Tsunami videosunun Tonga volkanik patlamasının ardından kaydedildiği iddiası

Tsunami videosunun Tonga volkanik patlamasının ardından kaydedildiği iddiası

Yanlış Yanlış

Bulgular

Video 6 Aralık 2021’de internete yüklenmiş, Tonga’da tsunamiye sebep olan volkan ise 15 Ocak 2022 tarihinde patladı.

Video Tonga’dan değil Endonezya’dan.

Dalgalar gelgitten kaynaklanıyor, tsunamiden değil. Endonezya’da buna “bono” ismi veriliyor ve üzerinde sörf yapanlar var.

Bu içerik 1 yıldan daha eski tarihlidir.

15 Ocak 2022'de Pasifik'teki Tonga yakınlarında, şiddetli bir volkan patlaması yaşanmıştı.

Patlamanın ardından sosyal medyada hızla yayılan bir videonun, volkanın sebep olduğu tsunami sonrası kaydediği iddia edildi. Videoda tsunami dalgası sırasında ağaç yumruklayan ve selfie çubuğuyla koşan insanlar vardı.

video tonga degil endonezyadan

Video Tonga’daki patlamadan önce çekilmiş  

Görseli tersine aradığımızda, 6 Aralık 2021 tarihinde yayınlanmış yaklaşık üç dakikalık bir videoya ulaşıyoruz. Ancak Tonga ada ülkesini etkileyen tsunami dalgaları, sualtı volkanının patlaması sonucu 15 Ocak 2022 tarihinde yaşanmıştı. Yani iddia video bu volkan patlamasının sonucu olamaz.

Endonezya’daki Odis kumsalında çekilmiş

YouTube’ta bulunan Membayang TV isimli kanalda yayınlanan videonun açıklamasında ve yorumlarda geçen “ombakbono, rinarinabono” isimli etiketlerle, videonun Endonezya’da çekildiğini anlıyoruz. 

“Bono” bölge halkının gelgit dalgalarına verdiği isim ve bu dalgalar dört ila altı metreye kadar ulaşılabiliyor. Bu alan sörf için de kullanılıyor. 

video tonga degil endonezyadan ii

Videonun yorumlarında çekilen yer, kanal sahibi tarafından Endonezya'da Teluk Maranti’deki Odis Beach diye açıklanmış ve görüntüler de erkek kardeşi tarafından çekilmiş. 

Videonun bir benzerine daha aynı kanaldan ulaşılabiliyor. Selfie çubuğuyla koşan kadın, bu videoda da görülüyor. 

video endonezyadan degil

İddia konusu videodan bir görüntü

video endonezyadan degil iv

Aynı kanalda bulunan ve aynı kişinin gözüktüğü bir diğer video

Tonga’da zarar henüz bilinmiyor 

Tonga’da 15 Ocak 2022’de sualtı volkanının patlaması sonucu tsunami yaşandı; telefon ve internet gibi haberleşme kanalları kesildi. Bazı uzak adaların tamamen sular altında kaldığı belirtiliyor. Yeni Zelanda’nın gönderdiği ilkyardım uçakları pistler külle kaplı olduğundan ülkeye ulaşamıyor. 

Patlamanın gürültüsünün 2 bin 400 kilometre uzaktaki Yeni Zelanda’dan duyulduğu belirtiliyor. Güney Pasifik’te bulunan ve 170 adadan oluşan ülkede, 100 bin kişi yaşıyor. Şimdiye dek ölü ya da yaralı sayısı konusunda net bir açıklama yapılamadı ve yerel yönetimler acil durum ilan etti. 

Patlama sebebiyle su kaynaklarının da kirlenmiş olabileceği belirtiliyor. 

Doğrula, Gazete Duvar, India Today, The Observers & France24 de konu hakkında yazılar yayınladı.