İklim krizi dünyayı etkisi altına almış durumda. 2020 yılının dünyada ölçülen en sıcak yıllardan biri olması, 2021 yılının henüz başlarındayken hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağışlardaki azalma iklim krizini derinden hissetmemize neden oluyor. Krizin gölgesinde hava şartlarına ilişkin bir iddia gündeme geldi.
WhatsApp gruplarında, sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde yayılan iddiaya göre, Türkiye 12 Şubat’tan itibaren 10 gün boyunca Balkanlardan gelen Tulpar soğuk hava kasırgasının etkisi altına girecek. Soğuk hava dalgasının ve kar yağışının İstanbul’da 1987 yılından beri yaşanan en şiddetli kış olacağı da öne sürülüyor. Öte yandan İstanbul’da kar kalınlığının 30 santim olacağı, bazı bölgelerde ise 1.3 metreye kadar ulaşacağı iddia ediliyor.
Meteoroloji sözlüğünde “tulpar” diye bir hava olayı bulunmuyor
İnternette yaptığımız araştırmada “Tulpar” adında bir meteorolojik olaya rastlanmadığını görüyoruz. Kelimeyi Meteoroloji Daire Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan meteoroloji sözlüğünde aradığımızda da herhangi bir sonuç elde edemiyoruz.
Bazı uzmanlar da böyle bir hava olayı olmadığını söylüyor. Dünya Gazetesi'ne açıklamalarda bulunan Newcastle Üniversitesi araştırmacısı ve Atmosfer Bilimci Abdullah Kahraman da “tulpar fırtınası” diye bir soğuk hava dalgasının olmadığını aktarmış. Kahraman’a göre bu tip asılsız hava tahminlerini sosyal medyada kendini meteoroloji uzmanı olarak tanıtan hesaplar yayıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros da literatürde böyle bir soğuk hava dalgası olmadığını söyledi.
Bazı yerlerde kaynak olarak gösterilen Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF)'nin internet sitesinde de böyle bir hava olayı olduğuna ilişkin bilgi yok.
Öte yandan tulpar soğuk hava dalgası iddia kaynaklarda şu şekilde tanımlanıyor: “Ender şekilde görülen ve çok kuvvetli yağışları barındıran bununla beraber de ekstrem hava koşullarına neden olan bir soğuk hava dalgasıdır.”
Bu tanıma en yakın, ‘medicane’ yani Akdeniz’de tropikal benzeri siklon adı verilen hava olayı olduğunu görüyoruz. Akdeniz kasırgaları olarak bilinen ve şiddetli fırtınalara neden olan bu meteorolojik olay, şiddetli yağmurlardan ve ani sellerden kaynaklanıyor.
Tulpar diye bir soğuk hava olayı yok ancak Türkiye’yi etkisi altına alacak bir soğuk hava dalgasının beklendiği söylenebilir.
Kuvvetli kar yağışı bekleniyor
Teyit, konuyla ilgili bilgi almak için Meteoroloji Genel Müdürlüğüne de ulaştı. Görüştüğümüz yetkili, Türkiye’nin soğuk havanın etkisi altına gireceğini ancak tulpar diye bir şey olmadığını aktardı. Yetkili, bütün ülkede, kıyılar hariç kar yağışının beklendiğini, İstanbul’da da 20 santime yakın bir kar yağma ihtimalinin olduğu bilgisini verdi. Ayrıca meteoroloji yetkilisi, sosyal medyada paylaşıldığı gibi sansasyonel bir durumun yaşanmayacağını, bu tür paylaşımlara itibar edilmemesi gerektiğini ve gereken bilgi takibinin Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Meteorolojinin internet sitesinden soğuk havalara dair uyarıların yapıldığını görüyoruz. Kısa ve uzun vadede hava tahminleri, uyarılar buradan takip edilebiliyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 12 Şubat ve 19 Şubat tarihleri arasında hava sıcaklığının ciddi ölçüde azalacağı, hafta sonundan itibaren Marmara ve Batı Karadeniz’den başlamak üzere yoğun kar yağışlarının beklendiği bilgisini vermiş. Ayrıca yine 10 gün boyunca etkili olması beklenen soğuk hava dalgasının yoğun kar yağışlarına, zaman zaman da fırtına şeklinde esmesi beklenen rüzgarların ve buzlanmanın da oluşacağı aktarılmış.
Harita üzerinden Türkiye geneli bölgesel tahminler de aktarılıyor.
AKOM da uyarı yayınladı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi de hem internet sitesinden hem de Twitter hesabından Marmara bölgesine gelecek olan kar yağışlarına ve soğuk hava dalgasına yönelik uyarı yayınladı. İstanbul’un haftalık hava durumuna dair bilgiler de yine internet sitesinde yer alıyor.
Meteoroloji uzmanlarına göre de kar, etkisini günlerce sürdürecek. Uzmanlar, soğuk havanın Doğu Avrupa üzerinden ve Orta Akdeniz’den gelen siklonla Türkiye’yi etkisi altına alacağını söylüyor. Ve evet iddia edildiği gibi, bu kar yağışının 1987, 2002 ve 2004 yılındaki kar yağışları ve soğuk havalar gibi etkili olması bekleniyor. 1987 yılında yağan kar kalınlığı İstanbul’da bir metreyi aşmıştı.
