Teyit’e ihbar olarak gelen bazı gönderilerde, araştırmaların sigara içenlerin Covid-19’a yakalanma riskinin daha az olduğunu gösterdiği iddia edildi. Aynı iddia Ekşi sözlük, Euronews, Tech Startups, News Break, Express gibi sitelerde de konu edildi.
Ancak iddia doğru değil. Bahsi geçen araştırmalar doğrudan Covid-19 ve sigara tüketimi ilişkisine odaklanmıyor. Bu araştırmalar, yalnızca Amerika ve Çin’de bir grup insan örneklem alınarak yürütülmüş. Ayrıca nikotin üzerine yapılan çalışmalar, sigara içen Covid-19 hastaları üzerine yapılan araştırma değiller.
Araştırmalar doğrudan Covid-19 ve sigara ilişkisine odaklanmıyor
İddialarda kaynak olarak sunulan araştırmalardan biri, ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) tarafından yürütülüyor. Amerika’da 12 Şubat - 28 Mart 2020 tarihleri arasında 7 bin 162 hasta özelinde yapılan araştırma, Covid-19 ile sigara tüketim alışkanlığı arasındaki ilişkiye odaklanmıyor. Araştırmanın temel amacı, hastaların ikincil kronik rahatsızlıklarının yaygınlığını ve diğer risk faktörlerini incelemek. Araştırma boyunca diyabet, hipertansiyon, koah, koroner arter hastalığı, beyin ve damar hastalıkları, kronik böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkların yanı sıra, gebelik ve sigara tüketimi gibi diğer risk faktörlerine sahip Covid-19 hastaları da incelenmiş. Araştırmaya göre 7 bin 162 Covid-19 hastasının yüzde 1,3'ü halen, yüzde 2,3’lük kesimi ise geçmişte sigara içiyordu. Fakat bu veriler, sigara içenlerin Covid-19’a daha az yakalandığını göstermiyor.
Ön bulgular, örneklemdeki ikincil bir kronik hastalığı ya da risk faktörleri bulunan Covid-19 hastalarının, ikincil bir kronik hastalığı olmayanlara göre daha yüksek risk altında olduğunu gösteriyor. Ayrıca bu araştırma hakem onayından geçmiş de değil, klinik bir ön bulgu sonucu. CDC, yeni veriler eklendikçe bulguların değişebileceğinin altı çiziyor.
İddiaların dayandığı bir diğer çalışma ise Çin’de yürütülen bir anket çalışması. Bin 99 Covid-19 hastası ile yapılan görüşmelere dayalı araştırmadaki veriler, klinik bir gözleme değil, beyana dayalı. Ankete katılan bin 99 Covid-19 hastasının yüzde 12,6’sı sigara kullandığını, yüzde 23’ü de önceden bir hastalığa sahip olduğunu belirtmiş.
Araştırmalar yeterli değil
Uzmanlar, Covid-19 hastalarının sigara tüketimi ile ilgili yapılan araştırmaların yeterli olmadığını ifade ediyor ve araştırma sonuçlarının yanlış yorumlanmaması için uyarılarda bulunuyor. Sigara tüketimi ve Covid-19 arasındaki ilişkinin saptanabilmesi için, Covid-19 hastalarının sigara tüketim geçmişleri özelinde daha geniş çapta klinik araştırma yapılması gerekiyor. Küçük ölçeklerde, diğer risk faktörleri ile birlikte yapılan incelemeler, sigara ve Covid-19 hakkında çıkarım yapabilmek için yeterli değil. Ayrıca La Chaîne Info, yapılan araştırmalarda Covid-19 hastaları arasında sigara tüketenlerin az olmasının, bakım altındaki hastaların çoğunlukla yaşlı olmasıyla açıklanabileceğini belirtiyor.
Sigara tüketimi akciğer hastalıkları riskini artırıyor
Dünya Sağlık Örgütü, sigara içerken parmaklar dudak ile temas halinde olduğu için sigara içenlerin Covid-19’a yakalanmaya daha yatkın olduklarını belirtiyor. Çünkü bu durum, virüsün elden ağza geçme olasılığını artıyor. Aynı zamanda sigara içmek, solunum yollarını, akciğer dokusunu ve bağışıklık sistemini olumsuz etkiliyor. Bu yüzden sigara içenler, Covid-19 riskini büyük ölçüde arttıran akciğer hastalığı veya azalmış akciğer kapasitesine sahip olabilir. Sigara içmek normal şartlarda vücudun uygun şekilde kullanma yeteneğini azalttığı için Covid-19 hastalarını da ciddi akciğer rahatsızlıkları açısından daha yüksek riske sokuyor.
KLİMİK Başkanı ve Bilim Kurulu Üyesi Alpay Azap, sigara kullanımının solunum sistemindeki lokal bağışıklığı olumsuz etkilediğini, bu yüzden de virüsün çok daha kolay yerleşmesine neden olabileceğini ifade ederek, sigaranın en azından azaltılmasını tavsiye etti. Bilim Kurulu üyesi Ateş Kara da sigara içenlerde hastalığın ağır seyretme olasılığının 2,4 kat daha yüksek olduğunu söylemişti.
Sigara tüketimi ve Covid-19 arasındaki ilişkiye yönelik öne sürülen bir diğer iddia ise nikotin bantları ile ilgiliydi. Diken'de yayınlanan haberde, sigara içen kişilerde riskin daha az olabileceğini ve Covid-19 tedavisinde nikotin bandının deneneceği ifade ediliyor. Haber, Fransa'da yürütülen bir çalışmaya dayandırılıyor. Ancak 11.000 hasta üzerinde yürütülen araştırma, nikotinin Covid-19 tedavisinde kesin olarak olumlu sonuç doğuracağını kanıtlamıyor. Araştırma henüz hipotez aşamasında. Bulgular henüz klinik araştırmalar ile desteklenmedi. Yani bu araştırma da nikotin ve Covid-19 arasındaki ilişkinin saptanabilmesi için yeterli değil. Daha ileri çalışmalar yapıldıktan sonra bu konunun netleşmesi bekleniyor. Ayrıca araştırmacılar, nikotin kullanımının başka rahatsızlıklara sebep olabileceğinin altını çizerek araştırmanın sigaraya özendirme yönü olmadığını belirtiyor.
Sigara tüketiminin Covid-19’a yakalanma ihtimalini artırdığına ilişkin çalışmalar da bulunuyor. Örneğin Çin, Kore ve Amerika verileri baz alınarak yapılan analiz, sigara kullanımı ile Covid-19'un ilerlemesi arasında doğrudan bir ilişki olduğunu gösteriyor. Fakat bu araştırmalar da henüz yeterli değil.
Sonuç olarak iddia doğru değil. Bahsi geçen araştırmalar Covid-19 ve sigara tüketimi ilişkisine odaklanmıyor. Konu hakkında halen yeterli klinik çalışma yok. İddia, bağlamdan koparmaya örnek.
