Arkansas Üniversitesi’nde bulunan Mühendislik Araştıma Merkezi’nde çalıştığı bir günün ardından, Kyle Quinn Bentonville’de eşi ve bir iş arkadaşıyla güzel bir cuma akşamı geçiriyordu. Kristal Köprü Amerikan Sanatları Müzesi’nde bir sanat sergisini dolaştılar ve lüks bir restoranda akşam yemeği yediler.
Cumartesi günü ise Kyle, sosyal medya dedektifi bir grup insan tarafından kendisinden yaklaşık bin 700 kilometre uzaklıktaki Charlottesville şehrinde beyazların üstünlüğünü savunan milliyetçilerin yürüyüşüne katıldığının iddia edildiğini gördü. Gece boyunca, ülke çapından yüzlerce yabancı insan Virginia Üniversitesi kampüsünde gerçekleşen meşaleli yürüyüşe katılanların fotoğraflarını paylaştı. Paylaşımları yapanların amacı, yürüyüşe katılanları bularak onları meslektaşları, arkadaşları ve komşularına karşı utanmalarını sağlamaktı. Katılanların bir kısmını bulmada başarılı oldular.
Ama Quinn’in deneyimi bu durumun risklerini de gösterir nitelikte.
Fotoğraflara bakıldığında, yürüyüşte bulunan kişilerden birisinin üzerinde “Arkansas Engineering” (Arkansas Mühendislik) yazılı bir tişörtün olduğu görülebiliyor. Buradan hareketle amatör dedektifler Quinn’in bir fotoğrafını bularak bu tişörtle yürüyüşe katılan kişi arasında bir benzerlik olduğunun farkına vardılar. Her ikisi de sakallı ve benzer fiziksel özelliklere sahipti.
İnternetin çılgın standartlarını göz önünde bulundurunca bu yeterli bir kanıttı.
Instagram:
- Haberlerde ve sosyal medyada görüleceğini bile bile bu nefret yürüyüşüne katıldı. Oradaki varlığı kamusal bir anlam ifade ediyor. Şimdi yaptıklarının insanların gözünden kaçabileceğini mi düşünüyor? o masum mu yani?
- Kesinlikle...bu yeni bir şey değil ve bu halleri beni hasta ediyor.
Tweet:Bu KYLE QUINN değil.. Kim bu???
Pazartesi günü verdiği bir röportajda, yaraların iyileşme süreçleriyle alakalı araştırma yapan bir laboratuvarı yöneten Quinn, Twitter ve Instagram üzerinden birçok kaba mesajla karşı karşıya kaldığını belirtti. Tanımadığı bir çok insan onu ırkçılıkla suçlayarak Quinn'in işten çıkarılması gerektiğini söyledi ve Quinn’in ev adresini kendi sosyal medya hesapları üzerinden paylaştı.
Kyle Quinn
Kendisinin ve eşinin güvenliğinden endişe eden Quinn o haftasonu boyunca iş arkadaşının yanında kaldı.
"İnternette araştırma yapmayan, gerçekleri doğrulamayan yüzlerce ünlü var” diyen Quinn, “Ben hayatımı bütün insanlara yardım etmeye, onların sağlıklarının iyileşmesine ve ardımdan gelecek bilim insanlarını eğitmeye adadım. Bu durum bütün emeklerimin insanların gözünde yok olmasını sağladı,” diye ekledi.
Charlottesville’deki yürüyüşte yer alan kişinin kim olduğu hala bulunamazken, tek suçu fotoğraftaki kişiye benzemek olan Quinn, çağımızın haber anlayışında bir ritüel haline gelen yanlış bilgilerin hızla yayılmasının kendi hayatına olan doğrudan etkisinin canını sıktığını belirtti.
“İfşa etme” konusu son zamanlarda en çok tartışılan konulardan biri. Genellikle ifşa sırasında ev adresi, telefon numarası ve iş bilgileri gibi kişisel bilgilerin yayılması sağlanıyor. Twitter gibi bazı sosyal medya platformları bu durumu kendi kurallarına aykırı olarak değerlendiriyor.
Bunun yanında bu tarz izleme ve kişiyi belirleme çalışmaları, gazetecilikte halka açık bir haber olayına karışan kişilerin belirlenmesinde de kullanılan bir uygulama. Profesyonel haber kurumları yanlış bilgi yayılması konusundaki payını korusa da, birkaç yanlış tweet ile bir ismi memleket meselesi haline getirebilme gücü yıkıcı yanlışların ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Charlottesville olayında, sosyal medya kullanıcıları yürüyüşe katılan kişileri ifşa etmenin ırkçılık konusunda ciddi sonuçları olabileceğini umarak harekete geçtiler. @YesYoureRacist adlı Twitter hesabının paylaşımları fotoğraflardaki kişileri bulmaya çalışan kişiler tarafından binlerce kez retweetlendi.
Hafta boyunca internet bekçileri yaptıklarının bir kısmında başarıya ulaştı. Berkeleyside’ın haberine göre, yürüyüşe katılan Cole White, Kaliforniya’nın Berkley şehrinde çalıştığı restorandaki işinden istifa etmek zorunda kaldı.
Pazar günü restoranın camına, “Charlottesville’de yapılan eylem, Top Dog tarafından kesinlikle desteklenmemektedir” yazısı asıldı.
North Dakota’da The Forum adlı gazeteye gelen bir mektupla yürüyüşe katılan Peter Tefft, ailesi tarafından reddedildi. Peter’ın babasının imzasını taşıyan mektupta, artık aile toplantılarına katılmasının hoş karşılanmayacağı belirtildi.
Nevada’nın Reno kentinde yaşayan 20 yaşındaki Peter Cvjetanovic ise yürüyüşteki fotoğrafından ötürü kendisini savunmak zorunda kaldı. KTVN-TV kanalında konuşan Cvjetanovic fotoğraftaki kişinin kendisi olduğunu ve “Fotoğrataki kızgın ırkçılardan birisi olmadığını” söyledi.
@YesYoureRacist hesabı yürüyüşe katılanları utandırma konusunda liderliği üstlenirken aynı zamanda yanlış bir adım attı. Hesap yaptığı açıklamayla bir YouTube starı olan Joey Salads’ın svastikalı kolluk taktığı “deney” amaçlı etkinlikteki eski bir fotoğrafını kullandıkları için özür diledi. Salads yürüyüşte değildi. Bunun yanında @YesYoureRacist hesabını kullanan kişiyi başka bir Twitter kullanıcısı telefon numarası ve diğer kişisel bilgilerini paylaşarak ifşa etme işine girişti. Ancak Twitter bu tweetleri silerek, hesabı kullanım dışı bıraktı.
Haber kurumları yanlış bir kişiyi suçlamanın (bazı durumlarda çok ciddi etkiler yaratan yanlışlar) mahkemelerde güven kaybı gibi bazı kötü sonuçlarının olduğunu deneyimledi.
Araştırma koordinatörü Ben Decker, sosyal medyadaki içerikleri doğrulayan bir haber ajansı olan Storyful’daki gazetecilerin bir kişiyi doğrulamak için 8-10 tane birbiriyle uyumlu bilgiyi kullandığını belirtti. Decker bir kişiyi belirlerken bu bilgilerin bir çok editörün elinden geçmesi gerektiğini söyledi. (The New York Times, Storyful’un müşterilerinden birisi ve Decker direk olarak The Times için çalışıyor.)
Sadece bir fotoğrafa bakarak yorumda bulunmak bizi yanlışa sürükleyebilir. Decker, bu durumda insanları yanlışa sürükleyebilecek bir sürü neden olduğunu belirtiyor; ışıklandırma, konumlandırma, kaç tane yüzün görülebildiği ve dünyada benzer kaç tane yüzün olabileceği gibi.
Bunun yanında isim tek başına yeterli bir bilgi değil. Decker bunu şöyle örneklendiriyor; Cumartesi günkü Charlottesville yürüyüşçülerinin üzerine araba sürerek yapılan saldırıda bulunan kişinin adı James Alex Fields ve Amerika’da askeri geçmişe sahip birçok James Alex Fields isimli kişi mevcut. Bu kişinin kimliğini belirlemeye çalışan bir kişi en azından bir doğum tarihi ve adresi elinde bulundurmalı.
Arkansas Üniversitesi’nde profesör olan Quinn’in başına gelen durumda olduğu gibi yürüyüşe katılan bir kişiye benzemesi onu mağdur duruma düşürdü. Decker bu noktada Quinn’in orada olma ihtimalinin dikkatli bir incelemeyle bile ulaşılamaz bir bilgi olduğunu vurguladı. Bu tarz yanlışların amatör dedektifler tarafından sıkça yapıldığını söyledi.
Decker “Ortaya çıkan ilk ayrıntıya atlama gibi bir durum söz konusu” dedi.
Daha sonra bu yanlış bilgiyi düzeltmeye çalışan insanlar sahte bilgiler içerisinde kendini boğulmuş hissediyor.
Bentonville’de bir sanat yönetmeni olan Mark Popejoy, Quinn’i Charlottesville yürüyüşçülerinden biri olarak gösteren düzinelerce Twitter hesabını düzeltme işine girişti. Arkansas Üniversitesi’nin Quinn’in orada bulunmadığını doğruladığını ve Twitter kullanıcılarının yanlış bilgi içeren bu tweetlerini silmesini istediğini belirtti.
Popejoy, verdiği bir röportajda bazı kullanıcıların bu yanlış anlaşılmayı düzelteceklerini belirtirken, diğerlerinin fikirlerini değiştirmeyi reddettiğini söyledi. Popejoy, Quinn’i tanımadığını ancak onun durumunu anladığını belirtti.
“Bence insanlar hakkında kim oldukları teyit edilmeden bu şekilde bir suçlamada bulunmak oldukça tehlikeli” diyen Popejoy bu durumun insanların hayatını mahvedebileceğini ekledi.
