27 Ağustos 2018’de basına yansıyan haberlere göre Gölbaşı’ndaki özel bir tesiste tutulan hayvanların ölmesinin ardından hayvanlarda şarbon olduğu tespit edilmiş, bölge karantinaya alınmıştı. Bu olayın ardından Türkiye’nin farklı yerlerinde şarbon vakalarına rastlandı. İstanbul Silivri’de ortaya çıkan şarbon vakasında şarbon olduğu belirlenen hayvanla temas eden 48 kişiden 6'sında deri lezyonu tespit edilmişti. 5 mahalle karantinaya alınmıştı.
İstanbul ve Ankara dışında başka şehirlerde de rastlanan şarbon vakalarının ardından sosyal medyada benzer iddialar pek çok şehir için paylaşılmaya başlandı. Bunlar içerisinde en çarpıcı olanları ise “Tepecik Acil”in şarbon nedeniyle karantinaya alınması iddiasının İzmir, Ankara ve Samsun için benzer hatta aynı şekilde yaygınlaşmasıydı. Tepecik Acil ve şarbon vakalarına ilişkin iddiaları derledik.
İzmir Tepecik Hastanesi Acil bölümü boşaltıldı mı?
Sosyal medyada ve WhatsApp gruplarında paylaşılan bir iddiada, İzmir Çiğli Kipa’dan alınan etlerden şarbon hastalığına rastlandığı ve Tepecik Hastanesi’nin Acil bölümünün boşaltıldığı ifade edildi.
Sosyal medyada yayılan bu iddianın ardından İzmir İl Sağlık Müdürü Bediha Salnur, İzmir’deki hastanelerde şarbon teşhisi konulmuş herhangi bir vakanın olmadığını ve hastanelerin herhangi bir bölümünün bu nedenle boşaltılmadığını belirtti:
Cilt lezyonu olan vatandaşlarımızın durumu değerlendiriliyor. İzmir'de karantinaya alınmış hayvan grubu da vaka da yok.
İzmir Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi yetkililerinin Teyit'e yaptığı açıklamada, böyle bir olayın hiç yaşanmadığı ifade edildi:
Şüphelenerek gelenler oluyor ama bunların bir kısmı griple vs. ile karıştırıyor. Şu ana kadar teşhis konmuş herhangi bir vaka yok. Hastanemizde hizmet verilmeye devam ediliyor. Acil servisimiz de 7/24 çalışıyor. Sosyal medyadaki böyle haberlere itibar edilmemeli. Bu yanlış bilgiyi yaydığı düşünülen bir sağlık çalışanı hakkında da suç duyurusunda bulunuldu ve soruşturma başlatıldı.
Benzer iddia Ankara Mamak Tepecik Acil şarbon nedeniyle karantinaya alındığı iddia edilerek yayıldı
Sosyal medyada ve WhatsApp gruplarında paylaşılan bir iddiada, Mamak Tepecik Acil Servis’in şarbon nedeniyle karantina altına alındığı, 25 kişinin şarbon şüphesiyle başvurduğu, şarbonun Kipa, BİM, A101’den alınan etlerden bulaştığı belirtildi.
Konuya ilişkin Ankara Valiliği açıklama yaparak Mamak ilçesinde herhangi bir şarbon vakasına rastlanmadığını ifade etti. Açıklamada hastanelere şarbon şikayetiyle yapılan başvuru olmadığı belirtildi;
Yapılan incelemede, 09 Eylül 2018 tarihi itibariyle, Mamak ilçemizde herhangi bir şarbon vakasına ve bulgusuna rastlanmamıştır. Ayrıca yetkili birimlerimize bu yönde bir başvuru yapılmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan, sağlık kurumları ile yapılan görüşmelerde, hastanelere şarbon şikâyeti ile yapılan herhangi bir başvuru da bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sosyal medyada paylaşılan Mamak ile ilgili iddianın, İzmir Tepecik hakkında ortaya atılan iddiaya benzerlik taşıdığı görülebiliyor. İzmir Tepecik hakkında ortaya çıkan iddianın dolaşıma girdikten sonra Ankara Tepecik Mahallesi’nde olduğu yönünde yeni bir iddia türetildiği söylenebilir. Ankara’da Tepecik isminde bir hastane bulunmuyor, Mamak’ta Tepecik Acil servisinin karantinaya alındığı yönündeki bilginin doğru olmadığı buradan da anlaşılabilir. Ayrıca Mamak’ta bulunan Tepecik Mahallesi’ne yönelik de böyle bir karantina önlemi bulunmuyor.
Tepecik Mahallesi isimli Facebook sayfası da Teyit' bölgede böyle bir önlem alınmadığını açıkladı. Tepecik Mahallesi ile ilgili paylaşımlar yapılan sayfanın yöneticisi kentsel dönüşüm nedeniyle zor koşullarda yaşayan mahallelilerin et alabileceklerini zannetmediklerini belirtti. Tepecik Mahallesi’ne komşu olan Köstence Mahallesi’nin Facebook sayfasında paylaşılan ve mahalleden çekilmiş görüntülerde de karantina altında olmadığı görülüyor.
Mamak İlçe Sağlık Müdürlüğü ise böyle bir vakanın olup olmadığına dair bir bilgiyi sözlü olarak veremeyeceklerini ifade etti.
Ankara İl Sağlık Müdürlüğü’nde bir yetkiliye santral aracılığıyla dahi ulaşmak mümkün değil.
Samsun Tepecik karantinaya alınmadı
Benzer bir iddianın Samsun Tepecik’de yaşandığı iddiasıyla yayıldığını da görmek mümkün. Facebook’ta Balkan kadını isimli Facebook sayfasında paylaşılan bu iddia 51 bin paylaşım aldı.
“Samsun Tepecik acil şarbon nedeni ile karantinaya alınmış 20/25 kişi başvurmuş kipa bim ve A101 den alınan etlerden bulaşmış.bilginiz olsun yakınlarınıza bilgi veriniz”
Ancak konu hakkında açıklama yapan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri de Samsun’da şarbon vakasına rastlanmadığını ifade etti.
Samsun’da da Tepecik isimli bir hastane bulunmuyor. Samsun’daki Tepecik Mahallesi’ne dönük böyle bir önlem alındığına ilişkin de bir bilgi yok. Tepecik Mahallesi yakınındaki Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi de Teyit'e şarbon vakalarıyla ilgili bilgileri olmadığını, öyle bir duyum almadıklarını ifade etti.
Samsun İl Sağlık Müdürlüğü Basın Birimi de Teyit'e yaptığı açıklamada herhangi bir şarbon vakasına rastlanılmadığını aktardı.
Migros ve BİM yetkilileri iddiaların doğru olmadığını açıkladı
Sosyal medya paylaşımlarında belirtilen Kipa, BİM, A101 marketlerinden alınan etlerde şarbon çıktığı iddialarına ilişkin bazı açıklamalar yapıldı. Migros’un satın almış olduğu Kipa mağazaları hakkında yapılan açıklamada, etlerin mağazaya ulaşmadan önce ve sonra veteriner hekimler tarafından kontrol edildiği ifade edildi.
Teyit'in iletişime geçerek veteriner hekim kontrollerine ilişkin belge talep ettiği Migros yetkilileri ise basın açıklamasından farklı bir bilgi vermedi.
Teyit'in BİM Kurumsal İletişim yetkilileriyle yapmış olduğu görüşmede ise kendi mezbahaları bulunmadığı ve firmalarla anlaştıkları iletildi. Gerekli açıklamanın birkaç gün içerisinde mağazalara asılacağını ileten yetkili, et için anlaşmalı oldukları firmaların Namet, Aytaç, Bonfilet ve Sultanet olduğunu belirtti. Ayrıca kuşbaşı etler için de Et ve Süt Kurumu ile anlaşıldığı ifade edildi. Namet internet sitesinde, kesim noktalarında kontrol amaçlı veteriner hekim, gıda mühendisi ve gıda teknologlarında oluşan ekip bulunduğu belirtiliyor. Aynı şekilde Bonfilet de internet sitesinde mikrobiyolojik kontrollerden geçirilen hayvanların uzman hekim kontrolünde kesildiği yer alıyor. Sultanet firması da fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerin her ürün için yapıldığını ifade ediyor.
A101 isimli mağazalar zincirinin Kurumsal İletişim yetkililerine ise 52 dakika hatta bekletilmenin ardından ulaşılamadı.
Veteriner Hekimler Birliği Başkanı Talat Gözet büyük marketlerde kesimlerin veteriner hekim kontrolünde gerçekleştiğini ve bu yüzden şarbonlu bir hayvanın kesilmesinden önce tespit edileceğini belirtti. Gözet, Bakanlığın takip ve denetim mekanizmasının çok iyi olması gerektiğini vurgulayarak, çıkan sıkıntıların en büyük nedeninin denetimsizlik olduğunu teyit.org’a aktardı.
İPUCU: Sosyal medyada gördüğünüz bir iddianın benzer şekillerde yayılıp yayılmadığını tespit edebilmek için belirli kelimelerle iddiayı tekrar arama motorlarında ya da sosyal medya platformlarında arayabilirsiniz. teyit.org tarafından doğrulaması yapılmış bir içerik Google aramasında öncelikli olarak görülecektir.
