29 Ekim Cumhuriyet’in kuruluşunun yıl dönümünde sosyal medyada paylaşılan bir görselin duvara “Yaşasın Şeriat” yazan çocukları gösterdiği iddia edildi. Bir Twitter kullanıcısı tarafından da 29 Ekim 2019 tarihinde paylaşılan görsel yaklaşık 450 kişi tarafından beğenildi. Ayrıca görsel Instagram kullanıcıları tarafından da yoğun etkileşim aldı. Bir Instagram kullanıcısı tarafından da paylaşılan resmi yaklaşık bin 300 kişi beğendi.
Ancak görsel sadece bu sloganla internette viral olmadı. Aynı görsel internette farklı zamanlarda “Yaşasın Cumhuriyet” gibi farklı duvar yazılarıyla da paylaşılmıştı.
Ancak resimdeki “Yaşasın Şeriat” yazısı da “Yaşasın Cumhuriyet” yazısı da görselin orijinalinde bulunmuyor. 1954 senesinde Sovyet sanatçı Fyodor Reshetnikov tarafından yapılan resmin orijinalinde çocukların duvara yazdığı kelime Türkçe’de “barış” anlamına gelen “paix”.
Resmin orijinalinde duvarda “Paix” yazıyor
İddia görsel, Google tersine görsel arama yöntemiyle aratıldığında internette görselin pek çok farklı versiyonu bulunabiliyor. Bunlardan en yaygın olanı ise resimdeki duvarda “Yaşasın Cumhuriyet” yazan versiyonu. Bu versiyonda görsel manipüle edilerek duvarın arka planına bir Türk Bayrağı da eklenmiş.
İnternette aynı resmin manipüle edilmiş farklı versiyonlarını bulmak da mümkün. Hatta bu versiyonlardan birinde çocukların duvara “Kahrolsun hamburger yaşasın kokoreç” yazdığını bile görüyoruz.
Ancak bu görsellerin hepsi Fyodor Reshetnikov isimli Sovyet ressamın eserinin manipüle edilmiş halleri. Fyodor Reshetnikov’un 1954 yılında Moskova’da sergilenen resminde duvarda “barış” anlamına gelen Fransızca “paix” kelimesi yazıyor. Resmin orijinaline Alamy isimli görsel stok sitesinden ulaşmak mümkün.
Ressamın diğer eserlerine ve kendisiyle ilgili ayrıntılı bilgiye Soviet-art isimli siteden ulaşılabiliyor.
Yine yakın dönemden bir örnek verirsek, Barış Pınarı Harekatı sırasında Fransız dergilerinde bir karikatür yayımlandığı iddia edildi.
Ancak bu görsel de herhangi bir arama motorunda arandığında farklı dillerde, farklı kültürlerde uzun yıllardır yaygın olarak kullanıldığı anlaşılabiliyor.
Yine iddia konusu görsele dönersek, görseldeki çocuklar duvara “Yaşasın Cumhuriyet” veya “Yaşasın Şeriat” yazmıyor. Manipüle edilmiş çeşitli versiyonları bulunan resmin orijinali Fyodor Reshetnikov tarafından yapılmış ve 1954 yılında Moskova’da sergilenmişti. Duvarda yazan yazı ise “barış” anlamına gelen Fransızca kelime “paix”. Bu iddia için yanlış bilginin yedi türünden manipülasyona örnek oluşturduğunu söyleyebiliriz.
