Facebook’un sahte haberlerin platform içinde yayılmasını önlemek için 10’dan fazla ülkede uyguladığı üçüncü taraf haber doğrulama programı, Türkiye’de Teyit işbirliğiyle hayata geçiyor.
Temmuz 2017’de dünyanın önde gelen medya kuruluşlarından Poynter’in bünyesinde faaliyet gösteren Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı (International Fact-checking Network) tarafından yayınlanan İlkeler Kılavuzu’nu (Code of Principles) tanıyarak imzacısı olan Teyit, bu sertifikasyon ile Facebook’un üçüncü taraf doğrulama programının Türkiye uygulayıcısı oluyor. Programın başlamasıyla birlikte Teyit, Facebook’taki şüpheli bulunan haberleri inceleyecek, haberlerin bulgularını kontrol edecek ve doğruluğunu tespit edecek.
Foça: Asılsız haberin önüne geçmek üzere önemli bir adım
İşbirliği hakkında açıklama yapan Teyit kurucusu Mehmet Atakan Foça, “İnternetteki bilgi kirliliği artık hayatımızın her alanına sirayet ediyor. Türkiyede insanların haber ve bilgi tüketmek için ağırlıkla sosyal medyaya yönelmesi, yanlış bilginin hayatımızdaki etkisini daha fazla hissettiriyor. Teyit ile birincil haber kaynağı olarak sosyal medya platformlarını kullanan yurttaşların doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak için çalışıyoruz. Bu sorumlulukla hareket ederek, Facebook’ta insanların deneyimlerini iyileştirebilmek ve doğru bilgiyi edinebilmelerini sağlamak için daha yoğun bir çalışma temposuna hazırız. İşbirliğimizin Türkiye’de asılsız haberin yayılmasının önüne geçmek üzere önemli bir adım olduğunu düşünüyorum” dedi.
Erdem: İnsanların Facebook’ta doğru bilgi görmek istediğini biliyoruz
Facebook Türkiye Kamu Politikaları Müdürü Nilay Erdem, Türkiye’de Teyit işbirliğiyle hayata geçirdikleri üçüncü taraf haber doğrulama programı ile ilgili şunları söyledi: “İnsanların Facebook üzerinde doğru bilgi görmek istediğini biliyoruz. Biz de aynı şeyi amaçlıyor ve doğru olmayan bilgilerin topluluğumuz için zararlı olduğuna inanıyoruz. Üçüncü taraf haber doğrulama kuruluşlarıyla birlikte çalışarak platformumuzda paylaşılan asılsız haberlerin belirlenmesi ve yayılmasının engellemesi konusunda attığımız adımlara bir yenisini daha eklemeyi amaçlıyoruz. Facebook olarak üçüncü taraf haber doğrulama programımızda tüm dünyada sadece Poynter’e kayıtlı olan haber doğrulayıcılarla çalışıyoruz. Bu doğrultuda Türkiye’de de programımızı, öncelikli olarak haberlere konu olmuş içeriklerin doğruluğunun teyit edilmesine odaklanan Teyit ile birlikte hayata geçiriyoruz. Önümüzdeki süreçte de asılsız haberlerle mücadele konusundaki çalışmalarımızı her düzeyde sürdürmeye devam edeceğiz.”
Üçüncü taraf haber doğrulama nasıl çalışıyor?
Facebook işbirliği içerisinde Türkiye'de uygulamaya giren üçüncü taraf haber doğrulama programı, üç aşamalı süreçten geçerek kullanıcıların sahte haberlere karşı bilgilendirilmesini sağlarken asılsız haberlerin erişimlerinde büyük oranda düşüş yaşanacak. Ayrıca sürekli olarak sahte haber paylaşan haber siteleri ve Facebook sayfalarının içerikleri daha az dağıtılacak ve bu sayfalar para kazanma ve reklam verme özelliklerinden faydalanamayacak.
Haberlerin doğrulanması
Türkiye’deki Facebook kullanıcıları şüphelendiği haberleri işaretleyerek incelenmesi talebiyle Facebook’a bildirecek. Facebook’un şüpheli haber havuzuna dahil olan içerikler, doğrulanması için Teyit'e iletilecek. Bu içerikler Teyit'in editörleri tarafından incelenecek. İncelenen içerikler elde edilen delillerle birlikte bir analize dönüştürülerek tekrar kullanıcıyla paylaşılacak. Facebook kullanıcıları uygulamaya yeni güncelleme gelene kadar yalnızca platformda karşılaştığı haber sitelerinin linklerini “asılsız haber” olarak işaretleyebilecek.
Asılsız haberlerin haber kaynağında gösterimi
Teyit tarafından doğrulanan içerikler, haber kaynağında daha alt sıralarda gösterilecek. Facebook’un açıklamasına göre kullanıcıların sahte haberleri görme olasılığı yüzde 80 azalacak.
Sürekli olarak asılsız haber paylaşan sayfalar ve internet sitelerine karşı önlemler
Sürekli olarak asılsız haber paylaşan sayfaların içerikleri daha az dağıtılacak ve bu sayfalar para kazanma ve reklam verme özelliklerinden faydalanamayacak.
Üçüncü taraf haber doğrulama programı, Facebook’un haber kaynağındaki haberlerin kalitesini ve güvenilirliğini artırmak için başvurduğu üç kademeli yapı ile uyum gösteriyor. Facebook’ta paylaşılan içerikleri düzenleyen Topluluk Standartları'na ek olarak bu program, platformun güvenilirliğine zarar veren asılsız haberlerin yayılmasının önüne geçmeyi ve insanlara, okudukları haberlerle ilgili daha fazla bilgi sunmayı amaçlıyor.
2016 yılında hayata geçen program, bugüne kadar Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Almanya, Hollanda, İtalya, Filipinler, Meksika, Brezilya, Endonezya, Kolombiya, Hindistan, Arjantin ve İrlanda’daki doğrulama organizasyonlarıyla iş birliği içerisinde uygulanmaya başlamıştı.
