Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 18 Nisan 2018’de erken seçim tarihini açıklamasının ardından Türkiye 2 ay süren bir seçim maratonuna girdi. Partiler ve cumhurbaşkanı adayları programlarını, ittifak hedeflerini ve vaatlerini açıklarken sosyal medya ve internetin ana gündem maddesi seçim oldu.
Seçim maratonunun başlamasıyla birlikte teyit.org, internette teyit.org’un radarına giren ve kullanıcıların doğrulanması talebiyle gönderdiği şüpheli haberleri inceleyerek hangi bilginin doğru hangi bilginin yanlış olduğunu kullanıcılarla paylaştı.
24 Haziran’daki seçime doğru kullanıcıların teyit.org’u bir önceki dönemlere göre ne sıklıkla kullandığı, teyit.org’a gönderilen ihbar sayısı, yayınlanan analizler ve izleyici kitlenin teyit.org’a duyduğu ilgiyle alakalı bir seçim gözlem raporu yayınlandı.
18 Nisan’dan 5 Haziran’a kadar incelenen ilk rapordan elde edilen veriler, daha doğru ve anlamlı bir sonuç alınabilmesi için 4 Temmuz’a kadar uzatıldı ve 18 Nisan’dan 4 Temmuz’a kadar devam eden süreçteki veriler ile ikinci bir rapor hazırlandı.
İkinci raporda, kullanıcıların seçim süresi boyunca yolladığı ihbar sayılarına, en çok hangi şüpheli içeriğin ihbar aldığına ve kullanıcıların yolladığı ihbarlardaki şüpheli içeriklerin ne kadarının doğrulanarak analiz halinde yayınlandığına yer verildi.
Rapor hazırlanırken iki ayrı karşılaştırma dönemi belirlendi. 2017 yılında gerçekleşen Anayasa Referandumu hakkında teyit.org’un yayınladığı ilk analiz tarihi olan 26 Ocak 2017’den, referandumun gerçekleştiği 16 Nisan 2017 tarihi ile erken seçimin açıklandığı tarih olan 18 Nisan 2018’den 4 Temmuz 2018 gününe kadar olan süreci ilk karşılaştırma dönemi olarak ele alındı.
İkinci karşılaştırma dönemi olarak ise 1 Ocak 2018 – 18 Nisan 2018 ile erken seçimin açıklanmasının ardından 4 Temmuz’a kadar olan 2 aylık periyot seçildi. Böylece hem iki seçim arasında karşılaştırma yapılabilirken hem de seçim öncesi ve seçim döneminde kullanıcıların teyit.org’u hangi sıklıkla kullandığı incelendi.
Seçim döneminde 315 vaka incelendi
Kullanıcılar, erken seçimin açıklandığı 18 Nisan’dan 4 Temmuz’a kadar Seçim 2018 ile ilgili toplamda 315 ayrı şüpheli bilgiye ait bin 460 ihbar gönderdi. Bu şüpheli bilgilerden 45’i doğrulanarak analiz halinde kullanıcılarla paylaşıldı. Oransal olarak incelendiğinde teyit.org editörlerinin seçim döneminde doğruladığı içerik toplam ihbarın yüzde 14,2’si kadar.
Seçim döneminde kullanıcıların en çok ihbar yolladığı 5 şüpheli bilgi
Kullanıcılar, sosyal medyada gündem olan şüpheli bilgileri doğrulanması talebiyle teyit.org’a gönderdi. Seçim döneminde incelenen şüpheli bilgi başına 4,6 ihbar gönderilirken bazı iddialar çok daha fazla ihbar aldı. TVNET’de Anadolu Ajansı’nın 2018 seçim sonuçlarının yanlışlıkla yayınlandığı iddiası toplamda 91 ihbarla en çok ihbar gönderilen şüpheli bilgi oldu. Bu sayının ortalama ihbar sayısıyla kıyaslandığında 23 kat daha fazla olduğu görülüyor.
teyit.org iddia geleceğe dönük bir tahmin içerdiği ve deliller (varsa TVNET’in elindeki veri, Anadolu Ajansı’nın kanallara sağladığı veriler gibi) ulaşılabilir olmadığı için söz konusu şüpheli bilgiye dair bir analiz yayınlayamadı.
Kullanıcılar teyit.org’u erken seçim döneminde daha çok ziyaret etti
teyit.org internet sitesi, Erdoğan’ın 18 Nisan’daki erken seçim açıklamasının ardından 2018’in ilk 3,5 aylık dönemine göre daha çok ziyaret edildi. İnternet sitesine giren tekil kullanıcı sayısı seçim öncesi döneme göre yüzde 70’lik bir artış gösterirken sayfa görüntülenme sayısında yüzde 75’lik bir artış yaşandı.
Erken seçimin açıklanmasının ardından internet sitesine giren tekil ziyaretçi sayısı, Anayasa Referandumu dönemine göre de yüzde 80’lik bir artış gösterdi. Sayfa görüntülenme sayısında ise tam iki buçuk katlık bir artış yaşandı. Kullanıcılar seçim dönemlerinde internet ve sosyal medyada yayılan şüpheli haberlere dair doğru bilgiyi öğrenmek için teyit.org’u daha çok kullandı.
Seçim dönemlerinde teyit.org’u daha çok insan takip etmeye başladı
teyit.org’da yayınlanan analiz sayısı erken seçim döneminde ilk 3,5 aya kıyasla yüzde 22’lik artış gösterirken günlük takipçi artışında da yüzde 27’lik bir değişim yaşandı. Erken seçim döneminde yayınlanan analiz sayısı ve günlük takipçi artış oranında ise Anayasa Referandumu dönemine kıyasla yüzde 38’lik bir artış görüldü. Yani kriz anlarında ve toplumun büyük kesimini ilgilendiren olaylarda kullanıcıların doğru bilgi talebi de paralel bir şekilde artış gösterdi.
Doğrulanması talebiyle teyit.org’a gönderilen şüpheli içerikler 2 kattan fazla arttı
Erken seçim döneminde teyit.org’a doğrulanması talebiyle gönderilen şüpheli haber ihbarında, yılın ilk 3,5 aylık dönemiyle kıyaslandığında 2 kattan fazla artış görülüyor. Anayasa Referandumu döneminde gönderilen ihbar sayısına kıyasla da yüzde 88’lik bir artış var. Talebin artmasıyla birlikte teyit.org’un sosyal medya hesaplarından paylaştığı içerik sayısı da arttı. teyit.org’un Facebook ve Twitter hesaplarından paylaştığı içerik sayısı yılın ilk 3,5 ayına göre yüzde 7’lik artış gösterirken bu oran referandum dönemine kıyasla yüzde 34 daha fazla.
Editör notu: Bu veriler ele alınırken teyit.org’un sosyal medya takipçi sayısını da göz önünde bulundurmakta fayda var. 26 Ocak 2017 tarihinde teyit.org’un toplam sosyal medya takipçi sayısı 76 bin 931 iken 16 Nisan 2017 tarihinde bu sayı 133 bin 41’e yükseldi. 1 Ocak 2018 tarihinde bu sayı 236 bin 481 seviyesine ulaştı. 18 Nisan’da ise teyit.org’u Facebook ve Twitter üzerinden takip eden toplam takipçi sayısı 281 bin 441’di. 4 Temmuz’da ise toplam takipçi sayısı 328 bin 148’e ulaştı. Bu rakamlar, teyit.org’un sosyal medya hesaplarını takip eden tekil kullanıcı sayısını değil toplam kullanıcı sayısını göstermektedir.
