Sosyal medyada uzun süredir gündemde olan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen bir videonun Atlantik ve Pasifik okyanuslarının karşılaştığı, fakat karışmadığı bir noktayı gösterdiği iddia edildi. Paylaşımlar pek çok ülkede de yayılmış. İddia benzer fotoğraflarla da paylaşılıyor. Aynı video daha önce, tuzlu ve tatlı suların birbirine karışmadığı bir alanı gösterdiği iddiası ile de gündeme gelmiş.
Ancak iddia doğru değil. Video, Maryan Pearson tarafından 2015’te çekilmiş. Fraser Nehri’nin okyanus suyuna, yani Georgia Boğazı’na aktığı görüntüleri gösteriyor.
Video, “Nehir okyanusla buluştuğunda” açıklamasını taşıyor
Video ilk olarak 2 Temmuz 2015’te Maryan Pearson tarafından Vancouver, Kanada yakınlarındaki Georgia Boğazı'nda çekildiği bilgisiyle paylaşılmış. Video açıklamasında, Fraser Nehri’nin okyanus suyuna yani Georgia Boğazı’na aktığı bu görüntülerin BC Ferries teknesinde çekildiği bilgisi yer alıyor. Videonun ismi “Nehir okyanusla buluştuğunda” olarak görülüyor. Videonun orijinal sahibi olduğu bilgisi de açıklamada yer almış.
Georgia Nehri’nin Google Earth görüntüsü.
Kanada bayrağı ve BC Ferries amblemi.
BC Ferries’in internet sitesine bakıldığında bir feribot işletmesi olduğu görülüyor. Güzergahları arasında Britanya Kolombiyası olarak bilinen bölgedeki yerlere düzenlediği seferler var. Bunlar arasındaysa Atlas Okyanusu ya da Büyük Okyanus açıklarına bir sefer yok.
2018 yılında AFP Fact Check de iddianın yanlış olduğunu belirten bir analiz yayınlamış. Analizde videoyu çeken kişi Steve-Pearson'la (Maryan Pearson) görüşmüş. Pearson “İnsanların bir video çalması ve bu konuda yanlış iddialarda bulunması korkunç” açıklamasında bulunmuş.
2015’ten önce de benzer bir fotoğraf yayılmıştı
Pearson’a ait videodan önce de bir fotoğraf sosyal medyada viral hale gelmiş ve iki okyanusun buluştuğu ama karışmadığı yer olduğu iddia edilmiş. Fotoğrafta suyun iki farklı renginin olduğu görülüyor.
2007 yılından olan bu görüntü Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'nde okyanus bilimleri profesörü Ken Bruland tarafından bir araştırma gezisi sırasında çekilmiş. Bruland, okyanusların buluşma noktası iddiasıyla yapılan paylaşımların gerçeği yansıtmadığını açıklamış. Fotoğraf Alaska Körfezi'ndeki glasiyel, yani buzullara ait kalıntıları taşıyan 286 mil uzunluğundaki Copper Nehri gibi nehirlerin okyanusa açıldığı bölgelerden birine ait olduğunu söylemiş.
Bruland, okyanus akıntıları özellikle demir açısından zengin olduğu için suyun renginin okyanusunkinden farklılaştırdığını belirtiyor. Bu nedenle de suların karıştığı bölgede renk farklılıkları oluşuyor. Konuyla ilgili Evrim Ağacı tarafından hazırlanmış bir yazı da bulunuyor. Buradaki bilgilere göre de dünyada birbiriyle bağlantılı her su kütlesi birbiriyle karışmak zorunda. NASA’ya ait su akıntılarını gösteren bir simülasyonda da bunu görmek mümkün. Bu yüzden tatlı ve tuzlu suyun birbirine karışmadığını söylemek de mümkün değil. Ayrıca tatlı ve tuzlu suyun birbirine karıştığını gösteren basit deneyler de var.
Bruland, çektiği fotoğrafı da anlatırken aslında buna değiniyor. Fotoğrafta çökelti bakımından zengin bir nehirle genel okyanus suyunun buluştuğu bölgenin görüldüğünü, bu iki su tipinin birbirine karışmadığını söylemenin ise kesinlikle doğru olmadığı görüşünde. “İki su birbirine tamamen karışır; ancak bu fotoğrafların çekildiği anda, çok güçlü gradyanlara sahip oldukları için geçici olarak karışmıyormuş gibi gözükürler. Bu sınırlar hiçbir zaman bir duvar gibi statik değildir. Sürekli olarak hareket ederler ve bir bütün olarak yok olurlar. Bunlar çökelti miktarına ve suyun hareketine bağlıdır.”
Sonuç olarak video Atlantik ve Pasifik'in karşılaştığı fakat karışmadığı bir noktayı göstermiyor. Steven Pearson tarafından çekilen video, Fraser Nehri’nin okyanus suyuna yani Georgia Boğazı’na karıştığı bir görüntüden. İddia bağlamdan yoksun videolar arasından saptırmaya örnek.
