Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde yeni koronavirüsün (Covid-19) akciğere inmeden önce dört gün boyunca boğazda kaldığı ve kuru öksürüğe sebep olduğu iddia edildi. 15 Mart 2020’de Twitter’da paylaşılan gönderi, yaklaşık 24 bin retweet ve 45 bin beğeni aldı.
Ancak iddia doğru değil. Koronavirüsün dört gün boğazda kaldığıyla ilgili bir bulgu bulunmuyor. Tavsiye edilen sirke, sıcak su ve tuzun da virüsün yol açtığı Covid-19 ile mücadelede etkili olduğuna dair hiçbir bilimsel çalışma yok.
Semptomlar ve ortaya çıkış süreleri kişiden kişiye değişebilir
Koronavirüsün, bir kez vücuda girdikten boğazda dört gün kaldığını gösteren, İngiltere Ulusal Sağlık Servisi, Hastalık Kontrol Merkezi ve Dünya Sağlık Örgütü'nün açıkladığı herhangi bir bilgi yok. Semptomların hastalarda dağılımı ve ortaya çıkış süreleri standart değil. Üç kurum da hastalığın belirtilerini yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı olarak ifade ediyor. Hastalık Kontrol Merkezi’nin hazırladığı klinik raporuna göre öksürük, her hastada gözlemlenen bir semptom da değil.
Bu yanlış bilgiler, virüs, hastalık ve semptomların birbirine karıştırılmasından da kaynaklanıyor. Eğer öksürük ya da ateş gibi bir semptomunuz varsa, test sonuçlarınız da pozitif ise, Covid-19 hastasısınız demektir. Hastalık semptomları virüsün size bulaşmasından bir süre sonra ortaya çıkıyor; buna kuluçka süresi deniyor. Kuluçka süresi her hastada değişebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bu süre 2-14 arasında. Yani semptomlar ortaya çıktığında, artık Covid-19 hastasısınız ve hastalığın vücudunuzda nasıl bir etki yaratacağını belirleyecek olanlar arasında, tuzlu su ya da sirke ile müdahale yok. Ancak aksi geçerli değil, çünkü hastalığı hiçbir semptom göstermeden atlatmak da mümkün. Yani hastalık, herkes için standart bir seyir izlemiyor.
Tuzlu su, sirke ya da sıcak su hastalığın ilacı değil
Nitekim Dünya Sağlık Örgütü, burnu düzenli olarak tuzla yıkamanın insanları koronavirüs enfeksiyonundan koruduğuna dair bir kanıt olmadığını ifade ediyor. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Alpay Azap da, tuzlu suyla yapılacak işlemin, koruyucu bir işlevi de olan mukus tabasına zarar vereceğinden, olumsuz etkileri dahi olabileceğini söylüyor.
Hastalık Kontrol Merkezi, şu anda virüsü ortadan kaldırmak için herhangi bir tedavi olmadığını söylüyor: “Şu anda COVID-19 için spesifik bir tedavi mevcut değil. Klinik tedavi, önerilen enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin uygulanmasını ve belirtildiği takdirde gelişmiş organ desteği de dahil olmak üzere komplikasyonların destekleyici yönetimini içeriyor.”
Doğrulama platformu Snopes tuzlu su veya sirke ile gargara yapmanın, koronavirüsü ortadan kaldırmadığını belirtmiş. Ayrıca Full Fact, boğaz ağrısının her hasta için geçerli bir semptom olmayabileceğini ifade ediyor.
Su içerek koronavirüsün akciğerlerinize ulaşmasını engelleyemeyeceğinizi ise daha önce bir analizimizde konu etmiştik.
İlginizi çekebilir: Su içerek koronavirüsün akciğerlerinize ulaşmasını engelleyemezsiniz
Sonuç olarak iddia doğru değil. Koronavirüsün akciğere inmeden önce, her hastada dört gün boğazda kaldığına dair bir bulgu yok. Semptomların hangi sürelerde ortaya çıkacağı hastadan hastaya değişebilir. İddia, uydurmaya örnek.
