Sosyal medyada paylaşılan videonun bir adamın idam edilmeden önce son isteği olarak eşini ve çocuğunu görmek istediği iddia edildi. Sürekli “Mısır’da Hakim soruyor… Son isteğin… Eşimi ve çocuklarımı göreyim diyor… Hanımını geldiğinde parmağındaki yüzüğü avucuna bırakıyor… Kahrolsun Firavunlar… Allah kahru perişan etsin inşallah…” ifadeleri ile paylaşılan video şimdiye kadar Instagram, YouTube, Twitter ve Facebook’ta da yer aldı.
27 Şubat 2019’da Facebook’ta Hüzün Vefa isimli sayfa tarafından da aynı ifadelerle paylaşılan video şimdiye kadar yaklaşık 210 bin görüntülenme aldı.
Ancak videonun Mısır’da bir adamın idama götürülmeden önce hakimden son isteği olarak eşi ve çocuğunu görmek istediği anları gösterdiği iddiası doğru değil. Video, Mısır eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin oğlu Usame Mursi’nin süren yargılaması sırasında Ağustos 2017’de uzun zamandır görmediği eşi ve oğluyla karşılaştığı anları gösteriyor. Usame Mursi idam cezası değil, 10 yıl hapis cezası aldı.
Video Usame Mursi’nin yargılaması sırasında çekilmiş
İddia konusu videonun üzerinde Mısır’da yayın yapan El Watan News isimli haber kanalının logosunu görmek mümkün. DOAM isimli Twitter hesabının 14 Ağustos 2017’de paylaştığı bir tweette Osama Mursi’nin uzun zamandır görmediği eşi ve çocuğu ile mahkeme sırasında bir araya geldiği bilgisi yer alıyor ve iddia konusu videoya yer veriliyor. Bu paylaşımda da aynı logo görülebiliyor.
https://twitter.com/doamuslims/status/897196012502228993
Al -Jazeera’niın 12 Ağustos 2017 tarihli YouTube haberi ise iddia videonun ulaşılabilen ilk paylaşımı. Bu haberde söz konusu yargılamanın 12 Ağustos’ta gerçekleştiği bilgisi bulunuyor. Aynı videoyu 18 Ağustos 2017’de Yeni Şafak’ın YouTube kanalından yayınlanan videodan da görmek mümkün. Yeni Şafak’ın haberinde Mısır'da 2013 yılında görevinden uzaklaştırılan Muhammed Mursi'nin oğlu Usame’nin, gözaltına alındığı Aralık 2016'dan beri ilk kez eşi ve çocuğuyla görüştürüldüğü ifade ediliyor.
Usame Mursi idam cezası almadı
Deutche Welle’de 8 Aralık 2016’da yer alan bir haberde Mursi’nin Ağustos 2013’te gerçekleşen ve içlerinde polis de olmak üzere birçok kişinin hayatını kaybettiği protestoların sorumlusu gösterilerek evinde tutuklandığı bilgisi yer alıyor. Haberde Mursi’nin idam cezası ile yargılanabileceğinin altı çiziliyor. Mart 2017’de Anadolu Ajansında çıkan bir haberde Usame Mursi’nin Katar Devletine muhbirlik yaptığı ve Mısır adaletini aşağıladığı gerekçeleri ile de yargılandığı ifade ediliyor.
Usame Mursi tutuklandıktan sonra hakim karşısına çıkarıldığında (Kaynak: Anadolu Ajansı)
Ağustos 2013’teki olaylar nedeniyle yargılanması sırasında Müslüman Kardeşlerle bağı olan 5 sanık öldü, başta Mursi destekçileri olmak üzere toplam 374 sanık 15 yıl hapis cezası aldı. Usame Mursi, ise 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Videonun paylaşılma sebebi Mısır’daki idamlara dikkat çekmek amaçlı olabilir
Mısır’da 20 Şubat 2019’da 2015’te dönemin Başsavcısı Hisham Barakat’ın arabasına bombalı saldırı düzenleyerek ölmesine neden olan ve Müslüman Kardeşlerle bağı olan 9 şüpheli hakkında idam kararı verildi. Bu kararla birlikte 1 Ocak 2019’dan beri Mısır’da hakkında idam cezası kararı verilen insan sayısı 15’e yükseldi.
2017’de Müslüman Kardeşlerin 2013’te iktidardan uzaklaştırılmasının ardından çıkan birçok çatışma sonucu tutuklanan toplam 49 kişi hakkında idam kararı verilmişti. ABC News’ta konu hakkında çıkan bir haberde “Mısır’da her Salı günü, idam günü” başlığı ile bu duruma dikkat çekilmeye çalışılmış. Uluslararası Af Örgütüden Naija Bounaim konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu cümlelere yer vermişti,
“Hiç şüphesiz, ölümcül saldırılara karışanların kovuşturulması ve eylemlerinden sorumlu tutulması gerekir. Ancak mahkumları idam etmek ya da işkenceyle itiraf etmeye zorlamak bir adalet olmamalı.”
Üzerinde herhangi bir montaj bulunmayan video, başka bir kişi ya da olaya dair yeni anlatıyla kurgulanıp paylaşılıyor. Usame Mursi'nin yargılaması sırasında çekilmiş video üzerine "idama giden bir adamın son dileğinin yerine getirilmesi" hikayesi sonradan ekleniyor. Bu nedenle söz konusu paylaşımlarda yanlış bilginin en yaygın 7 türünden biri olan "çarpıtmanın" izlerine rastlıyoruz.
Sonuç olarak videonun Mısır’da bir adamın idama götürülmeden önce hakimden son isteği olarak eşi ve çocuğunu gördüğü anları gösterdiği iddiası doğru değil. Video, Mısır eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin oğlu Osama Mursi’nin süren yargılaması sırasında Ağustos 2017’de uzun zamandır görmediği eşi ve oğluyla karşılaştığı anları gösteriyor. Ayrıca Aralık 2016’da tutuklanan Usame Mursi idam cezası da almadı, 10 yıl hapis cezası aldı. Fakat 2013’ten beri Mısır’da Müslüman Kardeşlerle bağı olan birçok kişi idam edildi.
