22 yaşındaki İranlı Mahsa Amini, 13 Eylül’de başkent Tahran’da başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle İrşat (Ahlâk) Polisi tarafından tutuklandıktan sonra 16 Eylül 2022’de hayatını kaybetmişti. Amini’nin ölümü sonrası ülkede başlayan protestolar uluslararası medyada geniş yer buldu.
Protestolarda saçlarını toplayarak göstericilerin arasına katılmaya hazırlandığı anları gösteren bir kadının videosu da kısa sürede viral oldu. Viralleşen videodaki kişinin de 21 Eylül’de Kerec şehrinde protestolar sırasında öldürülen Hadis Najafi olduğu iddia edildi.
Söz konusu video, ilk olarak İranlı gazeteci feminist aktivist Masih Alinejad tarafından, “Bu İranlı kadın güvenlik güçlerinin karşısına çıkmaya hazırlanıyor. İran rejiminin silahları ve mermileri var ama bizim saçlarımızdan korkuyorlar. Biraz saç için #MahsaAmini'yi öldürdüler. Hadi Saç Devrimi yapalım. Saçlarımız İslami diktatörleri devirecek” cümleriyle Twitter’da paylaşıldı. Paylaşımda Hadis Najafi ismi yer almadı.
Paylaşımın ardından video, Hadis Najafi’yi gösterdiği iddiasıyla sosyal medyada ve bazı basın kuruluşlarının haberlerinde yer aldı.
Videodaki kişi Hadis Najafi değil
Twitter’da “#MahsaAmini Hadis Najafi viral” kelimeleriyle arama yaptığımızda BBC muhabiri Shayan Sardarizadeh’in paylaşımıyla karşılaşıyoruz. Paylaşımda saçlarını toplayarak protestolara katılmaya hazırlanan kadının Hadis Najafi olmadığının BBC Farsça muhabirleri tarafından doğrulandığı belirtiliyor.
BBC Farsça servisi, 26 Eylül’de resmi web sitesinden ve sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, protestoların simgesi haline gelen saçını toplayan kadın ile görüntülü konuştuklarını ve genç kadının ölümü açıklanan Hadis Najafi olmadığını belirtti.
Videodaki kişi güvenlik gerekçesiyle kimliğini açıklamadı ancak yeni bir video ile iddia görüntüdeki anları tekrar ederek Najafi olmadığını ve İranlı kadınları sokağa çıkmaya teşvik etmeyi amaçladığını söylüyor.
Google’da “Hadis Najafi” ve ölüm tarihi olan “21 Eylül” kelimeleriyle İngilizce arama yapmaya devam ettiğimizde, Hollanda Merkezli Farsça ve İngilizce yayın yapan Radio Zamaneh’e ait bir habere ulaşıyoruz.
Radio Zamaneh, BBC Farsça’nın 26 Eylül’de yayınladığı açıklama sonrası Hadis Najafi’nin ailesine ulaşarak ablası Şirin Najafi ile konuşuyor. Şirin Najafi, saçını toplayan kız videosunun tanıdıkları tarafından kendilerine gönderildiğini, videodaki kadının kız kardeşine benzerliğinden dolayı Hadis Najafi zannedildiğini söylüyor.
Najafi'ye ne olmuştu?
Radio Zamaneh’e konuşan başka bir aile üyesi, Hadis Najafi’nin annesinin endişelerine rağmen 24 Eylül’de saat 19.30 civarı protestolara katılmak için evden çıktığını söylüyor. Aynı kaynak, bir süre sonra Hadis Najafi’nin telefonundan yabancı birinin aradığını, Najafi’nin hastanede yaralı olduğunu söylediğini aktarıyor. Aile hastaneye ulaştığında ise Hadis Najafi’nin ölüm haberini almış.
Şirin Najafi, Zamaneh'e verdiği söyleşide, güvenlik güçlerinin kendisine ve ailesine medyayla konuşmaması ve kardeşi Hadis Najafi’nin doğal nedenlerle kurşunsuz öldüğünü söylemesi için yoğun bir baskı yapıldığını da belirtiyor.
Zamaneh’in haberinde yer alan bir diğer kaynak ise Hadis Najafi’nin üst bedenine kurşunların isabet ettiğini ve 20’den fazla kurşunla öldürüldüğünü söylüyor. Hadis Najafi’nin ölüm belgesinde Kerec şehrinde kurşun yarası nedeniyle öldüğü yazıyor. Türkiye basınında yer alan haberlerde Hadis Najafi’nin ölüm haberinde altı kurşun ile öldürüldüğü yer almıştı.
Kaynak: Radio Zamaneh.
