Futbol tutkunlarının uzun bekleyişi, 21. Dünya Kupası’nın Rusya’da başlamasıyla son buluyor. 36 takımın 11 farklı şehirde oynayacağı maçlar Haziran’da başlıyor ve turnuva kupanın sahibini bulmasıyla Temmuz ayında sona eriyor. Belki de Olimpiyatlardan sonra dünyada en çok ilgi gören bu bir aylık “futbol ayini” tarihinde birçok hikayeyi de barındırıyor. Her Dünya Kupası’nın, her maçın hatta her pozisyonun bile kendisine özgü hikayelerinin olduğu bu futbol evreninde sizi İspanya’da düzenlenen 1982 Dünya Kupası’na götüreceğiz. Turnuvada çekilen ve hemen herkesin bir şekilde karşılaştığı Maradona’nın ünlü fotoğrafının perde arkasına bakacağız.
Yeni formatıyla 1982 Dünya Kupası
Uygulanan yeniliklerle hatırlanan 1982 Dünya Kupası’nda takımlar ilk defa finallere kalabilmek için iki grup aşamasında mücadele ettiler. İlk turda dörderli, ikinci turda üçer takımlı grup müsabakalarının ardından takımlar yarı finale yükseldiler. Kuveyt ile Fransa’nın karşılaştığı maçta Kuveyt’in yediği bir gole itiraz eden Şeyh Fadih El- Ahmet Sabah’ın sahaya girmesi ve daha sonraki karşılaşmalarda bir dönem demircilik mesleğini de yapan ünlü Alman kaleci Schumacher’in, Fransa’nın forveti Battiston’u sert bir faulle bayıltmasıyla hatırlanan 1982 Dünya Kupası’nın sahibi ise İtalya olmuştu.
Turnuvanın ilk turundaki 3. grupta; Belçika, Arjantin, Macaristan ve El Salvador yer alıyordu. 13 Haziran 1982’deki grubun ilk maçında ise Arjantin ve Belçika karşı karşıya geldi. Son Dünya Kupası’nın şampiyonu Arjantin elbette bu maçın ve turnuvanın da favorisiydi. Gözler ise kilolu olmasından dolayı “İtalyanların” “kıvırcık saçlı jambon” lakabını taktığı Diego Armando Maradona’nın üzerindeydi. Maradona’nın, “tanrının eli” lakabını alacağı 1986 Dünya Kupası’na ise henüz 4 yıl vardı.
İlk maçta işler Arjantin ve Maradona için beklendiği gibi gelişmedi ve Belçika Erwin Vandenbergh’in 62. dakikada attığı golle rakibini mağlup etmeyi başardı. Ancak, 1982 Dünya Kupası’ndaki bu maç akıllarda sadece bu sürpriz sonuçla yer etmedi. Maçın ikinci yarısındaki bir anda, fotoğrafçı Steve Powell tarafından çekilen kare, Dünya Kupaları tarihinin en ünlü fotoğraflarından birisi oldu.
Fotoğrafta Maradona, 10 numaralı mavi beyaz çizgili forması ve sol ayağındaki topla, tam altı Belçika oyuncusuna karşı duruyordu. Belçikalı futbolcuların yüz ifadeleri ve vücut dilleri ise Maradona karşısında olmanın verdiği tedirginliğe işaret ediyordu. Ancak maçın görüntüleri izlendiğinde durum biraz farklıydı. Maçın ikinci yarısında, Belçika’nın ceza sahasına doğru kat eden Maradona’ya, defans oyuncusu Luc Millecamps tarafından bir faul yapılmış ve Millecamps da sarı kart ile cezalandırılmıştı.
Daha sonra serbest vuruş için topun arkasına Arjantinli Osvaldo Ardiles geçmiş, karşısında ise kalabalık bir Belçika barajı oluşturulmuştu. Pozisyon incelendiğinde topu kaleye göndermesi beklenen Ardiles’in, bundan vazgeçerek topu yakınında bulunan Maradona’ya yuvarladığını görmek mümkün. Topla buluşan Maradona ise topu Belçika ceza sahasına göndermiş ve savunma oyuncuları ise bu atağı uzaklaştırmayı başarmıştı.
İşte Powell, topun Maradona’nın ayağına geldiği anda barajdaki Belçikalı oyuncuların henüz tam olarak dağılamadığı sırada deklanşörüne basmış ve bu ünlü fotoğraf ortaya çıkmıştı. Maç sırasında Belçikalı oyuncularla Maradona pek çok kez karşı karşıya gelmişti ancak fotoğraftaki gibi bir durum söz konusu değildi. Fotoğraf sadece saniyelik bir anda ortaya çıkmıştı ve fotoğrafın çekilme açısından kaynaklanan perspektif farklılıkları taşıyordu.
NBC’nin spor yorumcusu Arlo White, geçmişteki favori Dünya Kupası anılarını paylaştığı yazısında Maradona’nın bu fotoğrafına da değiniyor. White, Maradona’nın bu görüntüsünün en sevdiği fotoğraflardan biri olduğunu ifade ediyor ancak bağlam olmadan fotoğrafın biraz aldatıcı olacağını da ekliyor. Guardian ve Daily Mail gazeteleri tarafından farklı tarihlerde yazılan yazılarda da fotoğrafın öyküsünü okumak mümkün.
Bu tarihi fotoğrafın ortaya çıktığı 1982 Dünya Kupası’nda iki takım da mutlu sona ulaşamadı. Arjantin ezeli rakibi Brezilya’ya, Belçika’da yine bir Avrupa takımı olan Polonya’ya karşı ikinci grup maçlarında kaybetti ve elendi.
Bu fotoğrafla ilgili gerçekler, Maradona’nın savunma oyuncuları tarafından korkulan bir oyuncu olmadığını göstermez. Kaldı ki dünyadaki en yetenekli futbolculardan biri olan Maradona, 1986 Dünya Kupası’nda belki de bu fotoğraftan daha fazlasını yaptı. Maradona’nın, 1986 Dünya Kupası çeyrek final maçında İngiltere’ye karşı attığı gol 2002 yılında FIFA tarafından yüzyılın gölü seçildi. Maradona, İngiltere’ye attığı bu golde 68 metre top sürdü ve kaleci de dahil olmak üzere tam beş İngiliz futbolcuyu geçmeyi başardı.
Sonuç olarak fotoğrafın gösterdiği gerçeklikten farklı gerçeklikler de barındırabileceğini unutmamak gerek. Bu noktada bağlam konusu neredeyse tüm alanlarda en önemli noktayı oluşturuyor. Bir fotoğrafı bağlamından farklı düşündüğünüzde bize gösterdiği şeylerden çok daha başka anlamlar kazanabiliyor. Bu hususta herhangi bir fotoğrafı veyahut görüntüyü tek başına değerlendirmemek, mümkün olduğu kadar görüntülerin öncesi veya sonrasına ulaşmaya çalışmak bizi doğru anlama yönlendirecektir.
