Sosyal medyada 13 Mart 2020’de paylaşılan bir videonun, İtalya’da hava kuvvetlerinin, karantina altındaki halka moral vermek için Luciano Pavarotti’nin sesi eşliğinde gösteri yaptığını gösterdiği iddia edildi.
Twitter’da Savash Porgham ve Aylin Aslım tarafından da paylaşılan videolar, şimdiye kadar 3 bin 500 retweet ve 33 bine yakın beğeni aldı.
Ancak video 15 Eylül 2019’da İtalya’nın Veneto Bölgesi’ndeki Jesolo şehrinde yapılan bir uçak gösterisi sayısında kaydedilmiş. İtalya’da Covid-19 salgını ise Şubat 2020’de başlamıştı.
Video Eylül 2019 tarihli
YouTube’a 21 Eylül 2019’da yüklenen bir videodan, gösterinin eski tarihli olduğu anlaşılıyor. Videoyu internete yükleyen kullanıcı, etkinliğin 15 Eylül 2019’dan olduğunu belirtmiş. İtalya’da ilk Covid-19 vakası ise Şubat 2020’de görülmüştü.
Twitter’da Savash Porgham’ın paylaşımının altında videonun Carmen Sastre isimli başka bir kullanıcıdan alındığı ibaresi de görülebiliyor. Sastre, İspanyol bir gazeteci. Bir gün önceki tweetinin altına yapılan yorumlarda da videonun eski tarihli olduğuna değinilmiş.
Gazeteci Carmen Sastre de videoyu İtalya’da Mart 2020’de yaşanmış gibi paylaşmış.
Twitter’da videoyu paylaşan Savash Porgham isimli kullanıcı, daha sonra videonun yeni olmadığını belirterek özür diledi ve eski tweetini kaldırdı.
Gösteriler İtalyan halkı için yeni de değil. Belediyenin internet sitesinden, eski yıllarda gerçekleşen gösterilen fotoğraflarını görmek mümkün.
Uçaklar İtalyan Hava Kuvvetleri’ne ait değil
Jesolo Belediyesi’nin resmi internet sitesinden 14 - 15 Eylül 2019’da gerçekleşen Jesulo Air Show isimli etkinliğin programına ulaşılabiliyor. Drone, helikopter ve F18 model savaş uçaklarının gösteri amaçlı uçuş gerçekleştireceği söylenmiş; fakat programda İtalyan Hava Kuvvetleri’nin uçuş yapıp yapmayacağına değinilmemiş.
Siyah dikdörtgen içerisine alınan PAF, Fransız Ordusu’na ait hassas akrobasi gösteri biriminin ismi.
Posterden, videoda görülen ve arkasında İtalyan bayrağının renklerini bırakan jet uçaklarının, “Pattuglia Acrobatica Francese” (PAF) uçuş ekibine ait olduğu anlaşılıyor. “Pattuglia Acrobatica Francese”, Fransız ordusunun gösteri uçuşlarını yapan ekibin adı.
Venezia Today, ViviJesolo gibi Veneto Bölgesi’yle ilgili haberler paylaşan internet sitelerinde de, Fransız uçuş akrobasi ekibinin ismine rastlanıyor. PAF’ın Eylül 2019’da Veneto’da gerçekleştirdiği gösterinin, başka bir videosuna ulaşılabiliyor.
Ayrıca Aviation Report isimli internet sitesinde, Eylül 2019’da gerçekleşen gösteride yer alan uçakların bir incelemesine yer verilmiş. İncelemede hiçbir uçağın İtalyan Hava Kuvvetleri’ne ait olduğu söylenmemiş.
İtalya’da 13 Mart 2020 itibariyle Covid-19’dan etkilenen kişi sayısı 17 bini, ölü sayısı ise bin 250'yi geçmiş durumda. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başta olmak üzere birçok ülke İtalya’ya seyahat yasağı getirdi. Ülkenin hemen hemen tamamı karantina altına alındı, marketler ve eczaneler dışında tüm işletmeler kapatıldı.
Sonuç olarak video İtalya’daki Covid-19 salgını sırasında değil, Eylül 2019’da kaydedilmiş. İddia, yanlış bilginin en yaygın yedi türünden hatalı ilişkilendirmeye örnek.
