Facebook ve TikTok gibi platformlar yanlış bilgiyle mücadelede üçüncü taraf doğrulama programları yürütürken, Twitter da platformundaki yanlış bilgilerin önüne geçebilmek için farklı yöntemlere başvuruyor. Bunlardan biri de uzun zamandır üzerine çalıştığı “yanıltıcı bilgiye karşı topluluk odaklı bir yaklaşım” olan Birdwatch.
Vikipedi’yi andıran kitle kaynak ve topluluk odaklı yaklaşımı, şu anda sadece pilot sürümünü deneyebilmek için başvuran ABD merkezli kullanıcılar test edebilecek. Birdwatch’ın gelen geri bildirimlerle geliştirilmesi ve herkese açılması öngörülüyor.
İlginizi çekebilir: Vikipedi’nin sadece tüketicisi değil, teyitçisi de olun
Birdwatch nasıl işliyor?
Peki ne demek bu “topluluk odaklılık”? Birdwatch, kullanıcıların Twitter’da gördükleri yanıltıcı bilgilere karşı harekete geçmelerini hedefleyen ve kullanıcılar arası iletişim yoluyla yanıltıcı bilgilerin tartışılmasını öngören bir sistem üzerine kurulu. Yani kullanıcıların, yanıltıcı bilginin arkasındaki bağlamı görebilmelerini ve bir içeriğin neden doğru olmadığına dair diğer kullanıcılardan gelen yorumları okuyabilmelerini sağlıyor.
Birdwatch’a katkı vermek isteyen kullanıcılar - ‘Birdwatcher’, yani kuş gözlemcisi diye de anılıyor - yanıltıcı bilgi içerdiğini düşündüğü bir tweet gördüğünde harekete geçebiliyor. Yorum atmadan önce kullanıcılardan bir alt başlık seçmeleri isteniyor. Bunlar paylaşımın,
- gerçekle örtüşmeyen bir yanlış içeriyor olması
- fotoğraf veya görsel üzerinde oynanmış olması
- yanıltıcı olabilecek eski tarihli bilgi içeriyor olması
- gerçeğe aykırı bir temsil olması ya da önemli bağlamın eksik olması
- doğrulanmamış bir iddianın gerçek gibi gösteriliyor olması
- gerçek olarak yorumlanabilecek bir şaka ya da hiciv olması gibi başlıklar altında toplanıyor.
Kullanıcılardan tweetin neden yanıltıcı olduğunu belirledikten sonra, yaratabileceği olası zararı tespit etmeleri bekleniyor. Sonrasında neden bu kanaatte olduklarını açıklayabiliyor, kendi kanıt ve kaynaklarını eklemeleri konusunda teşvik ediliyorlar.
Pilot sürümünde kullanıcıların bütün katkıları Birdwatch’ın sitesinde, ayrı olarak gözükecek. Doğrudan topluluk çabasına dayanan Birdwatch, kullanıcıların başkaları tarafından yapılan yorumları değerlendirmelerine de olanak tanıyor.
Kaynak: NBC News.
Birdwatch şu an ABD’de pilot sürümünde
Birdwatch’un pilot sürümüne dahil olmak için ABD merkezli bir telefon operatörünü kullanıyor olmak, Twitter’a doğrulanmış bir telefon numarası ya da e-postası ile kayıtlı olmak, iki aşamalı kimlik doğrulamasını açık tutmak ve yakın zamanda Twitter kurallarını ihlal etmemiş olmak gerekiyor. Bütün bu şartlara uyan hesaplar, gizli hesaplar da dahil olmak üzere, pilot sürüme dahil olmak için başvurabiliyor. Ancak hesabın gizli olması durumunda Birdwatch’taki yorumlar herkese görünür olacak.
Twitter’ın bu çabası, pilot sürümünün duyurulmasıyla pek çok tartışmaya da neden oldu. Birdwatch özelliğinin, Twitter’ın ihbar özelliğinden ne farkı olduğu, kötüye kullanılıp kullanılmayacağı, taraflı görüşlerin teyitçilik çabasını nasıl etkileyeceği, hangi kaynakların referans olarak kullanılabileceği ve Twitter’ın neden üçüncü taraf doğrulama kuruluşlarıyla çalışmadığı gibi sorular şimdiden endişe yaratıyor.
Twitter’ın tanıtımda yanıltıcı içerik örneği olarak “balinalar gerçek değil” cümlesini seçmesi, hangi içeriklerin “yanıltıcı” olarak değerlendirildiğiyle ilgili de bir muğlaklık yarattı. “İnternette gördüğünüz her şeye güvenemezsiniz” uyarısıysa, Birdwatch’ın kendinin neden güvenilir olabileceği şüphesini doğuruyor.
Twitter yanlış bilgiyle mücadelede daha önce ne yapmıştı?
Twitter yakın zamanda Donald Trump’ın hesabını kalıcı olarak askıya almıştı. Ayrıca Covid-19 ile ilgili zararlı olabilecek içerikler ve seçimlerle ilgili yanıltıcı bilgiler için uyarılar eklemeye, uyarılarını çeşitlendirmeye, gündemlere (trends) bağlam eklemeye, aşılarla ilgili komplo teorilerine yer veren tweetleri kaldırmaya ve devlet kontrollü hesaplara uyarı etiketi yerleştirmeye başlamıştı.
İlginizi çekebilir: Kullanıcılar seçimlerle ilgili yanlış yönlendiren içerikleri Twitter’a bildirebilecek
Twitter Ürün Başkan Yardımcısı Keith Coleman, 25 Ocak’ta yaptığı açıklamada, insanların Twitter ya da merkezi başka bir otorite yerine, “topluluğun sesi”ne daha çok önem verdiğini tespit ettiklerini aktardı. Twitter’ın yürüttüğü araştırmaya göre, insanlar doğru, yanlış etiketleri yerine bağlamın verilmesini tercih ediyor. Pilot sürümüyle birlikte de Birdwatch’ın geliştirilmesi için pek çok farklı disiplinden uzmanın görüşüne başvurulacağı belirtiliyor.
“Kalabalığın bilgeliği”ne güvenin, Twitter’da doğru bilgiye erişimi sağlayıp sağlamayacağı ise pilot sürümüne gelen geri bildirimlerle daha iyi anlaşılacak.
Bu yöntemin, yanıltıcı bilgi yayılırken hızla harekete geçilebilmesi için önemli olduğunu düşünen Twitter, deneme sürecinden sonra geliştirecekleri Birdwatch’u tüm kullanıcılara açmayı hedefliyor.
