Sosyal medyada yaygın bazı paylaşımlardaki videonun, Diyarbakır’ın Silvan ilçesindeki güncel yangınları gösterdiği iddia edildi. TikTok’ta ortaya çıkan iddia, Twitter’da #BuğdayımızYanıyor etiketiyle epey yayıldı.
Güncel bir yangın haberi ya da uydu görüntüsü yok
Arama motorlarını kullanarak “Diyarbakır yangın” “Silvan yangın” gibi anahtar kelimelerle arama yaptığımızda, bu bölgelerde herhangi bir güncel yangın haberi olmadığını görüyoruz. Haber sitelerini taradığımızda da bu bölgedeki tarlalarda yangın çıktığına dair bir haberle karşılaşmıyoruz. Ayrıca Sentinel Hub gibi uydu görüntüleri sağlayan internet sitelerinden Silvan bölgesini incelediğimizde de son günlerde yangın çıkmadığını anlayabiliyoruz.
Bu görüntüleri, yangın çıktığını bildiğimiz 3 Haziran 2021 verileriyle karşılaştırdığımızda, nasıl bir uydu görüntüyle karşılaşmamız gerektiğini anlıyoruz.
3 Haziran 2021 tarihli Diyarbakır, Silvan uydu görüntüleri
NASA’nın FIRMS (Fire Information for Resource Management System) sisteminde de Silvan yakınlarında yangın hareketliliği olmadığını görebiliyoruz.
Video eski tarihli
Tersine görsel arama yöntemini kullanarak videoyu arattığımızda, Videomin isimli internet sitesinde bir ipucuyla karşılaşıyoruz. Bu sitedeki bağlantıyı takip ettiğimizde ise 3 Haziran 2021 tarihli, “anız yangınları” başlıklı bir YouTube videosuyla karşılaşıyoruz. Yani videonun güncel olmadığı ve en az bir yıllık eski bir video olduğunu söylemek mümkün.
Hasattan sonra bitkilerin tarlada kalan saplarına “anız” ismi veriliyor. Anız yangını ise, hasattan sonra tarlalarda çıkan bilinçli ya da bilinçsiz yangınlara deniyor. Anız, çiftçiler tarafından çeşitli sebeplerden yakılsa da aslında yasak ve idari para cezası var.
Yaz aylarının gelmesi ve sıcaklıkların artmasıyla ülkenin çeşitli yerlerinden yangın haberleri gelmeye başladı. Ancak karşılaştığımız görüntülere şüpheyle yaklaşmakta ve hemen paniğe kapılmamakta fayda var.
