15 Mart 2019’da Yeni Zelanda’nın Christchurch şehrinde iki camiye düzenlenen silahlı saldırının ardından, “Bölge Gerçekleri” isimli Twitter hesabı konuyla ilgili olduğu öne sürülen bir video paylaştı. Araç sürücüsünün, polis ekibiyle yaşadığı çatışma sırasında öldürülmesini kaydeden videonun, Christchurch katliamının zanlılarına ait olduğu iddia edildi. Söz konusu paylaşımda, failin yakalandığı ve öldürüldüğü öne sürüldü. Bu video 228 bin kez izlendi ve 4 bin 500 beğeni aldı.
16 Mart 2019 tarihinde “Aşk_Yanmaya_Razı_Olmaktı” isimli Facebook sayfası tarafından da paylaşılan ve görgü tanıklarından birinin amatör video kayıtlarını içeren gönderi 16 bin kez görüntülendi ve 500’ün üzerinde paylaşım aldı. Söz konusu video Dedefakalım Güncel, Umre TV, Mevlanâkarizma, Haberler Zonguldak gibi Facebook sayfaları ve kişiselhesaplarüzerinden de aynı iddialarla izlendi ve çok sayıda etkileşim aldı.
Fakat söz konusu gönderinin Christchurch’te, El Nur ve Linwood camilerine silahlı saldırı düzenleyen Brenton Tarrant’ın yakalanma ve öldürülme anını gösterdiği iddiası doğru değil. Video Florida’da 15 Mayıs 2018 tarihinde kaydedilmiş ve yol kavgası şüphesiyle yakalanan David Romasky’nin polislerle yaşadığı çatışmayı gösteriyor. Yeni Zelanda’da yaşananların faili Brenton Tarrant ise polis memurları tarafından canlı olarak yakalandı ve mahkemesi sürüyor.
Görüntüler ABD’den
İddia videodan alınan bir karenin Google ve Yandex üzerinden tersten aratılması sonucunda, söz konusu görüntülerin Yeni Zelanda’daki katliama değil, Florida’da yaşanan bir polis müdahalesine ait olduğu görülüyor. Bir görgü tanığı tarafından kaydedilen olay, 15 Mayıs 2018 tarihinde Lake Mary Bulvarı üzerindeki Jeremiah’s Italian Ice isimli dondurmacının önünde gerçekleşti. Lake Mary Polisi, iki aracın yol verme kavgası yaşandığına dair bir ihbar alınması üzerine harekete geçti. FOX35’in haberine göre yol verdin-yol vermedin kavgası sırasında bir sürücü diğerini silahla tehdit etti. Dondurmacının önünde yakalanan zanlı, polislerin aracından çıkması için yaptığı uyarıları dikkate almadı ve silahını çıkartarak polisleri hedef aldı. Polis ekiplerinin silahlı müdahalesi sonucunda zanlı David Romasky olay yerinde öldü.
Polislerin zanlıyı öldürmesi tartışmalara neden olmuştu
Olayın zanlının ölümüyle sonuçlanması ardından polisler hakkında bir rapor yürütüldü. Görgü tanıdığının çektiği ve araç sürücüsünün polislere silahını doğrultması ardından öldürüldüğü anları gösteren bu video kaydı ise Florida Emniyet Müdürlüğü (FDLE) tarafından kanıt olarak kullanıldı. Eyalet savcısı Phil Archer’ın konu hakkındaki açıklaması, polis memurlarının “meşru kaba kuvvet gücü” kullandıkları ve Florida Eyaleti Yasaları’nın 776 sayılı kanuna uygun olduğu yönünde.
14 Eylül 2018 tarihinde FOX35 tarafından yayımlanan haber: “Lake Mary polis memurları ölümle sonuçlanan silahlı saldırıda suçsuz bulundu”
Florida eyaleti yasalarına göre yaşanan bu durum “meşru kaba kuvvet gücü” ile ilgili bölümün altıncı maddesiyle eşleşiyor.
Videoda arka planda yer alan bina aracılığıyla Google haritalar üzerinden olay mahallî tespit edilebiliyor.
Sağdan akan trafik ve polis armaları görüntülerin Yeni Zelanda’da kaydedilmediğini doğruluyor
Yeni Zelanda’da trafik, İngiltere’de olduğu gibi soldan ilerliyor. İddia videoda ise aracın cami saldırısını düzenleyen Berrant’ın arabası olmadığı ve trafiğin sağ taraftan aktığı görülebiliyor. Ayrıca polis memurlarının üniformalarında yer alan rozetler de olayın Yeni Zelanda’da değil Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştiğini destekliyor.
Ayrıca söz konusu videonun yer aldığı ve Amerikan polislerinin müdahalelerini konu edinen bir video 29 Ocak 2019 tarihinde “Amerikan Polisi Suçlulara Karşı #3” başlığı altında YouTube’da paylaşılmıştı. Videonun Yeni Zelanda katliamıyla ilişkilendirilerek paylaşılması “hatalı ilişkilendirme”ye örnek; çünkü gerçekten yaşanmış bir olayın görüntüleri, başka bir haber başlığıyla paylaşılmış ve iddia edilen başlık, içeriğin kendisiyle örtüşmüyor.
Brenton Tarrant etkisiz hale getirildi
Deutsche Welle’de yayımlanan habere göre, 28 yaşındaki Brenton Tarrant isimli zanlı, ikinci camide gerçekleştirdiği saldırıdan sonra aracıyla uzaklaşmaya çalışırken polis memurları tarafından etkisiz hale getirildi. 50 kişiyi öldürmekle suçlanan zanlı gözaltında alındı ve mahkemesi sürüyor.
Bir görgü tanığının sosyal medyada paylaştığı amatör bir kayıt ise cami saldırısı sonrasında polisin şüphelilerden birini yakalandığı anıgösteriyor.
Sonuç olarak, görüntülerin Yeni Zelanda’da 15 Mart 2019 tarihinde gerçekleşen cami saldırılarının faili, Brenton Tarrant’ın yakalandığı ve öldürüldüğü anı gösterdiği doğru değil. Görüntüler, 15 Mayıs 2018 tarihinde Florida’da gerçekleşen bir polis mücadelesini gösteriyor. Saldırı ardından yakalanan Brenton Tarrant’ın mahkemesi ise sürüyor.
