*Bu içerik ilk kez Fact Checking Day tarafından 2 Nisan 2017 tarihinde yayınlanmış ve Gülin Çavuş tarafından Teyit için çevrilmiştir.
Vikipedi dünyada en çok referans olarak kullanılan site. Ayda 500 milyon insan Vikipedi’den bir yazı okuyor. Dünyanın bilgi kaynağı Vikipedi, yazıların herkes tarafından güncellenebilmesi özelliği sayesinde, sitedeki yazıları doğrulama işini de okuyuculara bırakıyor.
Vikipedi’de yer alan her bilginin Güvenilir Kaynaklar rehberindeki kaynaklardan oluşan referanslarla desteklenmesi gerekiyor.
Uygun alıntılar ve referanslarla desteklenmemiş içerikler Vikipedi’nin gönüllü editörlerinden oluşan Wikipedians tarafından siteden kaldırılıyor. Bazen, gönüllülerden oluşan bu ekip yazıyı kaldırmak yerine “referans gerekli” etiketi ekleyebiliyor.
“Referans gerekli” etiketi diğer gönüllü editörlerin konuyla ilgili güvenilir kaynaklara ihtiyaç duyulduğuna yönelik doğrulama yapması ve kaynağı araştırıp bulması konusunda cesaretlendirici oluyor. Eğer doğru bir kaynak bulunduysa, Vikipedi gönüllüleri bu referansı yazıya ekliyor. Bu süreç Vikipedi içerisinde doğrulama yapılması konusunda heveslendirici oluyor.
Vikipedi gönüllüsü olmak çok kolay;
1) Eğer bir hesabınız yoksa hemen bir Vikipedi hesabı açın. Vikipedi’nin ana sayfasına girerek sağ üst köşede yer alan “Hesap Oluştur” tuşuna basmanız yeterli.
2) Giriş yaptıktan sonra, Vikipedi’nin “Referans Avcısı” (Citation Hunt) aracını bu linkten kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu araç size Vikipedi’nin “Referans gerekli” etiketini almış yazılarını karşınıza getirecek. Eiket şuan için 20 dilde mevcut. (Türkçe bu diller arasında yok. Yine de başka dillerde katkı koymaya devam edebilirsiniz.)
3) Şüphe edilen cümlenin, tanımın ya da olayın doğruluğunu ortaya çıkarmak için güvenilir kaynaklara bakarak araştırma yapın.
4) Eğer doğru değilse, düzenleme tuşuna basarak, şüpheli görünen bilgiyi silin ve düzenlediğiniz içeriğin özetini ekleyin.“Referanssız iddiayı kaldırdım, literatürde bu bilgiyi destekleyecek bir bilgi bulamadım” cümlesini ekleyin ya da doğru olan bilgiyi ekleyin ve beşinci adımı takip edin.
5) Eğer bilginin doğru olduğuna dair kanıtlar elde ettiyseniz Vikipedi’nin Güvenilir Kaynaklar rehberinde bu bilgiyi doğrulayacak bir kaynak bulun. Düzenle tuşuna basın ve sonra “Referans verin” diyerek kaynak gösterme adımlarını izleyin. Sayfayı kaydedin. Düzenleme özetini ekledikten sonra “Referans eklendi” yazın.
Doğru bilgiyle alakalı daha çok kaynak gösterme konusunda rahat olun. Vikipedi’deki bilgileri her zaman güncelleyebilirsiniz, o yüzden kendinizi bu sürece katılma konusunda sınırlamayın.
