15 Ağustos’ta Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesinin ardından pek çok Afganistanlı, tahliye amacıyla Kabil Havalimanı’na gitti. Bu süreçte havalimanından olduğu iddia edilen pek çok video ve görsel sosyal medya paylaşımlarında yer buldu. Bu paylaşımlardan birinde Afganistan’da havalanan uçağın kanadında bir kişinin oturarak seyahat ettiği öne sürülüyor.
Videodan bir kareyi tersine aradığımızda ulaştığımız bir Facebook paylaşımındaki videoda TikTok simgesi yer alıyor. İlgili TikTok hesabına girdiğimizde videonun 17 Ağustos 2020 tarihinde Mai Xuan Huy’un hesabı olan huyquanhoa’da paylaşıldığını görüyoruz. Video aynı gün, aynı kişiye ait olan Facebook sayfasında da paylaşılmış.
Mai Xuan Huy, Facebook sayfasında iddiaya konu olan videonun kamera arkası görüntülerinin yer aldığı bir video da paylaşmış. Buraya bakarak, iddia konusu videonun dijital montajla hazırlandığını anlıyoruz.
Mai Xuan Huy’un 17 Aralık 2020’de Youtube’da “General Huy Quan Hoa uçakta uçuyor” başlığıyla paylaştığı videoda, hem iddia konusu videoyu hem de benzer diğer videoları izleyebiliyoruz.
Facebook sayfası incelendiğinde paylaşımı yapan kişinin bu video gibi pek çok kurgu video yaptığı görülüyor.
Uçak kanadı üzerinde yolculuk yapmak pek mümkün değil. Videoda görülen yolcu uçakları bir kez yükseldikten sonra 30 bin ila 42 bin fite (9 –13 bin metre) varan irtifalarda saatte ortalama 880 - 926 kilometre hızda seyrediyor ve bu irtifada hava sıcaklığı -40 ila -57 dereceye kadar düşüyor.
İddiayla ilgili daha önce Malumatfuruş, Doğruluk Payı ve BoomLive siteleri de doğrulama analizi yapmıştı.
