Sosyal medyada ve WhatsApp gruplarında yayılan Teyit’e de ihbar olarak gelen bir videoda, sumak suyunun Covid-19 hastalığını tedavi etmede etkili olduğu iddia edildi.
YouTube’daki videoda bir imam, yakını olan bir kadının gördüğü rüyayı anlatıyor. Şırnak’ın Cizre ilçesinde Peygamberi rüyasında gördüğünü söyleyen kadının, Hz. Muhammed'in yeni koronavirüse karşı en etkili çözümün sumak suyu olduğunu söylediği öne sürülüyor. Videoda da bu rüyadan yola çıkarak virüse karşı sumak suyu öneriliyor. Hatta sumaktan başka hiçbir şeyin bu virüse karşı etkili olmadığı da söyleniyor.
Ancak sumağın Covid-19 hastalığına karşı etkili olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt yok. Covid-19’a karşı etkili olduğu kesinleşmiş bir tedavi bulunmuyor. Ayrıca sumak suyu tavsiyesi, bilimsel bir gözleme değil, bir rüyaya dayanıyor.
Sumağın yeni koronavirüsü yendiğine dair bilimsel bir veri yok
Sumak suyunun etkili olduğunu öneren kişi, bir sağlık görevlisi değil; din görevlisi. Bu öneriyi ise bir rüyadan yola çıkarak yapıyor. Dolayısıyla gözlemlenmiş bir etkiden söz edemiyoruz.
Diğer yandan genel olarak doğal yollarla, bitkilerle, alternatif yöntemlerle virüsün neden olduğu hastalığın önlenebileceğini veya tedavi edilebileceğini gösteren herhangi bir bilimsel bulgu da yok. Bunları önerenler de genellikle uzmanlar olmuyor.
Yeni koronavirüsün tedavisi için aşı ve ilaç araştırmaları devam ediyor. Daha önce başka hastalıklar için kullanılmış pek çok antiviral ilaç da bu virüsü tedavi etmek için deneniyor. Dünya Sağlık Örgütü de henüz yeni koronavirüsü yenecek kesin bir tedavi olmadığını söylüyor. Aynı şekilde Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi de (CDC) spesifik bir tedavi önermiyor. Şu an için bilinen, yeni koronavirüsün kesin bir tedavisinin olmadığı; olası tedavilerin çalışmalarının devam ettiği.
Hürriyet yazarı Abdülkadir Selvi sumak suyunun koronavirüse iyi geldiği iddiasını Bilim Kurulu üyelerine sormuş; ancak üyeler soruya tepkiyle yaklaşmış: “En büyük korkumuz, Güney Kore’deki ‘31. hasta olayı’ gibi bir olayın olması. Bu tür dini duyguların istismarından dolayı bir virüs patlamasının yaşanması.”
Sumak bitkisi ilaç hammaddesi olarak kullanılabiliyor. Sumağın meyvesi, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve fosfordan zengin. Ancak sumağın bazı kimyasal bileşenleri hala bilinmiyor. Sumağın yeni koronavirüse karşı etkili olduğunu gösteren herhangi bir çalışma da yok.
Teyit daha önce de yaptığı analizlerle çay, soğan, alkol, üzüm sirkesi, sıcak su ve tuzun da yeni koronavirüsü yenmede etkili olmadığını ortaya koymuştu.
Sonuç olarak sumak suyu içmenin yeni koronavirüsün yol açtığı hastalığı önleyebileceğini ya da tedavi edebileceğini gösteren hiçbir bilimsel kanıt yok. İddia yanlış bilginin yedi türünden uydurmaya örnek.
