Sosyal medyada paylaşılan çeşitli gönderilerde, Diyarbakır Zerzevan kalesinde bulunan rozetin 3 bin yıllık olduğu iddia edildi. Rozetin üzerinde bulunan amblem ABD’nin kuruluş sembolü olduğundan, ABD’nin kuruluş temellerinin 3 bin yıl önce atıldığı da iddialara eşlik eden imalar arasındaydı.
Rozetin en fazla 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor
İddialara konu olan rozet, Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde Roma döneminde askeri yerleşim olan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nde yapılan kazılarda bulundu. Kazılar 2014 yılından beri devam ediyordu.
Kazı başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, katıldığı programın 33. dakikasından itibaren bulunan rozet hakkında konuşuyor. Coşkun burada rozetin üretiminde 15. yüzyıl sonrası bir teknoloji kullanıldığını söylüyor. Çünkü rozetin üretiminde başvurulan kalıp yöntemi, bu tarihten sonrasına ait.
Detaylı arkeometrik analizler ise, rozetin 18. yüzyıldan itibaren yaklaşık 250-300 yıl toprak altında kaldığını göstermiş.
Rozetin Diyarbakır’a nasıl geldiği konusunda ise kesin bir bilgi yok. Ancak rozet 3 bin yıllık olmadığından, ABD’nin kuruluş temellerinin 3 bin yıl önce atıldığı iddiası doğru olamaz.
Teyit, konuyla ilgili detayı bilgi almak için kazı başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun'a ulaştı. Coşkun, açıklamalarını tekrar etti.
Rozetin üzerinde ABD’nin kuruluş sembolü var
Rozetin üzerinde bulunan motifi incelediğimizde, motifin ABD’nin kuruluş sembolüyle aynı olduğunu görüyoruz. Rozetin yüzeyindeki motifi ABD Kıta Kongresi Sekreteri Charles Thomson, 1782 ABD’nin gücünü, birliğini ve bağımsızlığını sembolize etmek için tasarladı. Zeytin dalı ve kartalın pençelerinde tutulan oklar, barış ve savaşın gücünü sembolize ediyor.
Kazı başkanı da motifin ABD’nin kuruluş sembolü olduğunu ve rozetin yüzeyindeki motifin 1782 yılında tasarlandığını söylüyor.
Rozetin üzerinde Latince “E Pluribus Unum” yazısı yer alıyor. Bu Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk resmi sloganı. Latince slogan “çokluktan birliğe” anlamına geliyor ve ABD’yi ilk oluşturan 13 koloninin birliğini ifade ediyor. Kazı başkanı Coşkun, bu rozetlerin erken örneklerinin 1850'li yıllarda ABD'de kullanıldığını, 1902 yılından itibaren ise ABD ordusunda yaygınlaştığını söylüyor. Benzer örnekler ayrıca I. Dünya Savaşı’nda kullanılmış.
Rozetin üzerinde Latin harfleriyle yazı olduğunu düşündüğümüzde, rozetin 3 bin yıllık olması da mümkün görünmüyor. Çünkü Latin harflerinin kökeni M.Ö. 700’lere kadar gidiyor.
