Spor basını, asparagas haberin en çok üretildiği alanların başında geliyor. Günlük gazetelerin ortalama 3-4 sayfasını spor haberlerine ayırdığı, buna ek olarak tamamı spor haberlerinden oluşan spor gazetelerinin varlığı düşünüldüğünde spor basınının medyada önemli bir yere sahip olduğu aşikar. Futbol başta olmak üzere, sporun insanları peşinden sürükleme gücü ve etkisi spor basınını önemli aktörlerden biri haline getiriyor.
Özelikle her transfer döneminde hortlayan asparagas haberler Türkiye’de olduğu gibi İtalya ve İspanya gibi ülkelerde de büyük sorun teşkil ediyor. Spor basınında asparagas haberlerin bu kadar sık görülmesinin nedenleri arasında medyanın tecimselleşmesi (ticarileşmesi), tiraj kaygısı, kitlelerin ilgisini çekip sansasyon yaratabilme amacı ve muhabirler üzerindeki baskılar gibi birçok etmen yer alıyor. Ancak her ne sebeple olursa olsun spor basınının bu tutumunun gazetecilere olan güveni sarstığı kesin bir gerçek.
Bu yazıyla birlikte teyit.org’da spor basınını ve sporla ilişkili asparagas haberleri mercek altına alıyoruz. Haftada bir yayınlanacak incelemelerle, spor basınında asparagas sorununu bir ay boyunca teyit.org’da yayınlayacağız.
"Üç gün dedin, beş gün dedin aylar oldu gelmedin"
Futbolda transfer dönemlerinin açılmasına paralel olarak asparagas haberlerin de ayyuka çıktığı bir gerçek. Liglerin tatile girmesi ve çok önemli maçların bu sürelerde oynanmaması gazeteleri haber bulma konusunda zorluyor denebilir. Bu noktada gazetelerin yardımına ise “hayali” transfer haberleri yetişiyor.
2006 Almanya Dünya Kupası öncesinde Fotospor muhabirlerinden Mutluhan Suner ve Gökhan Güçkaya sözde Arjantin, Brezilya ve İngiltere milli takımlarının kamplarını ziyaret etti ve Hernan Crespo, Roberto Carlos ve Sol Campbell ile fotoğraf çekildi. Habere göre üç futbolcunun da söyledikleri aynıydı: “Fener’de oynamaya az kaldı”. Hatta transferler o kadar kesindi ki, muhabirlere göre Fenerbahçe TV oyuncular için klip bile hazırlamıştı.
Ancak transfer haberleri gerçek olmadığı gibi gazetede kullanılan fotoğraflar da oldukça sıkıntılıydı. Örneğin Mutluhan Süner’in Crespo ile olan ve Crespo’nun Fenerbahçe formasını imzalarken çekildiği belirtilen fotoğraf aslında montajdı. Fotoğrafa Suner ve Fenerbahçe forması sonradan eklenmiş, Crespo’nun o dönem formasını giydiği Chelsea takımının logosu da fotoğraftan silinmişti. Gökhan Güçkaya’nın diğer fotoğrafları ise oldukça şüpheli duruyordu.
Roberto Carlos ile Gökhan Güçkaya'yı yan yana gösteren fotoğraf da montajdı. 2005 yılında çekilen fotoğraf, Arjantin'in başkenti Buenos Aires'te Maradona ile bir araya gelen Roberto Carlos'u gösteriyordu.
Crespo ve Campbell hiçbir zaman Türkiye liglerinde top oynamadı. Roberto Carlos ise Fenerbahçe’ye bu haberden yaklaşık 1 yıl sonra Temmuz 2007’de geldi.
Socrates Dergisi’nin 2015 Ağustos sayısında yayınlanan bir yazıda asla gerçekleşmemiş bazı trajik transfer hikayelerini de okumak mümkün.
Fotoğraflar Sokrates’te yer alan yazıdan alınmıştır.
Konu hakkında Türkiye’deki farklı spor dalları üzerine eğilmiş ve bu alanlarda halen görev yapan Şevket Furkan Erbay ile de konuştuk. Erbay söze, neredeyse tamamı yalan olan “transfer gazeteciliği” diye bir alanın olduğunu belirterek giriyor. Spor basınında asparagas haberin bu kadar bol olmasında aslında yayın yönetmenleri ve patronların da payının büyük olduğunu hatırlatıyor. Erbay’a göre asparagas haber, satış kaygısı ve gazete tirajlarıyla yakından ilgili.
Bu noktada Erbay bir ayrıma gidiyor. Spor basınında yapılan ve asparagas olarak nitelenebilecek haberlerin aslında kasıtlı ve kasıtsız olarak iki başlık altında toplanabileceğini ifade ediyor. Erbay, kasıtlı olanların daha önce belirttiğimiz gibi muhabir ve yazı işlerinin bilgisi dahilinde yapılan haberler olduğunu, kasıt bulunmayanların ise genel olarak bilgi eksikliğinden ya da basit editöryal hatalardan kaynaklandığını belirtiyor.
2. Bölüm
