Twitter’da yapılan paylaşımlarda yolsuzluk konusunda İsveç’in dünya sonuncusu, Türkiye’nin ise dünya ikincisi olduğu iddia edildi. İddia 2016, 2017 ve 2018 yıllarında Twitter, Reddit, Uludağ sözlük gibi internet sitelerinde de yayıldı.
Türkiye 2016’da OECD ülkeleri arasında ikinci sırada idi
Türkiye’nin yolsuzlukta dünyada ikinci sırada olduğu iddialarına bakıldığında, 2016 tarihli bazı haberlere ulaşılıyor. Ancak bu haberlerde kaynak gösterilen sıralama OECD ülkelerini kapsıyor. 2014 ve 2015 verilerini paylaşan haberler ise, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Yolsuzluk Algı Endeksi’ne referans vermiş.
Yolsuzluk Algısı Endeksi Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından tutuluyor ve bu konudaki en güvenilir endeks. Örgüt 2020 verilerini henüz açıklamış değil ama 2019 yılının Yolsuzluk Algısı Endeksi’ne göre Türkiye dünya sıralamasında sondan ikinci değil, 91. sırada. AB üyesi 28 ülke ile karşılaştırıldığında son sırada yer alan Türkiye, OECD ülkeleri içinde 36 ülkede sondan ikinci. Yolsuzluk Algı Endeksi’nde İsveç ise 85 puan ile 180 ülke ve OECD ülkeleri arasında dördüncü sırada yer alıyor.
Bir başka endeks olan, 199 ülkeyi risk seviyesine göre sıralayan Global Corruption Index’in grafiğine göre İsveç 12,27 puanla oldukça az riske sahip bölgelerden biri ve yine dördüncü sırada. Türkiye ise 53,08 puanla orta seviye riske sahip ülkelerden ve sonda değil 113. sırada yer alıyor.
Yani Türkiye’nin yolsuzlukla mücadele konusunda İsveç’ten epey geride olduğu bir gerçek olsa da, dünyanın en kötü durumdaki ülkesi olduğu bilgisi de gerçeği yansıtmıyor.
Türkiye’nin yüzde 99’u Müslüman mı?
İddiada yolsuzluk ile inançlılık da bir varsayım üzerinden kıyaslanmış. Konda Araştırma ve Danışmanlık’ın 2008-2018 senelerini kapsayan analizine göre, Türkiye’deki inançlılık son 10 yılda değişikliğe uğramış. Bu 10 yılda kendini dindar olarak adlandıranlar yüzde 55’ten 51’e, sofu olarak tanımlayanlar 13’ten 10’a düşerken, inançlı diyenler yüzde 31’den 34’e, ateistler yüzde 1’den 3’e, inançsızlar ise yüzde 1’den 2’ye yükselmiş. Yani bu durumda en azından yüzde 5’lik bir kesimin kendini Müslüman olarak tanımlamadığını söyleyebiliriz ki bu oranlar diğer inanç gruplarını kapsamıyor.
Hayat Tarzları Grafiği 2008-2018.
İsveç’te de yaşayanların da yüzde 58’i bir kiliseye bağlı. Ateizm oranıyla alakalı güncel bir veri bulunmasa da Gallup International’ın 2012 yılı Dindarlık ve Ateizm araştırmasına göre İsveç’te ateizm yüzde 8 seviyesinde (sayfa 14). Gallup International’ın 2017 yılında paylaştığı içeriğe göre Çin’den sonra en az dindar ülkeler arasında İsveç ikinci sırada. Ülkede yüzde 18 kendini ateist, yüzde 55 de bir dine inanmayan olarak tanımlıyor. Bu iki grubu topladığımızda da iddiada geçen yüzde 85 oranına ulaşamıyoruz.
10 Fundamentals of Religion in Sweden.
Diğer yandan ateizm oranı ile yolsuzluk seviyesi arasında ters orantı olduğu da bu endekslerle desteklenmiyor. Dünyada kendini ateist olarak tanımlayanların en çok olduğu ülke 2012 verisine göre yüzde 47 ile Çin. Çin Şeffaflık Örgütü’nün endeksinde ise en üst sırada değil, 80. sırada yer alıyor.
