Önceki iki yazıda Musk’ın mutlak ifade özgürlüğü vaatlerinin ve sık sık değişen ‘herkese mavi tik’ kararının yanlış bilgi sorununu nasıl derinleştirebileceğini yazmıştık. Bu sırada Twitter Covid-19 salgını hakkındaki yanlış bilgilerle mücadele etmek için potansiyel olarak zararlı ve yanıltıcı bilgi içeren paylaşım ve hesaplara dönük politikasını durdurdu.
Platformun konuyla ilgili politika sayfasında ‘23 Kasım 2022'den itibaren geçerli olmak üzere, Twitter Covid-19 ile ilgili yanıltıcı bilgi politikasını artık uygulamayacaktır’ açıklaması yer alıyor.
Twitter’ın şeffafllık sayfasından ekran görüntüsü
Sayfa kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmadan güncellendi. Diğer yanda Musk, eski ABD Başkanı Trump’ın Twitter’a dönüp dönmemesine bile platformunun anket özelliği ile karar veriyor. Ya da en azından bu tarz değişiklikleri açıkça duyuruyor.
Elon Musk, 23 Kasım’da kullanıcılara ‘Twitter, herhangi bir yasayı çiğnememiş veya aşırı spam yapmamış olmaları şartıyla, askıya alınan hesaplara genel bir af çıkarmalı mı?’ sorusunu yöneltip anket sonucunda çıkan ‘evet’ yanıtından hareketle hesapların geri getirileceğini duyurdu. Bu kararın detayları net olmasa da Twitter’da yürütülen bu gayri resmi anketlerin başka hangi değişiklikler için meşruiyet kaynağı olacağı merak konusu.
Twitter'ın eski Trust and Safety (Güven ve Güvenlik) kurulu başkanı Yoel Roth'a göre, ‘Twitter anketleri manipülasyona platformdaki neredeyse her şeyden daha yatkın.’
Musk’ın anket sonrası paylaşımı: Halk konuştu. Af gelecek hafta başlıyor. Vox Populi, Vox Dei. (Çoğunluğun görüşünü vurgulamak için kullanılan, halkın sesi, hakkın sesidir anlamına gelen Latince söz)
Twitter’ın açıklamasına göre, 2020’den bu yana Covid-19’a ilişkin yanıltıcı bilgi politikasını ihlal eden 11 binden fazla hesap askıya alınmış ve 100 bine yakın içerik kaldırılmıştı. Bu kararın ardından, askıya alınan hesaplara ne olacağı belirsiz.
Musk’ın, komplo teorisyeni olmasıyla tanınan aşırı sağcı Cumhuriyetçi Parti üyesi ABD Temsilcisi Marjorie Taylor Greene ve şarkıcı Kanye West gibi kişilerin engellenmiş hesaplarını geri getirme kararı ve ‘genel af’ anketi askıya alınan 11 bin hesabın da geri getirileceğine dair endişelere yol açtı.
Twitter şimdiye kadar Covid-19 ile ilgili ne tür bir politika izlemişti?
Platform 2020 yılının Mayıs ayında Covid-19 ile ilgili zararlı olabilecek içerikler için uyarılar yerleştirmeye, Eylül ayında gündemlere (trends) bağlam eklemeye ve Aralık ayında da aşılarla ilgili komplo teorilerine yer veren paylaşımları kaldırmaya başlamıştı.
Pandemiyle beraber şekillenen iddialar yalnızca Covid-19 hakkındaki bilgi karmaşasını değil, daha geniş ölçekte bilgi düzensizliğini tetikledi. Araştırmalar, Covid-19 aşılarıyla ilgili yanlış iddiaların, devam eden diğer aşılama kampanyalarına karşı halkın güvenini sarsabileceğini ve halk sağlığı için bir tehdit oluşturabileceğini gösterdi. Covid-19 aşılarıyla beraber görünürlüğü artan aşı karşıtlığı, etkisi ve güvenilirliği kanıtlanmış onlarca aşılama kampanyasında gerilemeye neden oldu.
Teknoloji odaklı yayıncı Verge tarafından Ekim 2022’de yayınlanan analiz, Twitter’ın topluluk odaklı moderasyon programı Birdwatch'ta (şimdiki adı Community Notes) kullanıcıların en çok odaklandığı konunun Covid-19’a dair yanlış bilgi içeren paylaşımlar olduğunu ortaya koymuştu. Bu yöntemde kullanıcılar yanıltıcı bilgi içerdiğini düşündüğü bir tweet gördüğünde tweete açıklayıcı bir not düşebiliyor, kendi kaynaklarını ekleyerek kanaatini açıklayabiliyor.
Michigan Devlet Üniversitesi’nde sosyal medya üzerine araştırmalar yürüten Anjana Susarla sağlıkla ilgili yanlış bilgilerle mücadelede sonucu ağır olabilecek risklerle karşı karşıya olduğumuzu hatırlatıp, özellikle bu alanda içerik denetimini azalatmanın ‘yanlış yönde atılmış bir adım’ olduğunu düşünüyor.
Diğer platformlar yanlış bilgi politikalarını uygulamaya devam ediyor
Meta, Covid-19’a karşı genel farkındalığın artışını gerekçe göstererek uygulamaların tekrar değerlendirilmesi için Temmuz ayında bağımsız kurulunun görüşünü istemişti. Covid-19 özelindeki yanlış bilgilere odaklanan benzer politikalar, YouTube, Facebook ve Instagram’da uygulanmaya devam ediyor.
Kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Meedan'ın dijital sağlık laboratuvarı program sorumlusu Jenna Sherman konu hakkında CNN’de katıldığı söyleşide bu geri adımın diğer platformlara örnek olma riskinden bahsediyor. ‘Diğer platformlar Twitter'ı yakından takip edip bundan paçayı sıyırmayı deneyecekler. Çünkü eğer yapabilirlerse, benzer bir modeli izleyip hâlâ iyi görünmeyi başararak daha çok para, kaynak ve zaman kazanabilirler.’
Uzmanlar ve hak savunucularının sosyal medya platformlarındaki ayrımcılık, nefret söylemi, halk sağlığı gibi alanlara odaklanan politikaların uygulanış biçimine dair daha şeffaf ve katılıma açık bir sürecin yürütülmesi gerektiğini ısrarla tekrarladığı sırada, sosyal medya platformlarının bu politikalardan geri dönmenin yollarını araması endişe verici.
