Sosyal medyada, Fransa’nın Cezayir’i işgali sırasında öldürdüğü insanların kafataslarını bir müzede muhafaza edip, sergilediği iddia edildi. Milli Gazete ve İnternethaber gibi sitelerin de görsel kullanarak haberleştirdiği iddia bir kullanıcı tarafından Twitter’da paylaşıldı ve yaklaşık binden fazla kişi tarafından beğenildi.
Fransa’nın, Cezayirliler’in kafataslarını İnsan Müzesi’nde (Musée de l'Homme) muhafaza ettiği doğru. Ancak kafataslarının günümüzde müzede sergilendiği iddiası yanlış. Geçmişte sergilenmiş olabileceğine ilişkin ise farklı görüşler bulunuyor.
Dünyanın birçok yerinden getirilen 18 bin kafatasına ilişkin kimlik belirleme çalışmalarında kimlik tespiti yapılan 500 kafatasından 36’sının 19. yüzyılda öldürülen Cezayirliler’e ait olduğu ortaya çıkmıştı.
Cezayir’de temaslarda bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Cezayirliler’e ait olduğu tespit edilen kafataslarını teslim etmeye hazır olduklarını söylediği haberlere ulaşılabiliyor.
Kafataslarının geçmişte sergilendiği belirsiz
Yine France 24 kanalının konu hakkında yaptığı bir haberde bazı Cezayirliler'e ait kafataslarını görmek mümkün. Cezayirliler’e ait kafataslarının Paris'teki İnsan Müzesi'nde bulunduğunu ilk defa 2011 yılında Cezayirli tarihçi Ali Ferid Bilkadi ortaya çıkarmıştı.
The Observers ekibinden Liselotte Mas’ın yardımıyla ulaşılan tarihçi ve antropolog Ali Ferid Bilkadi ise kafataslarının ne Cezayir’de ne de Fransa’da sergilendiğini ve kafataslarına sadece uzman ve yetkililerin erişebildiğini belirtti.
Konu hakkında Teyit'e açıklama yapan Müze yetkilileri, kafataslarının sergi salonundan uzak bir bölgede ve kapalı kutularda korunduklarını, kafataslarının görünür olmadıklarını ve insan kalıntıları olarak saygı gördüklerini belirtti. Müze, kafataslarının geçmişte sergilendiyse bile bunun çok önce olabileceğini sözlerine ekledi.
Müzede yer alan kafataslarının özel kutularda saklandığını ve tasnif edildiği 2015 yılındaki bir videoyla görülebiliyor.
Ayrıca, iddiada kullanılan görselin Cezayirliler’e ait olduğu iddiası doğru değil. Tadilat için uzun bir süre kapalı kalan müzenin 2015 yılında açıldığı ve fotoğrafın da müzenin içinden bir kesit olduğunu söylemek mümkün. Fotoğrafın yer aldığı Getty Images isimli sitede de fotoğrafın altında yer alan açıklamada bunların alçıdan yapılmış kaplama heykeller olduğu belirtiliyor.
Ünlü filozof Descartes’ın da kafatası müzede
Türkçe’ye “İnsan Müzesi” olarak çevrilebilecek Musée de l'Homme’nin tarihi 1880’lere gidiyor. İlk başlarda Etnografya Müzesi olarak kurulan müze 1937 yılında İnsan Müzesi’ne dönüştürüldü. “İnsan hakkında her şeyin sergilendiği” müzenin açılış amacı ise “sömürgeleşme sırasında ve toplumların evrimi sırasında yok olmaya ya da kaybolmaya yüz tutan nesneleri toplayıp korumak” olarak ifade ediliyor.
2009’da geniş kapsamlı bir yenilenme çalışması başlatılan müze, kapılarını altı yıl sonra 2015 yılında yeniden açmıştı.
İnsan Müzesi’ndeki 18 bin kafatası arasında ünlü simalara ait olanlar da var. Filozof Descartes ve sosyolog Saint Simon’un kafatasları da müzede sergileniyor.
Rene Descartes’ın İnsan Müzesi’nde sergilenenkafatası.
