Bu içerik ilk kez "The EU is asking for help in its fight against fake news" başlığıyla Poynter tarafından 27 Temmuz 2020 tarihinde yayınlanmış ve Rümeysa Sena Şahbaz tarafından Teyit için çevrilmiştir.
Avrupa Komisyonu Kasım ayında internette yanlış bilgilendirme ve yalan haberle mücadele etmek adına yeni bir strateji üzerine çalıştığını ve bu hususta yardıma ihtiyacı olduğunu duyurdu.
Brüksel’de düzenlenen iki günlük konferansın ilk gününde Komisyon konuyla alakalı bir toplumsal müzakere başlatacağını ve Avrupa Birliği’ne yalan haberlerin yayılımını durdurmaya yarayacak bir strateji geliştirmede yardımcı olacak, alanında uzman bir ekip oluşturacağını duyurdu.
Digital Single Market'ın başkan yardımcısı Andrus Ansip yaptığı açıklamada; “İfade özgürlüğü, medyada çoğulculuk ve vatandaşları çeşitli ve güvenli bilgiye ulaşma hakkı arasındaki dengeyi sağlayabilen bir yaklaşım bulmak zorundayız.” ifadelerini kullandı. Ansip, “Konuyla ilgisi olan çevrimiçi platformlar ve haber kaynakları bu çözüm bulma sürecinde aktif rol almalı.” diye ekledi.
Akademisyenler, çevrimiçi platformlar, gazeteciler ve sivil toplum kuruluşlarından oluşacak uzman ekip komisyona yanlış bilgilendirmenin kapsamını ve söz konusu içerikleri hem üreten hem de kullanan tarafların önceliklerini göz önünde bulunduran öneriler üretmesi konusunda tavsiyelerde bulunabilecek.
Şubat sonuna kadar kamuoyu yoklaması yoluyla vatandaşlardan, sosyal medya platformlarından, gazetecilerden ve hükümet yetkililerinden Avrupa Birliği’nin insanların çevrimiçi platformlarda doğru bilgiye ulaşmalarına nasıl yardımcı olabileceğine dair görüş alınacak.
Dijital Ekonomi ve Toplum Komisyonu üyesi Mariya Gabriel tarafından yönetilen hareket Avrupa Birliği’nin çevrimiçi dolaşımda olan yanlış bilginin oluşturduğu tehditlere değinme konusunda ısrarcı olduğu bir yılı takip etti. Geçtiğimiz Haziran’da Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu'nu toplayarak asparagas haberlerin yarattığı sorunlar ve Avrupa Birliği'nin problemi çözmek adına yasal manada yapabileceklerine dair bir analiz istedi.
Konu Avrupa Birliği’nin dikkatini, Amerika ve Fransa’daki başkanlık seçimleri ve İtalya’daki anayasa referandumunu çevreleyen yalan haberlere ilişkin gazetecilik faaliyetlerinin artmasından sonra çekti. Yanlış bilgilendirmenin her politik çekişmeyi etkilemediği doğru olsa da haber doğrulama organizasyonları büyümeye ve yeni demokratik kurumlar olarak sosyal alanda yerlerini almaya devam ediyorlar.
Avrupa Birliği’nin yanlış bilgi sorununa karşı aldığı bütüncül tavır katılımcılardan takdir gördü. Bugünkü toplantıya katılan Uluslararası Doğrulama Ağı direktörü Alexios Mantzarlis’in desteğiyle kurulan İtalya merkezli haber doğrulama organizasyonu Pagella Politics’in direktörü Giovanni Zagni Poynter’e gönderdiği bir e-postada, toplantıya katılan yaklaşık yetmiş paydaşın temsil kudretinden etkilendiğini belirtti.
Bu ilk gün gösterdi ki, Avrupa Birliği Komisyonu’nun yalan haberlerin yaygınlaşmasına dikkat çekme konusunu ciddiye alıyor. AB, akademi, sivil toplum örgütleri, medya ve haber doğrulama organizasyonlarından etkileyici bir grup temsilciyi bir araya getirebileceğini ortaya koydu.
Bugünkü toplantıya katılan bir diğer isim olan Reuters Gazetecilik Enstitüsü’nde araştırmacı Lucas Graves toplantının yanlış bilgiyle mücadelede bugüne kadar yapılanları tekrar gündeme getirmeye yarayan bir forum işlevi gördüğünü söyledi.
"Yanlış bilgi dolaşımına karşı acil düzenlemeler gerekli"
Graves ayrıca “Çevrimiçi yanlış bilgi dolaşımını önlemek adına acilen yapılması gereken bazı düzenlemeler olduğuna inanıyorum. Toplantıda tartışılan konulardan biri de buydu ve aslında bu toplantılar uzun süredir yapılıyor” diye belirtti.
Zagni’ye göre ;
Her iki panelde de bilgi doğrulamanın çevrimiçi yanlış bilginin yayılımını önlemede en etkili metodlardan biri olduğu sıkça dile getirildi. Buna karşın toplantı bilgilendirici içeriğin fazlalığı nedeniyle gerekli bilgilerin alınması konusunda biraz zorlayıcıydı. Toplantıya katılan uzmanların sayıca fazlalığı ve bu sebeple sunumların oldukça kısa sürmesi katılımcıların önüne çok fazla bilgi, fikir ve öneri yığılması riskini taşıyordu. Böyle toplantılarda gündemde henüz yer etmiş tek bir meseleyi, problemi ya da yalan haberlerle başa çıkmanın tamamen yeni ve herkesçe kabul edilebilir bir yolunu ortaya atmak zor. Bununla beraber konferansın organize ediliş biçimi gayet iyiydi. Çıkar gruplarından ziyade konular etrafında şekillendirilmişti ve bu da çıkar çatışmalarının ve karşıt fikirlerin olası etkilerini azalttı.
Graves ise Facebook ve Google gibi teknoloji firmalarının kendi platformlarında yayılan yalan haberlerden sorumlu tutulmalarına epeyce odaklanıldığını söyledi.
Söz konusu platformların yalan haberlerin yayılması adına elverişli bir ortam oluşturması ve bu minvalde haberlere dair yasal sorumluluklarının olmaması Komisyon’u zorlayacak hususlardan biri.
Graves’e göre buradaki esas soru Avrupa Komisyonu'nun bu platformları etkili şekilde düzenlemek adına adım atıp atmayacağı.
Bugün konferans salonunda sosyal medya platformlarının daha saydam olması gerektiğini söyleyen sesler duyduk. Fakat bunun aksine, bahsi geçen platformlarla doğrudan bağı olmayan pek çok insanın, çevrimiçi ifade özgürlüğünü kısıtlayabilecek düzenlemelere temkinli yaklaşılması gerektiğini söylediğini de duyduk.
Graves'e göre bu haftaki etkinlik bir yön belirleme etkinliğinden çok pek çok çözüme işaret eden bir etkinlik oldu. Graves ayrıca, yeni bir kamuoyu yoklaması ve uzman grubun dahliyle konuya ilişkin fikir ayrılıklarının daha görünür hale geleceğine inanıyor.
Zagni ise sözlerini “Burada açık olan şudur ki, kurumların, medya organlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve internet devlerinin bu konudaki görüşleri, buna ilişkin menfaat ve pozisyonları birbirinden oldukça farklı.” diyerek tamamladı.
