Sosyal medya platformu Facebook’taki “Tek Sevdamız Türkiye” adlı hesap tarafından 24 Haziran’da yayınlanan videodaki görüntülerin 15 Haziran’da Milli Savunma Bakanlığı tarafından Kuzey Irak'ta başlatılan Pençe-Kartal operasyonundan olduğu iddia edildi.
Ancak iddia yanlış. Video birbirinden farklı zaman ve yerlerden üç ayrı videonun montajlanmasıyla oluşturulmuş.
Videonun ilk 16 saniyesi 2016 yılından
İddia videonun ilk 16 saniyesindeki görüntüler, İzmir’in Seferihisar ilçesinde 2016 yılında sekiz ülkeden 860 askeri personelin katılımıyla düzenlenen Efes Hava Hücum Harekatı Tatbikatı’ndan alınmış.
Konuyla ilgili yayınlanmış haberlere ulaşmak da mümkün.
Sayfada paylaşılan video ile, 2016 yılındaki tatbikatın haberi. Aynı görüntü kullanılmış.
İkinci video 2019 yılından
44 saniyelik iddia konusu videonun 16 ila 39. saniyelerindeki görüntüler ise, 2019 yılında hazırlanan “Türk Silahlı Kuvvetleri Özel” isimli bir videonun 1.00-1.14 dakikaları arasındaki görüntülerden alınmış.
İkinci videoda 2019 yılından görüntüler kullanılmış. Bu da 15 Haziran 2020 tarihinde başlayan bir operasyonda çekilmiş olamayacağını gösteriyor.
Üçüncü parça da 2016 yılında çekilmiş
Ve son olarak iddia görsele montajlanan üçüncü görüntü ise 2016 yılında “Efes 2016 Tatbikatı Oerlikon 35 mm Çift Namlulu Uçaksavar Topu Atışları” başlığıyla paylaşılmış bir videodan alınmış. İddia videoda 38 ila 44. saniyelerde paylaşılan bu görüntüler de montajlanmış.
Üçüncü video da 2016 yılındaki bir uçaksavar tatbikatından alınmış.
Pençe-Kartal operasyonunun 15 Haziran 2020 tarihinde başladığı Milli Savunma Bakanlığı tarafından açıklandı. Ardından 17 Haziran tarihinde de Pençe-Kaplan operasyonunun başladığı ilan edildi.
Yanlış bilgi kriz anlarında daha çok yayılıyor
Askeri operasyonlar sırasında oyun sahnelerinden alınmış ya da eski görüntülerden montajlanmış iddialarla daha sık karşılaşılıyor. Bu gibi olağandışı zamanlar, yanlış bilginin normalden daha hızlı yayılmasına da zemin hazırlıyor.
Sonuç olarak iddia yanlış. Birbirinden ayrı zamanlarda çekilen üç eski tarihli video, güncel tek bir video gibi montajlanmış. Yanlış bilginin en yaygın yedi türünden manipülasyona örnek.
