Eleştirel dijital okuryazarlık alanında bugüne dek yaptığımız faaliyetlerle öğretmenlere, öğrencilere ve velilere odaklandık. Öğretmenlerle birlikte sınıf ortamında eleştirel dijital okuryazarlığı güçlendirecek çalışmalar yaptık, Dijital Veli bülteni aracılığıyla velilerle buluştuk. Şimdi yüzümüzü üniversite öğrencilerine dönüyor, teyitçiliği kampüslere taşıyoruz. Teyitli Bilgi Kampüste çalışmalarımızla 2022-2023 akademik yılı boyunca beş üniversiteden 120 öğrenciyi eleştirel düşünme ve teyitçilik becerileriyle güçlendirmeyi hedefliyoruz.
Teyitli Bilgi Kampüste kapsamında, düzenlediğimiz ankete katılan 263 üniversite öğrencisinin yarısından fazlası yanlış bilgiyle neredeyse her gün veya haftada en az dört beş kez karşılaştığını belirtiyor. Aynı ankete göre, bir bilgiyi veya haberi paylaşmadan önce doğru olup olmadığını teyit edenlerin oranıysa yaklaşık yüzde 40. Katılımcıların neredeyse yarısından gelen yanıtlar yanlış bilgi dolaşımına dair çözümün teyitçilik ve eleştirel dijital okuryazarlıktan geçtiğini bize tekrar gösteriyor.
Seçime giderken üniversite öğrencileriyle güçleniyoruz
Gençler çevrimiçi ve çevrimdışı toplulukların aktif katılımcıları, bilgi ekosisteminin yalnızca tüketici değil aynı zamanda üreticisi ve harekete geçiren kullanıcıları. Bunun yanı sıra, en yakıcı sorunlar hakkında seslerini yükseltiyorlar. Bu da gençleri Türkiye'deki bilgi ekosisteminin kilit aktörlerinden biri haline getiriyor.
2023 seçimlerinde oy kullanacakların yaklaşık 6 milyonunu Z kuşağı oluşturuyor. Ancak Z kuşağı ve 2023 seçimleri etrafındaki sorulara etki üretecek yanıtlar bulmanın öğrenme ortamında öğrencilerle bir araya gelmekte ve onlarla birlikte üretmekte olduğuna inanıyoruz. Yanlış bilgi sorununa böylesi krizlere açık bir dönemde, birlikte yakından bakabilmek dolayısıyla çözümler üzerine birlikte düşünebilmek yanlış bilgiyle mücadelenin aktif bir parçası olmaları açısından çok değerli.
Teyitli Bilgi Kampüste çalışmaları kapsamında, yanlış bilgiye dair yanlışları ve yanlış bilgi psikolojisini konuştuğumuz Teyitçilik 101 atölyelerinin ardından, çevrimiçi araştırma yöntemlerinin teyitçilik için nasıl kullanıldığını örnekler üzerinden uygulamalı deneyimlediğimiz iki günlük atölyeler olan Teyitathon serilerinde bir kez daha yüz yüze buluştuk. İçinde olduğumuz akademik yıl başlarken beş farklı üniversite kampüsünde yaptığımız “Teyit Okuluna Geliyor” atölyeleriyle yanlış bilgi sorununa karşı eleştirel düşünme ve teyitçilik becerilerini deneyimlemek üzere ilk adımımızı attık. Eylül 2022’den bu yana yüz yüze ve çevrimiçi ortamda farklı atölyelerde 200’den fazla üniversite öğrencisiyle bir araya geldik.
Teyitli Bilgi Kampüste’de hedefimiz öğrencilerin eleştirel dijital okuryazarlık becerilerini güçlendirmek, teyitçiliği deneyimleyecebilecekleri bir alan açmak, temel teyitçilik yöntemlerinden ve yanlış bilgiye karşı birlikte öğrenme ve güçlenmeyi sağlayacak rehberlerden oluşan bir “teyit kiti” oluşturmak, kendi etkinliklerini ve içeriklerini üretmek isteyen öğrencileri destekleyecek topluluğu bir araya getirmek.
Yanlış bilgi sorunu üzerine üniversite öğrencileriyle düşünmenin, seçim sürecinde eleştirel düşünmeyi ön plana almaya, adil bir seçim ortamı yaratmaya ve demokratik katılımı sağlamaya katkı sağlayacağına inanıyoruz. Nitekim, dünyanın dört bir yanındaki seçimler, yanlış bilgiye karşı doğru bilgi talebinin yaygınlaşabilmesi için teyitli bilginin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor.
