bir grup katılımcının haber akışına belli aralıklarla “teyit edilmiş” (fact-checked) hikayeler eklendi. Diğer gruba gazetecilik mesleğini savunan köşe yazıları sunuldu. Üçüncü grup ise hem “teyit edilmiş haberleri” hem de bahsi geçen gazeteciliği savunan köşe yazılarını okudu.
Çalışmanın başlangıcında ve bitiminde katılımcıların tamamı, “Ana akım medya kuruluşları genellikle tarafsızdır” ve “Siyasi konularla ilgili gerçeklere gönül rahatlığıyla ulaşabiliyorum” gibi ifadelere katılıp katılmadıklarını açıkladı.
Araştırmacılar haber doğrulama makalelerinin, medyanın imajını tek başına düzeltmediğini, ancak gazeteciliği dobra bir biçimde savunan yazılarla beraber bunun mümkün olduğunu belirtiyor.
“İnternetteki bir haber portalına gazeteciliğin savunulduğu birkaç düşünce yazısı eklendiğinde haber teyit etme faaliyeti katılımcıların ana akım medyaya olan güvenlerini artırdı, siyasetteki doğruları ayırt edebilme konusunda kendilerine güvenmelerini sağladı ve ana akım bir haber portalını ileride kullanmaya ilişkin görüşlerini sağlamlaştırdı” diyor çalışmayı yürüten uzmanlar. Gazeteciliğin savunulmadığı bir ortamda sadece haber doğrulama üzerinden bu sonuçların elde edilemediğini öne sürüyorlar.
Cumhuriyetçiler de Demokratlar da aynı düşünüyor
Araştırmanın önemli bir noktası da bu bulgunun yalnızca Demokratlar için değil aynı zamanda Cumhuriyetçiler için de geçerli olması (Her ne kadar Cumhuriyetçiler, Demokratlara göre medyaya daha az güvendiklerini ifade etse de).
Pingree ve araştırmayı yürüten meslektaşları,“Bu bulgular, siyasi doğrulara ilişkin mutlak kavramların yanı sıra haberlerde güven tazelemek ve haberlerden daha verimli bir biçimde faydalanmak açısından ümit verici” diyor. Ayrıca gazetecilerin, kendilerine yöneltilen yandaşlık suçlamalarını çürütmeleri gerektiği görüşündeler.
Bu konudaki görüşlerini şöyle dile getiriyorlar: “Bu tartışmada gazetecilerin toplumun başka aktörlerine bel bağlamalarının akıllıca olmadığını düşünüyoruz. Zira amaçları, mesleki düşünceleri ve yanlılığa karşı alınacak örgütsel önlemler hakkında yetkin bir biçimde görüş sunabilecek tek taraf gazeteciler.”
Gazeteciler insanların kendi hikayelerini anlatabilmelerine yardım etme konusunda çok başarılılar. Ancak bu bizim hikayemiz ve bunu anlatabilecek olanlar biziz.
