Twitter’da Tansu Yeğen’in 2 Ocak 2019’da paylaştığı bir videonun, insan gözünün mikroskop altındaki halini gösterdiği iddia edildi. Aynı video daha sonraki tarihlerde başka hesaplar tarafından da paylaşılmaya devam etti. Bazı sosyal medya kullanıcıları, videonun doğruluğundan şüphelenip Teyit’e ihbarda bulundu.
Video, Frank J Guzzone isimli, üç boyutlu (3D) tasarımlar yapan bir grafik tasarımcı tarafından Eylül 2018’de oluşturulmuş. Videoya tasarımcının Instagram hesabından ulaşılabiliyor.
Video bir 3D tasarımcısı tarafından oluşturulmuş
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) New York kentinde yaşayan 3D (3 boyutlu) tasarımcısı ve sanat yönetmeni olan Frank J Guzzone’nin Instagram hesabı üzerinden 19 Eylül 2018 tarihli bir paylaşıma ulaşmak mümkün. Bu paylaşımdaki videonun altına tasarımcı, “#design, #instart” gibi etiketler eklemiş.
Guzzone’nin yaptığı işleri paylaştığı resmi internet sitesi üzerinden benzer birçok tasarımı görülebiliyor. Sanatçı genelde çeşitli markaların reklamları için tasarımlar üretmiş.
Göz bebeği videosu üretilmiş
Pek çok kullanıcı aynı videoyu paylaşınca, Hoax Eye isimli Twitter hesabı da 7 Kasım 2019’da iddia konusu videonun bir tasarımcıya ait olduğunu belirtti.
Tansu Yeğen, paylaştığı videoda görülen ve hareket eden göz kısmının “iris” olduğunu iddia etmişti. Göz bebeğinin etrafındaki göze rengini veren damarsal tabakaya gerçekten de iris deniyor. Hayat Hastanesi’nden Opr. Dr. Üzeyir Öztürk’ün yazısına göre yapısındaki kaslarla kasılıp gevşemesi ortasında boşluk olan göz bebeğinin büyüyüp küçülmesini sağlıyor.
Fakat tıp alanında yazılmış bazı bilimsel makalelere göre iris çeşitli etmenlere (ışık, hava gibi) göre açılıp kapansa ve hareket halinde olsa da, videoda görüldüğü gibi bir salınım yapmıyor.
YouTube üzerinden gözün mikroskop altındaki görüntüsüne ilişkin videolara ulaşmak da mümkün. Bu videolardan da iddia konusu göz irisi canlandırmasının gerçeği tam olarak yansıtmadığını ve tasarım olduğunu söyleyebiliyoruz.
Sonuç olarak video ABD’li tasarımcı Frank J Guzzone’nin Instagram hesabından Eylül 2018’de paylaşılmış. Gözdeki iris de gerçekte videodaki gibi hareket etmiyor. Işık gibi bazı çevresel etmenlerle hareket eden irisin gerçek videolarına internet üzerinden ulaşmak mümkün. İddia, yanlış bilgi içeren videoları tanımlama rehberinden “kurmaca”ya örnek olarak gösterilebilir.
