Sosyal medyada paylaşılan bir videonun, Amerika’daki bir gölde gerçekleşen doğa olayı sonrası oluşan obruğu gösterdiği iddia edildi. “Biliyor muydunuz” isimli hesaptan Twitter’da paylaşılan video yaklaşık 5 bin kişi tarafından beğenildi.
Ancak, videoda görülen gölde oluşan obruğun sebebi bir doğa olayı değil. Görüntüler Kaliforniya’daki Monticello Barajı’ndan. Barajın oluşturduğu Berryessa Gölü’ndeki büyük çukur da, savak da denilen, gölün suyunun yükselmesi durumunda fazla suyu tahliye etmesi için oluşturulmuş bir düzenek.
Göldeki çukur, bir artık su savağı
San Francisco’nun Napa Bölgesi’ndeki Putah Irmağı üzerine kurulmuş olan Monticello Barajı, Berryessa Gölü’nü oluşturuyor. Bölge’de “Görkemli Çukur” (Glory Hole) olarak bilinen artık su savağını Google Haritalar’dan da görmek mümkün.
Videodaki görüntüler göldeki suyun yükselerek kanaldan içeri boşaldığı bir döneme ait. The New York Times haber sitesinin yayımladığı makalede belirttiği üzere, göldeki su, deniz seviyesinden 134,112 metre ve üzerine çıktığında, artık sular savaktan aşağıya akmaya başlıyor. Lake Berryessa News isimli Berryessa Gölü ile ilgili haberler yayımlayan internet sitesinden, göldeki su seviyesinin düştüğü dönemde çekilen fotoğraflara da ulaşmak mümkün.
Aynı internet sitesinde koni şeklindeki savağın yapısıyla ilgili daha ayrıntılı bilgilere de ulaşılabiliyor.
Görselin üzerinde yazan bilgilere göre, “Görkemli Çukur” Monticello Barajı için yapılmış bir artık su savağı. Savak, gölün kapasitesi 197357094007.6 metreküp ve üzerine çıktığında, suyun Putah Nehri’ne boşalmasını sağlıyor. Kapasitenin zirveye ulaştığı dönemlerde su seviyesi savağın üst sınırının 2 ya da 3 metre kadar üzerine çıkabiliyor.
Berryessa Gölü turistik bir bölge
Savağa akan suyun ilgi çekici görüntüsünden dolayı Berryessa Gölü hem bölge halkı hem de gölü dışarıdan görmeye gelenler için turistik bir bölge olmuş. TripAdvisor isimli turizm rehberliği sitesinde de artık su savağının fotoğrafını görmek mümkün.
YouTube kullanıcılarının yüklediği birçok videoda da “Görkemli Çukur”a olan ilginin yüksek olduğugörülebiliyor.
Sonuç olarak, videonun gölde doğa olayı sonucu oluşan bir çukuru gösterdiği iddiası doğru değil. Kaliforniya’daki Monticello Barajı’ının oluşturduğu Berryessa Gölü’ndeki büyük çukur, savak da denilen, gölün suyunun yükselmesi durumunda fazla suyu tahliye etmesi için oluşturulmuş bir düzenek.
Videodaki görüntüler gerçek bir göldeki gerçek bir çukuru gösteriyor. Ancak bu görüntüler iddia edildiği gibi bir doğa olayı sonucu oluşan çukuru göstermiyor. Yani doğru bir bilgi bağlamından koparılarak yanlış bir bilgiye dönüştürülmüş. Bu durumda, iddianın bir yanlış bilgi türü olan bağlamdan koparmaya örnek oluşturduğunu söyleyebiliriz.
