*Bu içerik ilk kez "What’s the matter with Twitter" başlığıyla Poynter tarafından 9 Ağustos 2018 tarihinde yayınlanmış ve Emek Akman tarafından Teyit için çevrilmiştir.
Son birkaç yıl içinde Twitter yalan haberle mücadele için olabildiğince az şey yaptı ve süreçte Facebook’u zorlayan olumsuz baskıdan kaçındı. Bir süre bu strateji işe de yaradı, en azından şimdiye kadar.
Bu hafta neredeyse bütün büyük teknoloji platformları ünlü komplo teorisyeni ve InfoWars sunucusu Alex Jones’a karşı harekete geçti. Teknoloji şirketlerinin harekete geçmesi, medya ve teknoloji muhabirlerinin, doğrulama (fact-checking) kuruluşlarının defalarca çürütmesine rağmen, InfoWars’un platformlar üzerinde hâlâ etkin olmasına ilişkin haberleryapmasından yaklaşık bir ay sonra başladı.
Pazar günü Apple özellikle Jones’un göçmenler, Müslümanlar ve trans bireyler hakkındaki ifadelerini belirterek, Apple’un nefret söylemi ilkelerinin ihlal edildiği gerekçesiyle sitenin tüm yayınlarını iTunes ve Podcasts uygulamalarından kaldırdı. (Apple, InfoWars uygulamasını hâlâ kaldırmadı.) Geçmişte Jones’un platformlarında kalmasını çeşitli nedenlerle açıklayan Facebook ve YouTube hızlıca akıma ayak uydurdu, Spotify ve hatta MailChimp de onları takip etti.
InfoWars ve Jones’un toplam 1,3 milyon takipçiye sahip olduğu Twitter bu grupta yer almadı.
Bir tweetinde Twitter CEO’su Jack Dorsey, Jones ve InfoWars’un Twitter’da kalmasına izin verme kararını iki hesabın da platformun kurallarını ihlal etmediğini, doğrulama işinin gazetecilere düştüğünü söyleyerek savundu.
(I)Siyasi görüşlerden bağımsız olarak tarafsızca uyguladığımız (ve geliştirdiğimiz) açık ilkeler yerine dışarıdan gelen baskıya boyun eğer ve tepki gösterirsek her yöne savrulabilen şahsi görüşlerimizden ibaret bir hizmete döneriz. Biz bunu yapamayız.
(II) Jones’unki gibi hesaplar sansasyon yaratıp asılsız söylentiler yayabilir. Bu durumda gazetecilerin bu bilgileri doğrudan belgelemesi, doğrulaması ve yalanlaması çok önemlidir. Böylece insanlar kendi görüşlerini oluşturabilir. İnsanlar açısından en iyi hizmet de budur.
8 Ağustos 2018
Gazeteciler ise teknoloji şirketini konuyla daha yakından ilgilenmeye davet etti.
Hey @jack, doğru yaptım mı?
JonathanWeisman:
@jack dikkatini çekerim, Twitter hizmet koşulları kullanıcıların “değiştirilmiş, aldatıcı veya sahte kaynaktan gelen bilgileri herhangi bir şekilde kullanmasını” yasaklıyor. Bu “sahte kaynaktan gelen bilgi” değil mi?
@Millie__Weaver :
İstihbarat kaynakları uyarıyor!
Derin devlet darbesi yolda.
Sosyal medya aslında derin devletin rejim değiştirmek için kullanacağı bir araç olarak tasarlandı.
Silah, cephane, temiz su, dayanıklı gıda, hazırlanmaya başlayın.
8 Ağustos 2018
Twitter kurallarının, özellikle de “taciz ve nefret söylemlerini” yasaklayan kuralı açısından diğer platformlarınkilere çok benzediğine, şirketin bu kuralları eşit düzeyde uygulamadığına dikkat çeken kullanıcılar da oldu. Twitter’ın küresel ilke iletişimleri eski başkanı bile Jones ve InfoWars hesaplarının platformda kalmasının anlamsız olduğunu söyleyerek Dorsey’nin mantığına karşı çıktı.
@jack şu anki durum için lütfen iletişimi suçlama. Bunlar kolay kararlar değil ama iletişimin işi de değil. Güvenilirliği, kararların nedenlerini açıklamaya yardımcı olacak iş arkadaşlarını karalamak da işe yarar bir yol değil.
@jack:
İşin aslı geçmişte kararlarımızı açıklamayı beceremedik. Bunu düzelteceğiz. Jones’a da diğer tüm hesaplara uyguladığımız standartları uygulayacağız. kısa vadede iyi hissettirip yeni komplo teorilerini besleyecek aceleci adımlar atmayacağız.
Jones konusundaki bu kavga, iyi haberciliğin ve akran baskısının platformları harekete geçirebildiği de dahil olmak üzere çok şey gösteriyor. Facebook, Apple ve diğerlerinin Jones ve InfoWars’u yasaklamasının nedeni nefret söylemi olsa da Twitter’ın bu konuda bir şey yapmaması doğrulama kuruluşlarının şirketin yanlış bilgiyle mücadeleye yaklaşımı hakkında uzun zamandır düşündüklerini de doğruluyor.
“Bir şey yapmıyorlar, ben de kendi ilkelerini bile uygulamamalarına çok kızıyorum,” diyor PolitiFact editörü Angie Holan. “Facebook ve Google’ın uydurma ve sahte haberlerle mücadele etmek için yaptıklarının yanında Twitter hiçbir şey yapmıyor.”
Twitter kendi platformu üzerindeki yanlış bilgilerle mücadele etmek için ufak adımlar attı. Şirket, Şubat ayında farklı hesaplardan benzer gönderilerin yayımlanmasını yasaklayarak bot hesapları çökertti. The Washington Post’un haberine göre Mayıs ve Haziran aylarında 70 milyon hesabı kaldırdı, kullanıcı artışını yavaşlattı.
Ancak Holan bu işlemlerin her teknoloji platformunda, özellikle flaş haberlerin ardından yanlış bilgilerin sıklıkla viral hâle geldiği Twitter’da zaten yapılması gerektiğini söyledi;
Gerçek kişilerle iletişim kurmak için kullanılan sahte hesapları sosyal medya platformlarından uzak tutmak en temel standart. Sanırım fark edilmeyeceklerini umarak kenarda sessizce oturmaya çalışıyorlar.
Facebook, Google ve YouTube ile karşılaştırıldığında, hele de iletişimin daha “sağlıklı” olması için çabalayacakları iddialarına rağmen Twitter’ın yanlış bilgilere karşı hiçbir şey yapmadığını söyleyebiliriz.
Facebook, platform üzerindeki sahte haberleri ve görselleri bulmak ve çürütmek için dünyanın her yerinden 25’in üzerinde doğrulama kuruluşuyla birlikte çalışıyor. Bu da sahte içeriklerin erişimini yüzde 80 oranında azaltıyor. (Açıklama: IFCN’in ilkelerini imzalamak projeye katılımın gerekli koşuludur.) Google Schema.org ClaimReview işaretleme aracını kullanarak teyit edilenleri vurguluyor ve üste çıkarıyor, YouTube bile flaş haberler olduğunda “yetkili” kaynakları arama sonuçlarında daha yukarılarda çıkaracağını açıkladı.
Facebook ve Google’ın çabalarının işe yarayacağından şüphe etmek için çok neden olsa da Twitter’ın son Meksika seçimlerinde iş birliğine dayalı bir doğrulama projesine yardım etmek dışında bir programı bile yok. Twitter’ın diğer şirketlerin çalışmalarının farkında olmaması da pek olası değil. Doğrulama kuruluşları benzer ortaklıklar kurmak için Twitter’a defalarca teklif götürdü.
Brezilyalı doğrulama projesinin yöneticisi Cristina Tardáguila bir WhatsApp mesajında “(Agência) Lupa’nın en etkin sosyal medya hesabı Twitter’da ve ortaklık için Twitter’a defalarca ulaştık. Ne yazık ki bir ortaklık kuramadık. Bir yıldan uzun süredir Google ve Facebook’la çalışıyoruz ancak Twitter’la çalışamıyoruz,” diyor.
Bence Twitter, platformu daha iyi bir bilgi kaynağı hâline getirmek için IFCN imzacısı üyelerden biriyle birlikte çalışmayı denemeli. Biz çok kez denedik.
Twitter, International Fact Checking Network’ün Haziran’da düzenlediği Küresel Doğrulama Zirvesi’ne (Global Fact-Checking Summit) de davet edildi ancak şirket zirveye katılmadı. Facebook ve Google temsilcileri konferanstaydı.
Poynter, Mayıs ayında Twitter’a Facebook’un yaptığı gibi doğrulama projelerine katılma olasılığını sorduğunda şirketin sözcülerinden biri Poynter’e Twitter’ın yanlış bilgiye yaklaşımının farklı olması nedeniyle şirketin böyle bir ortaklık düşünmediğini belirtti. Bu hafta tekrar sorduğumuzda bir sözcü kamu politikası, hükümet ve yardım bölümü başkan yardımcısı Colin Crowell’in Haziran 2017 tarihli bir blog yazısını göndermekle yetindi.
Crowell yazısında “Twitter’ın açık ve gerçek zamanlı yapısı her türden yanlış bilginin yayılmasına karşı güçlü bir panzehir,” diyor. “Her bir kişinin her bir tweetinin doğru olup olmadığını ayıramayacağımız için bu çok önemli. Biz şirket olarak gerçeklerin yargıcı değiliz.”
Tardáguila, Twitter’ın Brezilyalı doğrulama kuruluşlarını Cuma günü bir toplantıya çağırdığını, bu toplantıda sonbaharda yapılacak seçimlerden önce doğrulama kuruluşlarıyla bir tür ortaklık başlatacaklarını umduğunu belirtti. Ancak doğrulama kuruluşlarıyla ortaklık kurmasa da Twitter’ın haber, hükümet ve seçimlerden sorumlu eski başkanı Adam Sharp, Poynter’e Twitter’da teyitlerin her şekilde Facebook’a göre daha organik bir şekilde yayılacağını söyledi.
Arama sonuçlarına gittiğimde, sahte haberle ilgili en çok etkileşim alan tweetlere bakınca algoritma haberle ilgili ilk tweetin sahte olmasına neden olsa bile genellikle algoritmanın öne çıkardığı tweetler içerisinde karşıt görüşler yer alacak. Bu her zaman olmayabilir ama Facebook’takinden kesinlikle daha sık olacaktır.
Gönderilerin Twitter’da Facebook’a göre daha az etkileşim alma eğiliminde olduğu doğru. Brezilya’daki Aos Fatos gibi doğrulama projeleri de yalan haber bağlantısı paylaşan kullanıcılara yanıt olarak yalan haberi çürüten analizi otomatik olarak paylaşan araçlar geliştirdiler bile.
Yine de doğrulama kuruluşları Twitter’ın bu konuda bir şey yapmamasının şirketin olası sahtekarlara ve dolandırıcılara meydan verdiğini söylüyor.
“Twitter’daki yalan haberlerin sayısına bakınca şirketin buna izin verdiğini görünce endişeleniyorum ayrıca kişileri taklit eden hesaplarla da sıkça karşılaşıldığını görüyorum” diyor Holan.
Doğrulama kuruluşlarıyla iş birliği yapmamasının dışında bu Twitter’ın yönetmekte inanılmaz kötü olduğu bir başka konu. Şubat ayında Marjory Stoneman Douglas High School’da ateş açıldıktan sonra Miami Herald muhabiri Alex Harris, kendisini görgü tanıklarından ceset görselleri istiyormuş gibi gösteren pek çok sahte tweetin hedefi oldu.
Harris olayı Poynter’e “Durumu Twitter’a bildirmeye karar verdim, Twitter da bunun taciz olmadığını veya herhangi bir kuralı ihlal etmediğini söyleyerek yanıt verdi,” diyerek anlatmıştı. “Bu pek de harika bir yanıt değildi. Aklım başımdan gitmişti.”
Twitter’ın sahtekarlık karşısında tepki vermediği ilk örnek de değildi bu. Temmuz ayı sonlarında yayımlanan bir CJR haberinde, University of Georgia profesörü Tim Samples sahte bir Twitter hesabının kendisinin gerçek adını ve resmini kullandığını anlattı. Kendisini muhafazakâr bir yazar gibi gösteren bu hesap 50 binden fazla takipçiye ulaştı ve Twitter bu konuda hiçbir şey yapmadı.
Derhal bir sahtekarlık bildirimi göndererek Twitter’la iletişime geçtim. Dört gün sonra fotoğraflı bir kimlik ve kimliğimi doğrulayan bilgiler gönderdiğim hâlde otomatik bir yanıt aldım: ‘Twitter kurallarının açıkça ihlal edildiğini belirleyemediğimiz için söz konusu hesapla ilgili işlem gerçekleştiremedik.
Twitter’ın kurallarına göre bir kullanıcı “başkalarını yanlış yönlendiren, yanıltan veya aldatan ya da bunu hedefleyen bir şekilde kişileri, grupları veya kuruluşları taklit edemez”. Poynter’in Mayıs ayında Harris’in yaşadıklarıyla ilgili sorusuna Twitter, şirketin uydurma tweetlerle ilgili belirli bir ilkesi olmadığı, yalnızca uydurma hesaplarla ilgili ilkesi olduğu yanıtını verdi.
Holan’a göre Twitter’ın sorununun temelinde yanlış bilgi hakkında açık ilkelerin oluşturulmaması yatıyor;
Bence Facebook’un hesapları düşürmesi gibi bir şey yapabilirlerdi. Yalan haberleri çıkaran hesapları askıya alabilirlerdi. Olası çözümleri benden iyi biliyorlardır. Ben bir çözüm olmadığına inanmayı reddediyorum, onlarca çözüm var.
