21 Kasım tarihinde Endonezya’nın Batı Cava eyaletinde 5,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
Sosyal medyada da deprem sonrası oluşan toprak sıvılaşmasına ait uydu görüntüleri Endonezya’daki güncel depremdenmiş gibi paylaşıldı.
Görüntüler güncel değil
İddiayı araştırmaya tersine görsel arama yöntemini kullanarak başlıyoruz. Bu yolla görüntülerin 28 Eylül 2018’de Endonezya’daki Sulawesi Adası’ndaki Palu Körfezi’nde meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki depreme ait olduğunu tespit ediyoruz. Görüntüler o tarihlerde sosyal medyaki kullanıcılar tarafından da paylaşılmış.
Görüntüler 2018 yılında AP, Reuters, CNN gibi uluslararası haber kaynaklarında da yer almış.
İncelemeye devam ettiğimizde bir YouTube kanalına da ulaşıyoruz. Hidayat T adlı YouTube kanalında da aynı uydu görüntüleri 7 Ekim 2018 tarihinde hızlandırılmış bir şekilde paylaşılmış. Endonezyaca yayın yapan Kompas TV’nin YouTube kanalında da görüntüler 2018 yılında paylaşılmış.
Uydu görüntülerinin kaynağı olan Maxar Technologies de görüntüleri Twitter'dan paylaşmıştı.
Görüntüler deprem sonrası meydana gelen toprak sıvılaşmasını gösteriyor. Toprak sıvılaşması yerin yaklaşık 10-20 metre altında birbirine zayıf bir şekilde bağlı ve aralarındaki boşluklarda su bulunan yapıların deprem nedeniyle sıvı gibi davranmasını ifade ediyor.
Endonezya'da 28 Eylül 2018'de Sulawesi Adası'ndaki Palu Körfezi'nde meydana gelen 7,5 büyüklüğünde deprem ve ardından oluşan tsunami Donggala, Palu ve Sigi bölgelerini etkilemişti. Bölgedeki deprem ve tsunamide 4 bin 340 kişi hayatını kaybetmişti.