Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesiyle, krizle ilgili sosyal medyada paylaşılan yanlış bilgilerde artış görülüyor. Çokça paylaşılan ve yüksek etkileşim alan bu gönderilerin birindeki ekran görüntüsünün, Ukraynalıların ele geçirdikleri Rus tanklarını internette satışa çıkardıklarını gösterdiği iddia edildi.
Elimizdeki ilk seçenek, tersine görsel arama. Görseli TinEye’da arattığımızda, ilandaki tank görselinin 2010’dan beri internette dolaşımda olduğunu görebiliyoruz. Yani bu tankın güncel çatışmalardan olmadığını söyleyebiliriz.
eBay’deki 1989 model askeri araç kategorisini ve genel olarak askeri araç kategorisini incelediğimizde de herhangi bir tankın satışının yapıldığını göremiyoruz.
Google’da anahtar kelimelerle arama yaptığımızda çıkan ilk sonuç, eBay’den. Sonucun açıklamasında ise “Ukrayna’dan teslim alınacaktır” yazsa da bu ilanların iddia konusu paylaşımlardan sonra yayınlanmış olması muhtemel.
Ancak bağlantıya tıkladığımızda hata sayfasıyla karşılaşıyoruz; ilanın eBay tarafından kaldırılmış olabilir. Sayfaların arşiv görüntüsü alınmadığı için detaylara ulaşmamız da mümkün olmuyor.
Ayrıca, eBay kurallarına göre çoğu askeri aracın satışı yasak. Silinen ilanlar belli süre aralıklarıyla tekrardan ortaya çıkabiliyor; ancak bu ilanlardaki ürünlerin oyuncak olduğu yazılıyor. Bazı ilanlarda ise gelirin bir kısmının Ukrayna için hayır kurumlarına aktarılacağı belirtilmiş.
“İlk iki fotoğraf dikkatinizi çekmek için. Bu gerçek bir tank değil, diğer fotoğraflarda görüldüğü üzere oyuncak. Satıştan elde edilen gelirin bir kısmı bir hayır kurumuna gidecek. Ukraynalı mültecilere yardım edin.”
İnternetten tank alınabiliyor mu?
2015 tarihli Wired makalesine göre internet üzerinden tank satın almak mümkün. Satılan tankların çoğu Sovyetler Birliği döneminden kalma tanklar. Ancak bu satışların hemen hemen hepsi, bu işe odaklanan çeşitli şirketler üzerinden yapılıyor. Ayrıca satıcıların, tanklardaki askeri ekipmanları çıkarmaları şartı bulunuyor. Yani bu tanklar kullanım için değil, koleksiyon amaçlı satın alınıyor.
İddiayı teyit kuruluşu Snopes da inceledi.
