Sosyal medyada paylaşılan bir videonun Recep Tayyip Erdoğan’ın “Avrupa bizi kıskanıyor” sözü üzerine gülme krizine giren Avrupa Parlamentosu senatörünü gösterdiği iddia edildi. Bir Facebook kullanıcısı tarafından 30 Mart 2019 tarihinde paylaşılan video yaklaşık 5 bin kişi tarafından beğenilirken 13 bin kullanıcı tarafından paylaşıldı.
Ancak videoda konuşan kişinin Erdoğan’ın sözleri üzerine gülme krizine girdiği iddiası gerçeği yansıtmıyor. Konuşmada Türkiye’den bahsedilmiyor. Videoda konuşurken gülme krizine giren kişi İsviçre Maliye Eski Bakanı Hans Rudolf Merz. Merz’in 2010 senesinde İsviçre Parlamentosu’nda yaptığı konuşma ise ülkeye ithal edilen etler hakkında. Başlangıçta mizah amacıyla videoya eklenen altyazılar, gerçek zannedilerek paylaşılmaya devam ediyor. Sosyal medya paylaşımlarına gelen yorumlarda videonun altyazılarının gerçek olmadığını anlayanlar olduğu gibi, çok sayıda kişinin de eklenen altyazıları konuşmanın gerçek çevirisi sandığı görülüyor.
Hans Rudolf Merz konuşmasında ithal edilen etlerden bahsediyor
İsviçre Maliye Eski Bakanı Merz’in konuşmasına YouTube’dan ulaşılabiliyor.
İsviçre merkezli bir haber kanalı olan SRF Tagesschau’da da yayınlanan videoda Türkçe ya da İngilizce bir altyazı bulunmasa da YouTube’daki paylaşımın altındaki açıklamada Merz’in konuşmasının deşifresi görülebiliyor.
Deşifrenin altında İngilizce bir çeviri de bulunuyor. Çeviriye göre Hans Rudolf Merz, İsviçre’ye giren baharatlı etler hakkında yayımlanan gümrük tarifesinden bahsediyor. Teyit, konuşmanın İngilizce çevirisine ulaşabilmek için, SRF Tageschau haber merkezi ile de iletişime geçti. Ancak haber merkezi konuşmanın İngilizce bir çevirisini yapmadıklarını belirtti.
İsviçre Parlamentosu’nda gümrük tarifelerine dair oldukça bürokratik bir konudan bahsederken gülme krizine giren bakanın bu konuşması, 2010 yılında internette viral olmuştu. İngiltere merkezli The Guardian gazetesinin haberine göre konuşmanın görüntüleri YouTube’da 5 gün içinde 300 bin kişi tarafından izlenmişti. The Guardian gazetesinin haberinde de bakanın ithal edilen etlerden bahsettiği belirtiliyor.
İngiltere merkezli başka bir gazete olan The Telegraph’ın 24 Eylül 2010 tarihli haberinde de konuşmanın etler hakkında olduğu belirtilmiş.
RT isimli Rusya merkezli haber kanalının yayınladığı videoda da konuşmanın baharatlı etlerin İsviçre’ye ithalatı hakkında olduğu ifade edilmiş.
Video daha önce de farklı altyazılarla paylaşılmıştı
“Son vesayet” imzasıyla paylaşılan videonun internette ulaşılabilen en eski paylaşımı 2015 senesine ait. “Dış güçler- üst akıl- faiz lobisi- dolar lobisi komedisi” başlığıyla 19 Nisan 2015 tarihinde YouTube’da yayınlanan videonun altyazılarının mizah amacıyla eklendiği anlaşılabiliyor.
Videonun aynı altyazılar ve imzayla sosyal medyada 2016 ve 2018 senelerinde yapılan paylaşımlarına da ulaşılabiliyor. “Son vesayet” isimli internet sitesine ise ulaşılamıyor. 23 Mayıs 2018 tarihinde İzafiyet isimli Facebook sayfasında paylaşılan videonun altyazılarının mizah amaçlı eklendiği de belirtilmiş.
Sonuç olarak, videodaki konuşmada gülme krizine giren kişinin Türkiye’den bahsettiği iddiası doğru değil. Konuşma yapan kişi İsviçre Maliye Eski Bakanı Hans Rudolf Merz. 2010 senesinde yapılan konuşmada ithal edilen etlerin gümrük tarifesinden bahsediliyor. İlk olarak eğlence amaçlı üretilen bu altyazıların yanlış bilgi türlerinden parodiye örnek oluşturduğu söylenebilir.
