Aşı ve modern tıp karşıtlığıyla bilinen Ümit Aktaş’ın Twitter hesabından paylaştığı bir iddiaya göre, tam aşılanmış kişilerde delta varyantının viral yükü, aşılanmamışlara göre 251 kat daha fazla. İddialara kaynak olarak ünlü tıp dergisi The Lancet’ta yayınlanan bir makale gösterilmiş.
Aktaş’ın referans verdiği makale 10 Ağustos 2021’de The Lancet dergisinde ön baskı olarak yayınlanmış. Yani makale henüz hakem onayından geçmemiş.
Makale viral yükün deltada daha fazla olduğu söylüyor
Makale Vietnam’da Oxford-AstraZeneca Covid-19 aşısı olduktan sonra delta varyantı kapan sağlık çalışanlarını konu ediyor.
Özet bölümünü incelediğimizde makalede aşılı olan sağlık çalışanlarının daha yüksek viral yük taşıdığının değil, delta varyantının daha yüksek viral yüke sebep olduğunun söylendiğini görüyoruz. Makalenin 37. satırında da deltanın eski varyantlara göre 251 kat daha fazla viral yüke sebep olduğu yazıyor.
Araştırmacılar aşı sayesinde kazanılan antikor seviyeleriyle, viral yük veya gelişen semptomlar arasında ilişki bulunmadığını ekliyor. Yani bu gruptaki viral yük, daha ağır hastalık ya da daha az antikor anlamına gelmiyor. Makalenin geri kalanında da tam aşılı sağlık çalışanlarının daha yüksek viral yük taşıdığına ya da süper bulaştırıcı olduğuna dair bir ifade yer almıyor.
Araştırmacılar makalenin yanlış yorumlandığını söylüyor
İddianın yaygınlaşması üzerine Oxford Üniversitesi Klinik Araştırma Birimi (OUCRU) basın açıklaması yaparak tam aşılanmış kişilerde viral yükün 251 kat daha fazla bulunduğu iddiasının doğru olmadığını, makalenin yanlış yorumlandığını ifade etti.
Ekip makalede tam aşılanmış sağlık çalışanlarındaki delta varyantının yüksek viral yüklerle ilişkili olduğunu ve aslında orijinal suş ile enfekte olmuş kişilerden 251 kat daha yüksek olduğunu gösterdiklerini açıkladı.
Viral yükteki farklılıklar, delta varyantının daha bulaşıcı olmasından kaynaklanıyor; enfekte kişinin aşılanıp aşılanmamasıyla ilgisi yok. Çalışmanın aşıların süper bulaştırıcılığa neden olduğuna dair hiçbir şey söylemediğine işaret eden araştırmacılar, Covid-19 aşılamasını öneriyor.
ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC), delta varyantının önceki varyantlardan iki kat daha bulaşıcı olduğunu ve varyantın aşılanmış bireylerin aşılanmamış olanlarla aynı miktarda virüs yükü ürettiğini açıklıyor. Makalede aşılanmış kişilerde delta varyantının yüksek viral yüklerle ilişkili olduğunun bulunması çok normal.
Nitekim Reuters da iddianın yanlış olduğunu ortaya koydu.
İddiayı paylaşan Ümit Aktaş, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun ve kendini fitoterapi uzmanı olarak tanımlıyor. Aktaş’ın aşılar hakkında tavsiye verebilmesine olanak tanıyacak tıbbi uzmanlığı bulunmuyor. Hatta Aktaş'ın herhangi bir alanda edinilmiş tıpta uzmanlık derecesi de yok.
Aktaş Sağlık Bakanlığı değil, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın izni ile yüksek fiyatlara satılan ve medikal etkileri kanıttan yoksun gıda takviyeleri markasının da arkasındaki isim.
Teyit, Ümit Aktaş’ın Covid-19 aşıları hakkında iddialarını daha önce de yanlışlamıştı.
