Video paylaşım platformu YouTube’a yüklenen bir videoda, Şölen Çikolata’ya ait Luppo markalı bir kekin içinden iki hap çıktığı iddia edildi. Video geçtiğimiz haftadan itibaren sosyal medyada da hızla yayıldı; ürünün genellikle çocuklar tarafından tüketilen abur cubur sınıfında olması kaygıyı daha da yükseltti. Facebook’ta bir kullanıcının paylaştığı video 36 binden, bir diğeri ise 30 binden fazla paylaşıldı. İddia sadece Türkiye’de değil, Irak ve İsrail’de de gündeme geldi.
Ancak Şölen’in Luppo markalı kekinin orijinal ambalajı açıldığında içinden hap çıktığı iddiası doğru değil. Video dikkatli incelendiğinde kekteki deformasyon fark ediliyor. Ürün Türkiye’de satılmıyor, bir ihraç ürünü ve yapılan denetimlerin sonuçları temiz.
Video Türkiye’de çekilmemiş ve iç pazarda satılan bir ürünü göstermiyor
Arama motorlarının tersine görsel arama özelliği ile videonun daha iyi çözünürlüğe ve sese sahip 28 Ekim tarihli ilk kopyasına erişebiliyoruz.
Sonraki sosyal medya paylaşımlarının çoğunda duyulmayan bu videodaki ses, 45. saniyede Soranice olarak malların Türkiye’den geldiğini söylüyor. Soranice Kürtçe’nin bir lehçesi ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin de resmi dillerinden biri. Bu durum videonun Türkiye’de çekilmediğini düşündürtüyor.
Videoda görülen Türkiye’den ihraç edilmiş bir başka ürün ise, As Tavukçuluk’a ait Aspiliç. As Tavukçuluk’un en büyük ihraç pazarı Irak ve bu videonun Irak’ta çekilmiş olduğu ihtimalini daha da güçlendiriyor.
Üretim ve ihracatta yapılan kontrollerin sonuçları temiz
Nitekim Şölen Çikolata’nın Türkiye iç pazarına satılan bu marka ve ambalaja sahip bir ürünü yok. Şölen Çikolata videoda gösterilen ürünü sadece ihraç pazarları için üretiyor. Firma, videoda gösterilen Luppo Choco Hindistan Cevizli Kek’e dair kimlik ve ambalaj bilgileri ile gönderilen en yakın tarihli partinin laboratuvar sonuçlarını Teyit ile paylaştı.
Gıda ürünlerinin üretim süreçleri, hem iç hem de bağımsız denetimden geçiyor. Bağımsız denetmenlerin Şölen Çikolata için yaptıkları laboratuvar sonuçlarında herhangi bir bulguya rastlanmıyor. Dahası, her bir ihraç ürünü, gönderildiği ülkenin gümrüğünde de yeniden kontrol ediliyor. Yani ürünlere bir ekleme yapıldıysa bile, bu yüksek ihtimalle teslimattan sonra Irak’ta gerçekleşmiş.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Sağlık Bakanlığı Sözcüsü de yaptığı açıklamada, keklerde hap benzeri bir şey bulunmadığını, hapların sonradan eklendiğinin tespit edildiğini söyledi.
Videodaki kekte delikler var
Orijinal video yüzde 75 oranında yavaşlatılarak (0,25x) izlenirse, birkaç detay hızlıca fark edilebiliyor. Bunlardan ilki, görüntülerdeki elin, etraflıca gösterdiği ilk iki paket yerine, önceden açılıp açılmadığını göstermediği üçüncü paketi açıyor oluşu. Bu kuşku üzerine videoda gösterilen keki incelediğimizde, kekin üzerinde yer alan delikleri görebiliyoruz. Videonun devamında gösterilen haplar da, tam olarak bu deliğin altına denk gelen yerden çıkıyor.
Teyit, bölgede görev yapan gazeteci kaynakları ile de görüşerek, Barış Pınarı Harekatı sonrası, Kuzey Irak’ta Türk mallarına karşı boykot girişimi başlatıldığı bilgisine de ulaştı. Bu tür videoların ortaya çıkmasının nedeninin boykot etme girişimleri olabileceği belirtiliyor.
Kasıtlı kontaminasyona örnek değil
Teyit konuyla ilgili bilgi almak üzere Gıda Mühendisleri Odası Eski Başkanı Petek Ataman’a ulaştı. Ataman videoyu izlediğini, olağan bir tüketicinin, kendi koymadığı bir hapı bu rahatlıkla bulmasının zor olduğunu söyledi. Keke böyle bir madde katılsa pişme işlemi sırasında erimesi ya da deforme olması gerektiğini söyleyen Ataman’a göre, belli bir marka üzerinden yapılan gıda spekülasyonlarına şüpheyle yaklaşmak gerekiyor. Ataman’a bir gıda ürününe kasıtlı bir ekleme yapılıp yapılmayacağını sorduğumuzda ise şu yanıtı verdi: “Gıda ürünleri birden fazla kontrolden geçer. Ancak her bir ürün tek tek kontrol edilmez. Temsil kabiliyeti olan numuneler alınır ve test edilir. Elbette her zaman bir kasıt mümkün ki bu günümüzün en çok tartışılan konularından biri. Ancak burada gördüğümüz, bu kasıtlardan birine örnek değil. Burada bir kasıt varsa, o videoyu hazırlayanın kastıdır.”
Dünya Sağlık Örgütü’nün hazırladığı “Gıdada Terörist Tehditler” başlıklı rapora göre, kasıtlı gıda kontaminasyonunda kullanılan temel etken maddeler, zehirli kimyasallar, mikrobiyolojik patojenler, ağır metaller, tarım ilaçları ile radyonükleer maddeler. Ancak bunlar oldukça tehlikeli maddeler ve paketin içinden tehlikeli bir madde çıkacağını bilen bir elin, eldiven kullanmayı tercih etmesi gerekirdi.
Gıdalardan hap çıkması iddiaları yeni de değil. 2015 yılında benzer bir iddia Amerika Birleşik Devletleri’nde gündeme gelmiş, Cadılar Bayramı için dağıtılan şekerlemelerden hap ve iğne çıktığı öne sürülmüş, ancak soruşturma sonucu olayın “çocukça bir şaka”dan ibaret olduğu açıklanmıştı.
Luppo’nun içinde neler var?
Luppo’nun ihraç pazarları için ürettiği Luppo kekin içinde, insan sağlığına zararı bilinen fruktoz ve glukoz şurubu gibi çeşitli maddeler mevcut, ancak “uyuşturucu” kapsamına girebilecek bir içerik yok.
İçindekiler
- Kek (%73): Buğday unu (gluten içerir), şeker, bitkisel yağ (palm), yumurta, glukoz-fruktoz şurubu, glukoz şurubu, buğday nişastası, peyniraltı suyu tozu, nem verici (gliserol), emülgatör (yağ asitlerinin mono ve digliseritleri, yağ asitlerinin poligliserol esterleri), kabartıcılar (sodyum asit pirofosfat, sodyum bikarbonat), tuz, aroma verici, kıvam arttırıcı (ksantan gam), koruyucu (potasyum sorbat), asitlik düzenleyici (sitrik asit)]
- Kakao kaplaması (%15): Şeker, bitkisel yağ (palm), kakao tozu, peyniraltı suyu tozu, emülgatör (ayçiçek lesitini), aroma verici
- Hindistan cevizli krema (%11): Glukoz şurubu, şeker, bitkisel yağ (palm), nem verici (sorbitol, gliserol), hindistan cevizi (%6), yağsız süt tozu , modifiye patates nişastası, kıvam arttırıcı (pektin), emülgatör (yağ asitlerinin mono ve digliseritleri, ayçiçek lesitini), aroma verici]
- Beyaz kokolin desen (%1): Şeker, bitkisel yağ (palm), peyniraltı suyu tozu (süt ürünü) , emülgatör (ayçiçek lesitini), aroma verici
Üretim hattı
Şölen Çikolataları’nın üretimi, Gaziantep ve İstanbul’daki iki fabrikada gerçekleşiyor. Videoda gösterilen kekler, Gaziantep’deki 120 bin metrekarelik tesislerde üretiliyor. Fabrikalarda 2 bin işçi çalışıyor. 200’ün üzerinde ürünü 120 ülkeye eden Şölen Çikolata, Turquality marka desteğine de sahip.
Teyit, Ankara Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ile görüşerek bilgi aldı. Uzman polis memuru, yasadışı hapların çeşitli renk ve biçimlerde üretilebileceğini ve akla gelmeyecek araçlar kullanılarak taşınabileceğini belirtti. Hapların üretim sırasında eklenmiş olmasının, kimyasal etkisi değişeceği için olası olmadığını söyleyen memur, diğer yandan bu marka kek ve ambalajın sahtesinin rahatlıkla üretilebileceğini ekledi.
Sonuç olarak Şölen Çikolata’ya ait Luppo kekin içinden hap çıktığı iddiası gerçeği yansıtmıyor. Videoda gösterilen ürün bir ihraç ürünü ve gerekli kontrollerden geçerek ülke dışına çıkmış. Ayrıca videodaki kekte belirgin bir delik gözüküyor. Video bu haliyle yanlış bilginin en yaygın yedi türünden biri olan manipülasyona örnek.
