Covid-19 salgını ile ilgili komplo teorilerinin odağını oluşturan Wuhan laboratuvarının (Wuhan Viroloji Enstitüsü) ve Covid-19 aşısını geliştiren Pfizer’ın, Glaxo adlı ilaç şirketine ait olduğu iddia edildi. Ayrıca Pfizer, George Soros’un kurduğu Open Foundation Society, Wuhan laboratuvarının inşasını yapan Alman şirketi Winterthur, Alman Allianz şirketi, Vanguard şirketi, BlackRock ve Bill Gates’in kurucusu olduğu Microsoft şirketi arasında da bağlantı olduğu öne sürülmüş.
Dolayısıyla metinde geçen kuruluşlarla virüsün ortaya çıkış ve aşının bulunmasıyla devam eden sürecin bir proje olduğu ima edilmiş.
İlginizi çekebilir: Koronavirüs hakkında seri iddialar içeren tweet zinciri
Wuhan laboratuvarı Glaxo’ya ait değil
SARS-CoV-2'nin çıkış noktası olduğu iddialarıyla gündeme gelen Çin’deki Wuhan Viroloji Enstitüsü’nün iddia edildiği gibi GlaxoSmithKline adlı ilaç şirketi ve Pfizer ile bağlantısı olduğuna ilişkin bir kanıt yok. Glaxo Wellcome ve SmithKline Beecham birleşmesiyle 2000 yılında kurulan GlaxoSmithKline, Londra merkezli bir ilaç şirketi. Covid-19 aşı çalışmaları da yürüten şirket, özellikle aşı üretiminde öne çıkıyor.
Wuhan Viroloji Enstitüsü’nün kuruluşu ise, Çin Bilimler Akademisi tarafından 2003 yılında onaylandı. Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve kontrolünü amaçlayan laboratuvarın inşası 2004 yılında Fransa ve Çin işbirliği ile gerçekleşti. 2015 yılında yapımı tamamlanan Wuhan Viroloji Enstitüsü’nün kontrolünde olan ilk P4 laboratuvarının açılışı yapıldı.
Dolayısıyla laboratuvar Britanya şirketi GlaxoSmithKline’a ait değil; Wuhan laboratuvarı Çin Bilimler Akademisi’nin, dolayısıyla da Çin hükümetinin kontrolü altında. Enstitünün kuruluşunda herhangi bir ilaç şirketinin rol oynadığına ya da ilaç şirketleriyle kalıcı işbirliği yaptığına kanıt yok. GlaxoSmithKline da Wuhan laboratuvarıyla bir bağı olmadığını Maldita adlı doğrulama platformuna açıkladı.
Bunun yanında kaynaklarda, iddia edildiği gibi Wuhan laboratuvarının inşasını yapan herhangi bir Alman şirketinden de bahsedilmiyor. İddiada adı geçen Winterthur adlı İsviçre merkezli bir şirket bulunuyor, ancak şirketin laboratuvarla bağı olduğuna dair kanıt yok.
Pfizer da Glaxo’ya ait değil
BioNTech ile ortak geliştirdiği ve hastalığa karşı yüzde 95’e kadar etki gösteren Covid-19 aşısıyla bilinen Pfizer ile GlaxoSmithKline arasında da ortaklık bulunmuyor. Bunlar aynı sektörde faaliyet gösteren iki rakip şirket. Amerika Birleşik Devletleri merkezli ilaç şirketi Pfizer’ın hisseleri halka açık. Şirketin hissedarları arasında da Glaxo’nun olmadığı doğrulanıyor.
Pfizer’ın hissedarları.
Öte yandan 2019 yılında GlaxoSmithKline ve Pfizer’ın tüketici sağlığına odaklanan ortak bir proje için geçici bir anlaşma gerçekleştirdiğine rastlanıyor. Ancak bu ortak girişimin laboratuvarla ve aşılarla ilgisi bulunmuyor. Proje daha çok reçetesiz satılan ilaçlar ve tüketici ürünlerini içeriyor. Dolayısıyla GlaxoSmithKline iddia edildiği gibi Pfizer’ı satın almış değil. Bu iki rakip şirketin sadece belirli hedeflere yönelik olarak işbirlikleri yaptığı söylenebilir.
Pfizer’ın Wuhan’da araştırma ve geliştirme tesislerinin olduğu biliniyor. GlaxoSmithKline ise uzun yıllardır Çin’de faaliyet gösteriyor. Ancak bu iki şirketin de Wuhan laboratuvarı ile hukuki bir bağı yok.
Diğer şirketlerin de laboratuvarla ilgisi yok
İddiada adı geçen diğer çokuluslu şirketlerin de Wuhan biyolojik laboratuvarı ile bir ilişkisi olduğunu ortaya koyan kanıt bulunmuyor. Bu şirketler dünya çapında büyük kuruluşlar ve birbirleriyle ortaklık ilişkisinin olması olağanüstü bir durum değil.
Örneğin tabloda yer alan BlackRock ve Vanguard Group, Pfizer’ın hissedarları arasında yer alıyor. Öte yandan BlackRock, Vanguard ve Microsoft Corporation ve Allianz şirketleri arasında da hissedar bağı olduğu görülüyor.
Öte yandan Milyarder iş insanı George Soros’a ait yatırım şirketinin de, ABD merkezli global varlık yatırım şirketi BlackRock şirketinde hisseleri olduğu biliniyor. Ancak hisse sahibi olsa da, BlackRock’un en büyük hissedarları arasında Soros’un yatırım şirketi yer almıyor. George Soros’un kurduğu Açık Toplum Vakıfları (Open Foundation Society) ve BlackRock arasında ise bağlantı olduğuna dair kanıt yok. BlackRock, Soros’un kurduğu Açık Toplum Vakıfları’nın mali işlerini yönetmiyor ya da aralarında ticari bağ yok. Açık Toplum Vakıfları adalet, eğitim, halk sağlığı gibi konuları mali olarak destekleyen uluslararası bir bağış ağı. Öte yandan George Soros’un Pfizer’da bulunan hisselerini 2017 yılında sattığı biliniyor.
İddia çeşitli dillerde yayıldı ve yanlışlandı. Öte yandan ima edildiğinin aksine bilimsel kanıtlar virüsün doğal kaynaklı olduğunu ortaya koyuyor. Dolayısıyla salgının herhangi bir laboratuvar ya da kuruluşla ilgisi olduğunu ortaya koyan kanıt yok.
