Yaygın bazı sosyal medya paylaşımlarında Pfizer’in çocuklarda kullanılan Covid-19 aşılarına kalp krizi tedavisinde kullanılan bir ilacı eklediği iddia edildi.
İddiaya göre, ilgili madde tromethamine kalp krizi ilacı olarak kullanılıyor. Aşılamadan dolayı ortaya çıkan kalp krizi risklerinin bu sayede bertaraf edileceği söyleniyor.
İddiayı ortaya atanlar arasında Infowars gibi komplo teorileriyle ünlü bir yayın organı da var. Kuruluş, daha önce de çeşitli konular hakkında yazdığı komplo teorileriyle gündeme gelmişti. Bu da iddiayı şüpheli hale getiriyor.
Tromethamine aşıların raf ömrünü uzatmak amacıyla eklendi
İddianın kaynağı bir Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Ajansı (FDA) belgesi. FDA, 26 Ekim’de Pfizer’in 5-11 yaş aralığındaki çocuklara Covid-19 aşısı uygulanmasına yönelik acil kullanım izni talep etmesi üzerine toplandı. FDA, toplantıyla ilgili 39 sayfalık bilgilendirme notu paylaştı.
Belgenin 14. sayfasında aşının içeriğinde değişikliğe gidileceği yazıyor. Belgeye göre aşılara fosfat tamplonlu salin yerine tromethamine ekleniyor. Nedeni de aşının dayanma süresini, yani raf ömrünü artırmak. Ayrıca, aşının kalp krizine veya kalp sorunlarına yol açtığına dair önemli derecede raporlama bulunmuyor.
Belgedeki ilgili bölüm
Tromethamine, diğer adıyla tris, kalp krizi tedavisinde kullanılmıyor. Baypas ameliyatı, kalp durması gibi tıbbi gelişmelerden sonra başvuruluyor, ama nedeni kalp sorunlarını tedavi etmek değil. Bu gibi durumlardan tris tercih edilmesinin nedeni, vücuttaki asit düzeyinde oluşabilecek dengesizliğin regüle edilmesi. Kalp krizi riskini önlemek veya kalp krizini tedavi etmek amacıyla bu tedavi kullanılmıyor.
Tromethamine birçok biyolojik üründe kullanılıyor
Tromethamine, FDA tarafından onaylanan birçok aşıda ve çocuklar için de kullanılan biyolojik üründe kullanılıyor, yani ilk kullanıldığı ürün Covid-19 aşıları değil. Trisin kullanım alanları arasında ilaçların ve aşıların raf ömürlerini uzatmak da var.
Pfizer’den yetkililer doğrulama ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada tromethaminenin aşıların raf ömrünü uzatmak amacıyla eklendiğini tekrarlıyor. Neden daha önce eklenmediği sorusuna da “aşının bulunduğu ilk günlerdeki hedefimiz aşıları olabildiğince hızlı ulaştırmaktı, ama şu an dayanıklılığın artırılması daha önemli hale geldi’’ diye cevaplıyorlar. Yetkililer, trisin sadece çocukların değil yetişkinlerin aşılarında bulunacağını söylüyor. Benzer açıklamaları FDA yetkilileri de dile getiriyor.
Bağımsız sağlık uzmanları da Reuters’a trisin yaygın bir bileşik olduğu ve ürünlerin raf ömürlerinin uzatılmasında sıkça kullanıldığını açıkladı.
İddia çeşitli doğrulama kuruluşları tarafından da incelendi. Reuters’in doğrulama ekibi, AFP ve Health Feedback iddiayı yalanladı.
