Aşılara ve etkinlik oranlarına ilişkin tartışmalar sürüyor. Sosyal medyada Sinovac’ın geliştirdiği CoronaVac aşısına ilişkin etkinlik oranının yüzde 70 olarak açıkladığı iddia edildi. İddianın devamında Türkiye’nin aynı aşı için etkinlik oranını yüzde 91,25 olarak açıkladığı hatırlatılarak aradaki farka dikkat çekildi.
Açıklama Brezilya’da devam eden çalışmalara ilişkin
Serdar Savaş’ın sosyal medya hesabı üzerinden paylaştığı ve epey yüksek etkileşim alan gönderisi 19 Ocak tarihli. Anahtar kelimelerle, yakın zamanda yapılmış açıklamaları aradığımızda konunun hem yerli, hem de yabancı basında yer aldığı görülüyor. Haberlere kaynak olarak Reuters haber ajansı gösterilmiş. 18 Ocak tarihli haberde iddia edildiği gibi bir açıklamanın söz konusu olmadığı görülüyor. Bir şirket sözcüsü aşının iki dozu arasındaki sürenin artırılmasının, aşının etkisini de artırabileceğini yönündeki bulguları paylaşmış.
Açıklamaya göre Brezilya'daki klinik çalışmalar sırasında aşının ikinci dozunu daha geç alanlarda aşının etkisinin yüzde 20 daha fazla olduğu tespit edildi. Sinovac sözcüsü, aşının ikinci dozunu iki hafta yerine üç hafta sonra alan bin 400 kişide aşının etkinliğinin yaklaşık yüzde 70 olduğunu belirtmiş. Klinik çalışmalara katılan bazı gönüllülerin çeşitli nedenlerle aşının ikinci dozunu daha geç aldığı, diğer yandan bu gruba ilişkin sonuçların bilimsel açıdan daha az güvenilir olduğu da açıklamaya eklenmiş.
Kafa karışıklığının nedeni çalışmaların bitmemiş olması
Brezilya’daki denemeleri sürdüren Butantan Enstitüsü 12 Ocak 2021’de düzenlediği basın toplantısında, genel koruma oranını yüzde 50,38 olarak açıklamıştı. Bu açıklamayla birlikte aşının üçüncü faz denemelerine katılan ülkelerden gelen farklı etkinlik oranları kafa karışıklığına sebep olmuştu. Farklı oranların ülkelerde izlenen denemelerdeki değişkenlere bağlı olduğu belirtilmişti.
İlginizi çekebilir: CoronaVac aşısı için ülkelerde farklı etkinlik oranları açıklanması ne anlama geliyor?
Bir aşının etkinliği, üçüncü faz çalışmalarında aşı ve plasebo gruplarında enfekte olanların oranlanarak hesaplanması ile elde ediliyor. Yapılan çalışmaların resmi sonuçları açıklanmadı ancak Endonezya, Türkiye ve Brezilya'da Sinovac aşısına acil kullanım izni verildi, Türkiye ve Endonezya'da aşı kampanyasına başlandı.
Sinovac yetkilisinin yaptığı açıklama Brezilya’da devam eden çalışmaların bulgularına ilişkin. Coronavac aşısının üçüncü çalışmalarının sonuçları henüz açıklanmadı ve herhangi bir bilimsel dergide yayınlanmadı.
İlginizi çekebilir: Aşı ve ilaçlar nasıl geliştiriliyor?
Şirketin internet sitesinde araştırma sonuçlarına veya aşının etkinlik oranına ilişkin 20 Ocak itibarıyla herhangi bir açıklama yer almıyor.
60 yaş üstü kişilerdeki etkililik oranına dair bir açıklama yok
Serdar Savaş’ın Sinovac şirketi ile ilgili bir diğer iddiası ise şirketin CoronaVac aşısının 60 yaş üstü kişilerdeki etkililiğinin yüzde 40 olduğunu açıkladığı yönündeydi.
Şirket tarafından yapılmış, konuya ilişkin resmi bir açıklama yok. Herhangi bir şirket yetkilisinin bildirdiği bir sonuç da yok. Teyit’in ulaştığı Savaş iddiasının kaynağını bir görsel olarak iletti.
Görsel Sinovac’ın açıklamasına değil, Brezilya Sağlık Bakanlığı Ulusal Sağlık Surveyans Ajansi Anvisa’nın aşılara acil durum kullanım onayı vermesine esas oluşturan verileri gösteren dökümanlar arasındaki sunuma dayanıyor. Yalnızca Brezilya’da yapılan çalışmalara dayanan sunumda, aşının yaşlılar üzerindeki etkililiğinin yüzde 40 olduğuna yönelik bir veri paylaşılmamış. Diğer yandan 60 yaş üstü kişiler arasındaki bu denemeler de toplamda 362 kişi ile yapılmış. Bilimsel anlamda sağlıklı bir sonuca ulaşmak için yeterli olmayan bu sayıya dair iddia ise Serdar Savaş’ın yorumundan ibaret.
