Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 16 Temmuz 2022’de Yozgat’ın Çekerek ilçesinde bulunan Millet Bahçesi ve Bilim Merkezi’nin açılışına katıldı. Oktay’ın açılışa katılımı öncesi sosyal medyada paylaşılan bir videoda, millet bahçesinin kuruyan çimlerinin gösteriş için yeşile boyandığı iddia edildi.
Bir diğer iddia ise, yere püskürtme yapan kişinin çimleri boyamadığı, sıvı çimlendirme denen hydroseeding yöntemini uyguladığı idi. Her iki ihtimale de bakalım.
Paylaşımdaki mekanizmayla teknik olarak hydroseeding uygulanamaz
Görüntüde çalışan kişinin sırtına takabildiği sarı bir makinesi var. Bu makine, ilaç pompa makinesi ya da pülverizatör ilaçlama makinesi olarak geçiyor. Alışveriş sitelerinin pek çoğunda bu ürünün aynı ya da benzer rengi bulunabiliyor.
Çalışanın sırtındaki araçla, internetteki aracın detayları birbirini tutuyor.
Çalışanın kullandığı uç bir sıvıyı püskürtmek için uygun ve benzer çim boyama örneklerinde de kullanılan uç görüntüdekiyle neredeyse aynı. Bu pülverizatöre rahatlıkla boya konarak püskürtülebilir. Çim boyamasının yakından görebildiğimiz videolarında da paylaşımdaki videoyla epey benzer olduğu görülüyor.
Sosyal medyayı ikiye bölen diğer iddia, hydroseeding, yani sıvı çimlendirme yöntemine bakalım. Sıvı çim ekme için kullanılan pülverizatörler, ilaç pompa makinesi olarak bilinenden farklı. Ev tipi diye bilinen, sıvı çim ekme araçlarının ağızları dikdörtgen şekilli. Bu pülverizatörlerin içinde çim solüsyonu ve tohumları bir araya getiriliyor, ardından da hortumun musluğa bağlanması gerekiyor. Fakat paylaşımdaki videoda böyle bir mekanizma yok.
Ev tipi olmayanlar içinse çok daha büyük araç ve hortumlar kullanılıyor. Hatta suyun verilebilmesi için tankerler de kullanılabiliyor.
Bir bahçeye uygulanan hydroseeding
Uzmanlara göre boya, belediyeye göre sıvı çimlendirme
Teyit, konuyla ilgili Peyzaj Mimarı Bilal Emre Arslan’a ulaştı. Arslan’a göre, paylaşım videosunda çimler bariz biçimde yeşile boyanıyor. Hydroseeding yönteminin yapılabilmesi için toprak zemine ihtiyaç var ve çimlerin filizlenip yeşillenmesi için en az birkaç hafta geçmesi gerekiyor. Ek olarak konuyla ilgili Washington’daki Peninsula Environmental Grup’tan John Bornsworth de Teyit'e işlemin hydroseeding değil, boyama olduğunu söyledi.
Teyit’in ulaştığı Yozgat Çekerek Belediyesi’nden Yalçın Arslan ise, çimlerin boyanmadığını, çimlerin üstüne hydroseeding için çim solüsyonu sıkıldığını öne sürdü.
Hydroseeding yöntemini gösteren videolara bakıldığında, çimlendirmenin yapıldığı bölgelerin toprak zemin olduğu görülebiliyor. Yani bu yöntemde amaç çimin olmadığı bölgeyi çimlendirmek. Fakat paylaşım videosunda zeminin toprak olmadığı, yerleştirilen rulo çimlerden oluştuğu ve bu çimlerin kuruduğu fark edilebilir.
Videoda, zemine rulo çimlerin yerleştirildiği ve bu çimlerin kuruduğu görülebiliyor.
Videonun çekildiği bölgede 18 Temmuz 2022’de paylaşılan bir fotoğrafta da çimlerin kimi bölgelerinin kuru kimi bölgelerinin yeşil olduğu görülüyor, ancak zemin hydroseedingin uygulanacağı gibi toprak değil.
Çekerek Millet Bahçesi’ne hydroseeding uygulaması için açık ihaleyle bir alım yapılıp yapılmadığı bilinmiyor. Millet bahçesinin inşaat, altyapı ve çevre düzenlemesi işi 2020 yılında ihale edilmiş.
Kısacası görüntülerdeki uygulamanın teknik olarak hydroseeding olduğunu söylemek olası değil. Ancak görevlinin taşıdığı makinenin ne ihtiva ettiğinden yüzde 100 emin olmak da mümkün görünmüyor. Bu teknik olarak yanlış uygulanan bir hydroseeding de olabileceğinden analiz sonuçlandırılamadı kategorisinde yer alıyor. Ek delil elde edilmesi halinde analizin sonucu güncellenebilir.
Geçmişte başka belediyeler de çimleri boyamıştı
Siyasilerin katıldığı resmi törenlerde çimlerin yeşile boyandığı iddiaları ilk kez gündeme gelmiyor. Daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ankara’da katılacağı bir tören öncesinde de çimlerin yeşile boyandığı iddia edilmişti. 2016’da CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun katılacağı açılış öncesinde de rekreasyon alanının bir bölümü yeşile boyanmıştı.
Hydroseeding yönteminin yüzey erozyonunu ve toprak nemini koruma gibi avantajları olduğu biliniyor.
