Sosyal medyada paylaşılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen bir videonun, Çin’de koronavirüs salgınından etkilenen insanları gösterdiği iddia edildi. Videoda titreyerek yerde yatan ve ayakta beyaz kıyafetleriyle dolaşan insanlar görülebiliyor.
29 Ocak 2020’de Facebook’a yüklenen video, şimdiye kadar 500 bin kişi tarafından görüntülendi ve yaklaşık 5 bin kullanıcı tarafından da paylaşıldı. Video Arapça ve İngilizce olarak da yayıldı.
Ancak videonun Çin’de koronavirüsten etkilenen bir insan grubunu gösterdiği iddiası doğru değil. Görüntüler Çin’de değil Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir okulda kaydedilmiş. Video genellikle liselerde popüler olan ve “bomskok” ismi verilen toplu bir etkinliği gösteriyor.
Video Güney Afrika’da kaydedilmiş
Video ilk olarak @damiangelsenhuys isimli bir kullanıcı tarafından salgının başladığı Ocak ayında TikTok’a yüklenmiş. Kullanıcının TikTok hesabı şu an için gizli olsa da, profil fotoğrafı bazı kanıtlar barındırıyor.
Damiangelsenhuys isimli kullanıcının profil fotoğrafı incelendiğinde üzerinde mavi sembol olan bir tişört tuttuğu görülüyor. İnternette yapılan arama sonucunda ise mavi sembolün Güney Afrika Cumhuriyeti’nde hizmet veren Lowveld Venom Suppliers isimli şirkete ait olduğu anlaşılıyor. Şirketin internet sitesinde yer alan bilgilerde ise gönüllü menajer olarak çalışan Andrew Geldenhuys ismi dikkat çekiyor.
AFP doğrulama ekibinin ulaştığı Andrew Geldenhuys ise videoyu kaydeden Damian’ın babası olduğunu doğrulamış. Buna göre baba videonun 28 Ocak civarında Gauteng eyaletindeki bir lisede çekildiğini ve koronavirüsle alakalı olmadığını ifade etmiş. Oğlunun mahremiyetini korumak için okulun ismini açıklamayan baba, kalabalık tarafından yapılan ve bir çeşit gösteri olan hareketlere ise “bomskok” dendiğini belirtmiş.
Teyit konu hakkında ulaşmaya çalıştığı Andrew Geldenhuys’dan şimdiye kadar yanıt alamadı.
TikTok’ta paylaşılan video detaylı izlendiğinde, insanların üzerindeki yazlık kıyafetler de fark ediliyor. Virüsün dünyaya yayıldığı Çin’de ise kış mevsimi yaşanıyor. Beyaz kıyafetlerinden dolayı doktor zannedilen kişilerin maskesiz ve korumasız olarak kalabalık arasında dolaştığı da görülebiliyor. Virüsün 40 binden fazla kişiye bulaştığı bir dönemde kişilerin maskesiz olarak dolaşması pek olası değil. Son olarak videonun bitmesine yakın yerdeki kişilerin ayağa kalkmaya başladığı da net olarak anlaşılıyor.
İnternette yapılan aramalarda, bölgedeki farklı okullar tarafından yapılan “bomskok” gösterileri bulmak mümkün. Görüntülerde öğrencilerin kenetlendiği ve senkronize hareket ederek slogan attıkları fark edilebiliyor.
Çinden olduğu iddiasıyla paylaşılan videoyu sosyal medyada en çok rastlanan yanlış bilgi türlerinden “hatalı ilişkilendirme” olarak nitelemek de mümkün.
