Kraliçe II. Elizabeth’in ölümünün ardından sosyal medyada birçok iddia, hikâye, anı paylaşıldı. Bunlardan biri Senegalli yazar, yönetmen, şair Ousmane Sembène’ye atfedilen bir konuşmaydı.
Yazarın ‘İngiliz Kraliyet Ailesi Onur Ödülü’ diye isimlendirilmiş bir ödüle layık görüldüğü fakat bu ödülü almadığı ve kürsüde bizzat Kraliçeye “İnsan onurlu doğar. Ve hiçbir insanın kraliçelerin vereceği onura ihtiyacı yoktur!” dediği iddia edildi. Paylaşılan gönderide yazarın konuşmasından olduğu iddia edilen cümleler yer aldı.
Sembène’ye verilmiş böyle bir ödül yok
Kitaplarında, filmlerinde sömürge döneminin ardından moderniteye uyum ve kıta insanının siyasi, sosyal hayattaki gerilimlerini anlatan yazar Ousmane Sembène’ye atfedilen bu konuşma çeşitli mecralarda viral oldu.
Ancak Sembène’ye böyle bir ödül ya da nişan verildiğine dair resmi kaynaklarda bilgi yer almıyor. Anahtar kelimeler kullanılarak yapılan aramalarda da Sembène ve kraliçeyle ilgili iddianın sadece Türkçe olarak paylaşıldığı görülüyor. Söz konusu konuşmanın kısa bir bölümü hariç bütününe dair bir ipucuna da rastlanmıyor.
Yazarın konuşması olduğu iddia edilen metinde geçen şu bölüm; “İngilizler geldiklerinde ellerinde İncil, bizim elimizde topraklarımız vardı. Bize, gözlerimizi kapayarak dua etmesini öğrettiler. Gözümüzü açtığımızda ise; bizim elimizde İncil, onların elinde topraklarımız vardı…” daha önce Kenyalı siyasetçi Jomo Kenyatta ve Güney Afrikalı aktivist Desmond Tutu’ya atfedilmiş. The Atlantic’de yer alan makalede söz Kenyatta’ya atfedilmiş. Sosyal medyadaki bir başka alıntıda ise bu cümlelerin ünlü bir Afrika deyişi olduğu söyleniyor.
Teyit, yazarın asistanlığını da yapmış yönetmen Clarence Delgado’ya ulaştı. Delgado bu iddianın doğru olmadığını belirtti. Sembène ile yakından çalışan kaynakların hiçbiri de bu olayın yaşandığını doğrulamadı.
Kraliyet internet sitesinde verilen ödül ve nişanlara dair bilgiler yer alıyor. Sitede Yeni Yıl Onur Ödülleri olarak yeni yılın başında ve kraliçenin resmi doğum gününde verilen ödül ve fahri nişanlardan bahsediliyor. Ancak kraliyet ailesi tarafından verildiği iddia edilen bu isimde bir ödül bulunmuyor.
Birleşik Krallığın resmi gazetesi olan The London Gazette’in 1997 yılında çıkan sayısında hem Yeni Yıl Onur Ödülü hem de kraliçenin resmi doğum günü ödül listelerinde yazarın adı yer almıyor. Resmî gazeteyi kaynak olarak paylaşan Vikipedia sayfasında ödül alanların ismine ulaşmak mümkün.
New York Times'ın 2007'de yazdığı bir makalede de Sembène’nin politik tavrı ve çalışmalarından bahsedilmiş. O yazıda da ne benzer bir ödül, ne de benzer bir reddetmeye yer verilmiş.
