teyit.org’da ikinci senemize doğru yaklaşırken sitenin içerisinde yer alan kategorilerin yeterince açıklayıcı olup olmadığına dair sık sık düşünüyorduk. Buna yönelik olumsuz eleştiriler aldığımızı da söylemem gerekli. Bu yüzden içeriklerimizin türlerini daha net ifade etmeye ve anasayfadaki kategorileri sadeleştirmeye çalıştık. Sadeleştirmenin tek nedeni gelen eleştiriler değil, aynı zamanda insanların internette karşılaştığı bir bilginin türüne dair kafa karışıklığına sahip olmaları. ABD’de yapılan araştırmalar gençlerin görüşleri olgulardan ayırma konusunda daha başarılı olduğunu ortaya koysa da bir bilginin türünü kolaylıkla fark edebilmek giderek güçleşiyor. Doğru bilginin yayılması konusunda çaba sarf eden bir platform olarak yazılarımızın içeriklerinin hangi başlıklar altında olduğunu net şekilde ifade etmemiz gerektiğini düşündük.
Teyit olarak internet sitesinde incelediğimiz şüpheli haberleri delilleriyle birlikte açıklamaya ve doğrusunu okuyucularla paylaşmaya çalışıyoruz. Bunun dışında her zaman söylediğimiz şeylerden bir diğeri de teyit.org’u takip edenleri birer teyitçiye dönüştürmek, eleştirel düşünme alışkanlığını geliştirmek ve şüphelendikleri bir içeriğe dair nasıl doğrulama yapabileceklerini gösterebilmek. Bu nedenle teyit.org kurulduğundan beri #doğrula kategorisi altında, dünyanın farklı ülkelerinde insanların sahte haberlerden nasıl etkilendiklerine, doğrulama organizasyonlarının nasıl çalıştığına, insanların yanlış bilgiye neden inandıklarına yönelik araştırmaların çevirilerine yer verdik. Doğrulama yaparken kullandığımız araçları örneklerle anlattık.
#doğrula kategorisi Teyit’in ilk kurulduğu zamanlarda üretmeye çalıştığı içerik tiplerini karşılarken artık yeterli olmamaya başladı. Ağırlıklı olarak araştırma ve doğrulama tekniklerine dair yazı çevirilerine yer verirken artık daha fazlasını söyleme ihtiyacı hissettik. Deneyimlerimiz, süreç içerisinde elde ettiğimiz birikim, daha derinlemesine incelemeleri anlatmak için yeterli bir üst kategori değildi.
teyit.org’un ana sayfasındaki #doğrula dışındaki kategoriler de karşılaştığımız her internet sitesinde kullanılan mevcut ana sayfa formatından çok da farklı değildi. Analizlerin içerisine dahil olduğu siyaset, sağlık, ekonomi, çevre gibi alt-kategorileri içeriyordu.
Şu anda sitenin ana sayfasına girildiğinde dört kategori görülüyor: Analiz, Dosya, İçgörü, #teyitpedia.
Analiz kategorisinde, şüpheli bilgilere dair teyit.org editör ve yazarları tarafından hazırlanan incelemeler yer alıyor. Metodolojimiz gereği incelenen şüpheli bilgiler, doğru, yanlış, karma ve belirsiz olarak işaretleniyor ve sosyal medya hesaplarımızdan paylaşılıyor. Analiz kategorisi teyit.org’un rutin içerik üretimini kapsayan bir kategori yani çoğunlukla bizi takip edenlerin görmeyi beklediği türdeki içerikler burada yer alıyor.
teyit.org editör ve yazarlarının şüpheli bilgilerden yola çıkarak, sahte haberi daha derinlemesine incelediği, veriye dayanan uzun soluklu araştırmaları içeren, vaka çalışmalarıyla desteklenen kapsamlı yazılar dosya kategorisi altında bulunuyor. İncelediğimiz şüpheli içerikler bazen bir analiz formatını aşıyor ve içerisinde çok farklı verileri, yöntemleri barındırıyor. Kullandığımız farklı yöntemleri aktarmak, birbiriyle ilişkili birkaç şüpheli bilgiyi bütünlüklü olarak incelemek konu hakkında daha genel bir resmi ortaya koyabilmemizi sağlıyor.
teyit.org bir sosyal girişim ve yaptığı işlerle medya alanının pek çok farklı noktasına dokunuyor. Bu temasların hepsinden elde ettiği bir birikim var. İki senelik maceramız boyunca deneyimlediğimiz ve aktarmak istediklerimizin hepsini İçgörü kategorisi altında toparlıyoruz. Bir sosyal girişim olarak hangi zorluklarla karşılaşılabileceğinden tutun, kutuplaşma üzerine okuduğumuz araştırmalardan çıkardığımız sonuçlara kadar tüm birikimimizi aktarma hedefindeyiz. Önemi ise teyit.org sitesinde yayınlanan yazıların dışında, arka planda çeşitli konulara kafa yorduğumuzu gösterebilmek. Aynı zamanda kendi hikayemizi de aktarabilmek. Analizlerin başlangıcından sonucuna kadar farklı motivasyonlar ve engellerle karşılaşıyoruz. Bunların büyük kısmının da anlatmaya değer olduğuna karar verdik. Ayrıca ekip içerisindeki herkesin özel ilgi alanları var, takip ettiği, okuduğu farklı kaynakları hem ekiple hem de takip edenlerle düzenli şekilde paylaşmasını sağlamaya yarayan da bir yazı türü olacak. Aynı uğraklarda soluklanma ihtiyacı hissedenlere biraz olsun yardımcı olabilmeliyiz.
İçgörü yazıları içerisinde, son zamanlarda denediğimiz ve Serbest Kürsü olarak adlandırdığımız, teyit ekibinin bir konu üzerine kendi arasında (Slack isimli yazışma programı üzerinden) yaptığı tartışmalara yer veriyoruz. Ekibin içerisinde farklı düşünceler olduğunu göstermeye, bir konu üzerinde uzlaşma süreçlerinin ne kadar uzun tartışmalar gerektirdiğini şeffaf bir biçimde ortaya koymamıza yardımcı oluyor. Umarız Serbest Kürsü’yle yaratmaya çalıştığımız şeffaflaşma düşüncesi medya kuruluşlarının tümüne sirayet eder.
Sitemizde yer alan son kategori ise #teyitpedia. Teyitçinin bilgi kaynağı olabilecek yazıları, araştırmaları, araçları kullanma yöntemlerini burada bulmasını sağlamaya çalıştık. (ki isminin wikipedia, encyclopedia gibi bilgi kaynağı anlamında kullanılmasını istedik). Bu kategori altında bulunan yazı ve çevirilerle, fact-checking dünyasına dair farklı tartışmaları sunmayı hedefledik.
teyit.org’u zaman içerisinde hem içeriksel hem biçimsel olarak çok daha iyi bir hale getirmek için çalışıyoruz. Sitede biçimsel olarak hala düzeltilmesi gereken çok şey olduğunun da farkındayız.
İçeriksel olarak ise yeni kategorilerimizle sadece şüpheli içerikleri doğrulamadığımızı aynı zamanda bizi takip edenlerin bakabileceği bir rehber konumunda üretimler yaptığımızı gösterebilmeyi umuyoruz. Site içerisinde yer alan kategorilere ilişkin düşüncelerinizi yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz.
