Sosyal medyada İzmir depreminde sallanan inşaat halindeki bir gökdeleni gösterdiği iddia edilen bir video paylaşıldı.
Videodan alınan kareler aratıldığında, paylaşımların Haziran 2020 tarihinden beri internette olduğu görülüyor. Karşımıza çıkan ilk bağlantı mimarlık ve mühendislik videoları paylaşan bir hesaptan. Videonun altında gerçek veya optik hile olabileceği başlık olarak verilmiş. İletideki "Mexico City" ve 7.1 büyüklüğündeki deprem bilgileri de ipucu niteliğinde. Videoda ve haber metninde binanın ismi, inşaatın adı veya konum bilgisi yer almıyor.
Mexico City'de yer alan inşaat halindeki gökdelenler ile 23 Haziran 2020 depremini birlikte aratmak ise bir sonraki adım. Arama İspanyolca “Mexico terremoto 2020 torre video” (Meksika deprem 2020 gökdelen video) kelimeleriyle yapılınca ise AFP Factual’ın yaptığı bir doğrulamaya ulaşılabiliyor.
Analizde Torre Amura binasından paylaşılan görüntüdeki videonun deprem anında çekilmediği, binanın da Mexico City değil, Veracruz şehrindeki Torre Amura olduğu belirtilmiş.
Bu bilgiyi doğrulamak için bir arama oluşturduğumuzda, binanın lokasyonunu ve görsellerini bulabiliyoruz. Bina iddia konusu videodaki ile aynı.
Bu isimle yapılan aramalarda karşımıza çıkan sosyal medya paylaşımlarından da binayı teyit edebiliyoruz.
Meksika Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı (SEMARNAT) bilgilerine göre Inmobiliario Alto SA de CV grubuna ait olan gökdelenin inşaatı 2017 yılında başlamış. 33 katlı proje Manuel Ávila Camacho caddesinde yer alıyor.
Video gerçek bir depremi göstermiyor
Peki bu video gerçekten bir deprem anında mı çekildi? Elimizde gökdelenlerin depremlerden nasıl etkilendiğini gösteren bazı kanıtlar var.
Bu videoda depreme gökdelen inşaatının tepesinde yakalanan işçiler gözüküyor ve iddia konusu videodaki gibi salınmıyorlar.
Videoyu dikkatle incelediğimizde, binanın mı yoksa fonun da mı salındığını anlamamıza olanak verecek sabit bir nesne olduğunu görüyoruz: Öndeki elektrik kabloları.
Eğer hareket eden fon değil de bina olsaydı kabloların sabit kalması gerekirdi. Ancak videoda binayla birlikte sabit kalması gereken nesneler de salınıyor. Bu da hareket edenin bina değil kamera olduğunun kanıtı.
Nitekim SMIE (Meksikalı İnşaat Mühendisleri Topluluğu) başkanı Esteban Astudillo da binanın değil videoyu çeken kişinin hareket ettiğini söylemiş.
23 Haziran 2020 öğleden sonra 15.30 sularında Meksika’da meydana gelen deprem 10 can kaybı ve 23 yaralıya mal olmuştu. Depremin merkez üssü ülkenin güneyindeki Crucecita idi.
İzmir depreminden olduğu iddia edilen optik hileyle oluşturulan video daha önce Iran Press tarafından 23 Haziran 2020'de Mexico City'de yaşanan 7.4 büyüklüğündeki deprem haberinde paylaşıldı.
