4 Ağustos 2020'de Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta yaşanan şiddetli patlamadan sonra, sosyal medyada patlamanın kaynağına dair pek çok komplo teorisi de ortaya atıldı. Bunlardan biri de patlamaya yol açanın bir roket saldırısı olduğu iddiası ve iddiaya dayanak gösterilen video idi. Video ağırlıkla Arapça kaynaklarda paylaşılsa da, Türkiye'de de yayıldı. Facebook'taki paylaşımlardan biri 141 bini aşkın kişiye erişirken, iddia Twitter’da da gündeme geldi.
Fakat füze görüntüsü orijinal videoya montajlanarak sonradan eklenmiş. Resmi kaynaklardan yapılan mevcut açıklamalar da patlamanın saldırı kaynaklı olmadığına işaret ediyor.
Roket görüntüsü orijinal videoda yok
İçine yazılar da eklenen videoda, görüş alanına bir roketin girdiği ve bir cismin hareket ettiği görülüyor.
Ancak tersine görsel arama yöntemiyle ulaştığımız videonun yüksek çözünürlüklü orijinalini incelediğimizde, görüş alanına yabancı bir cismin girmediği görülebiliyor. Videoda görüldüğü iddia edilen roketi, daha yüksek çözünürlüklü bir versiyonda görmemek imkansız olurdu.
Orijinal görüntüde patlamayla birlikte gökyüzünde bir cisim uçtuğu video yavaş izlendiğinde görülebiliyor, fakat bu iddia edildiği gibi roket değil. Uçan cisim, yaşanan kuvvetli patlamanın etkisiyle savrulan herhangi bir nesne olabilir.
AFP doğrulama ekibi de, videonun İsrail’in Lübnan’a roket attığı yönündeki iddiayı güçlendirmek için hazırlandığını ve montaj olduğunu anlatan bir yazı yayınladı.
Patlamadan bu yana pek çok yanlış bilgi yayıldı
Patlamayı yaşayanlardan bazıları, limanın roketle vurulmuş olabileceğine inanıldığını belirtiyor, fakat bu kriz anlarında ortaya çıkan komplo teorilerinden yalnız biri. Patlamanın yaşandığı tarihten bu yana Teyit’te The Simpsons’ın patlamayı önceden tahmin ettiği, Beyrut’ta atom bombası patladığı, patlamayı IŞİD’in üstlendiği, yayılan bazı fotoğrafların patlamadan sonra çekildiği ve patlamanın İsrail istihbaratının tespit ettiği füze üretim merkezlerinde yaşandığı gibi iddiaları yanlışladık.
Yapılan ilk incelemelere göre patlamaya Beyrut Limanı’nda altı yıldır hangi gerekçeyle bulunduğu henüz açıklanmayan 2 bin 750 amonyum nitrat neden oldu. Lübnan hükümeti sorumluların belirlenmesi için yetkililere dört gün süre verdi. Bir süredir pandemi nedeniyle de giriş çıkışa kapalı olan liman, ülkenin dış dünyayla bağlantısını sağlıyordu.
Sonuç olarak videoda görünenin bir roket olduğu iddiası yanlış. İddia, içinde yanlış bilginin en yaygın türlerinden biri olan manipülasyon kategorisinde yer alıyor.
