Türkiye’de orman yangınları sürerken, akıllarda hala birçok yerde neredeyse eşzamanlı başlayan yangınların sebebinin sabotaj olup olmadığı var. Sosyal medyada yayılan gönderilerden birinde ise Datça’nın Aktur bölgesinde ormanlık arazide bulunan torpillerin sebebi sorgulanıyor.
29 Temmuz 2021’de Muğla Datça’nın Aktur Tatil Sitesi yakınındaki ormanlık arazide yangın çıkmış ve kısa sürede kontrol altına alınmıştı. Olayın sonrasında bölgede soruşturma başlatılmıştı.
Ardından Vedat Yenerer sosyal medya hesabında bölgede gezip çalıların arasından torpil bulan insanları gösteren bir video paylaştı.
Videonun gerçekten Datça'dan olup olmadığını doğrulayabilmek için önce Google Haritalar'dan faydalanabiliriz. Karşılaştırma yapabileceğimiz ipuçlarıysa videoda ekranın sol tarafında kalan evlerin çatıları, büyük Türk bayrağı ve sağ taraftaki liman.
Videoda görüntülerin Aktur'da Türk bayrağının ilerisinden olduğu belirtiliyor. Aktur Tatil Sitesi'nin haritadaki konumuna bakarsak videonun çekildiği yerin "Çiftlik Adası" olma olasılığı yüksek.
Bu sebeple Google Haritalar'ın sokak görünümü özelliğiyle bu noktaya en yakın yere gidiyoruz. Elimizdeki ipuçlarının da faydasıyla aynı evler, aynı bayrak ve aynı limanı teyitleyerek buranın Aktur Tatil Sitesi'nin yakınında olduğunu doğrulayabiliyoruz.
Çocuklar torpilleri oyun için götürmüş
29 Temmuz'daki yangının ardından jandarmanın yürüttüğü soruşturma sonucunda görgü tanıklarının ifadeleri üzerine dokuz on yaşlarındaki dört çocuk gözlem altına alınmıştı. Çocukların ifadeleri pedagog eşliğinde alındı ve çocukların torpilleri oyun oynama amaçlı oraya götürdükleri ortaya çıktı. Sonrasında aileler bilgilendirilip uyarılarak çocuklar ailelerine teslim edildi.
Tutuşturulan torpillerin kolaylıkla yangına sebebiyet verdiği örnekler bulunuyor. Bu torpillere erişim kolay, satışı yasak değil ve internet üzerinden satılıyor. Torpillerin üzerindeki uyarılarsa “Açık alanda kullanınız,” “fitilinden yakıp atınız” ve “18 yaşından küçükler kullanamaz” yönünde. Çocuklar bazen bu malzemelerle oynarken yangına neden olabiliyor, ancak bu kazalar genelde halihazırda tutuşturulmuş olan yanıcı malzemelerden kaynaklanıyor. Videodaki torpiller ise oldukları gibi duruyor.
Teyit’in ulaştığı Orta Doğu Teknik Üniversitesi kimya bölümünden Doç Dr. Salih Özçubukçu, zor olmakla birlikte torpillerin kendiliğinden de tutuşabileceği görüşünde: “Torpil, roket gibi patlayıcılarda beyaz barut da denilen ‘guncotton’ kullanılıyor. Nitroselüloz yani. Nitroselüloz ısıyla yanmaya başlayabiliyor. Tutuşma sıcaklığı 150 derece. Güneşte açık havada normalde o kadar yüksek sıcaklığa erişmek kolay değil. Aslında barutun kendi değil, fişek kısmının parlaması yeterli. Yine de bu sıcaklıklar hala çok yüksek.”
Yani torpillerin açık havada kendiliğinden tutuşup yangına sebep olması imkansız olmamakla birlikte, düşük bir olasılık.
Kurumuş otlar, dal parçaları ve kozalaklar, yüksek sıcaklık ve düşük nemde kendi kendilerine zaten alev alabiliyor ve yangınların mühim bir kısmından bu sorumlu. Güneş altında ve kuru otların ortasında kalmış bir cam ya da plastik parçasının kıvılcımlara neden olması da olası.
