Nong You-hui isimli Çinli çocuğun karanlıkta görmesini sağlayan kedilere has bir genetik mutasyonla dünyaya geldiği iddiası, 2009’dan bu yana sosyal medyada dolaşıyor.
Haber 3 Ocak 2021’de de bir Instagram hesabında “Çinli Nong Youhui adlı çocuğun gözleri ‘termal alıcılara’ sahip. Bu sayede, geceleri de gündüz gibi net görüyor” diye bir açıklamayla paylaşılmış.
2012’de Youtube’da paylaşılan bir haber videosu, 8 milyon kişi tarafından görüntülenmiş. O zamandan beri sosyal medyada yerli ve yabancı pek çok kullanıcı tarafından paylaşılmış. Yerel haber sitelerinde ve bloglarda da bu iddiaya rastlamak mümkün.
Paylaşılan fotoğraf çocuğa ait değil ve manipüle edilmiş
Paylaşılan bu bebek fotoğrafını TinEye üzerinden tersine görsel arama ile aradığımızda, 2010 yılında internete yüklenmiş orijinal haline ulaşabiliyoruz.
Fotoğrafın orijinalindeki çocuğun gözleri kahverengi. Ancak zaman içinde çeşitli platformlarda yer alan görsellerde çocuğun gözleri parlak mavi ve sarı renklere boyanmış.
2010 tarihli paylaşımın yapıldığı websitesi şu anda yayında değil. Ancak ilgili bağlantıyı archive.org üzerinden aradığımızda, 2008 tarihinde yayınlanan bir makaleye gidiyoruz. Bu görsele makalenin arşivli hali üzerinden ulaşılamasa da, burada yayınlanmış. Makale, Çin taşrasında çocuklara kitap ulaştırmak için yapılan bir gezer kütüphane kampanyasını anlatıyor. Bu çocuk da büyük ihtimalle ekibin yolda karşılaştığı çocuklardan biriydi.
İddianın kaynağı bir video haber
Peki gerçekten mutasyon kaynaklı gece görme yetisi kazanan Çinli bir çocuk var mı? Bunun için haber metinlerinde geçen kilit kelimelerle arama yapıyoruz. “Non You-hui” ismiyle arama yapıldığında, 2006 yılında Çin’in Dahua bölgesinde dünyaya gelen bir çocukla ilgili içeriklere ulaşıyoruz. Nong You-hui, Doğu Asya’da nadir görülen mavi gözlerle dünyaya gelmiş. Çin’de yayınlanan bir video haberde çocuğun babası ile röportaj yapılmış. Çocuğun gece görüşüne sahip olduğu iddiasının kaynağı da babasının bu videoda dile getirdikleri.
Baba, You-hui’nin geceleri karanlıkta görmesini sağlayan “kedi gözlere" sahip olduğunu, gün ışığından da rahatsız olduğunu ifade ediyor. You-hui’nin öğretmeni de çocuğun gece karanlığında kriket topu yakalayabildiğini söylediğini aktarıyor. Haberi yapan gazeteci Bi Donglei de, çocuğun gece görüşünü karanlık bir yerde denediklerini, Nong You-hui’nin tüm soruları cevapladığını söylüyor.
Bir insan gece görüşüne sahip olabilir mi?
Peki bu haberde aktarılanlar bilimsel gerçeklerle ne kadar uyumlu? Böyle bir mutasyon söz konusu olabilir mi? Elbette gece görüşüne sahip pek çok tür var: Baykuşlar, rakunlar, sırtlanlar, yarasalar, ağaç kurbağaları ve kediler. Ancak bu canlılara gece görüşünü kazandıran tekil bir mutasyon değil, yüzbinlerce yıl içinde bu canlı türlerinden gece görebilenlerin seçilim avantajı yakalamış olması.
Bu gececi (nokturnal) hayvanların ortak özelliği retinalarının gerisinde tapetum lucidum isimli bir hücre tabakasına sahip olmaları. Bu tabaka gelen ışığı geri yansıtabilme kabiliyetine sahip; yani ortamda çok az ışık olsa dahi, ortam ışığı geri yansıtılan ışıkla birleşerek, ışık dalgasının şiddeti görüşü sağlayabilecek kadar artıyor. İşte tam da bu nedenle, yansıma bir miktar ışığın retinadan dışarı çıkmasına sebep olduğundan, bu hayvanların gözleri karanlıkta ya da gözlerine ışık tutulduğunda parlıyor. Ancak videoyu incelediğimizde You-hui’nin gözlerine ışık tutulduğunda benzer bir yansıma oluşmadığını gözlemliyoruz.
Solda: Tapetum lucidum tabakasından dolayı, ışık tutulduğunda gözleri parlayan bir kedi. Kaynak: Getty Images. Sağda: Videoda Nong You-hui’nin gözlerine ışık tutulduğunda aynı parlamanın oluşmadığı görülüyor.
New York Eyalet Üniversitesi'nden çocuk göz uzmanı James Reynolds da, Nong You-hui’nin videosunu izleyerek şu yorumu yapmış: “Tamamen oluşmuş ve işleyen bir tapetum lucidum üretebilecek tek bir genetik mutasyon yoktur, böyle bir yetenek, birden fazla mutasyonu gerektirir ve bu aynı anda meydana gelmez. Evrim sıçramalar ile değil aşamalı olarak gerçekleşir. Bir insandaki işlevsel bir tapetum, kanatlarla doğan bir insan kadar saçma olurdu.”
Dolayısıyla Nong You-hui’nin tapetum lucidum tabakasına sahip değil. Sadece bölgede nadir görülen bir göz rengine sahip ve gözleri ışığa karşı hassas.
Karanlıkta görebilmesini sağlayan için başka sebepler olabilir
Nong You-hui’nin gözlerinin karanlığa adapte olma üst eşiğinin diğer insanlardan daha fazla olması için ise mutasyona ihtiyacı yok. Çocuğun gözleri karanlığa insanların çoğundan daha kolay adapte olabiliyor ve nesneleri seçmekte herkes kadar zorlanmıyor olabilir. Reynolds’a göre de, çocuğun bunu yapabilmek için, nokturnal olmasına gerek yok; karanlığa adapte olmaya yarayan hücrelerin nüfusun genelinden daha fazla olması kafi.
Evrim Ağacı’nın analizine göre çocuğun gözlerinin karanlığa daha kolay alışmasını açıklayabilecek diğer bir olasılık, oküler albinizm. Kaliforniya Üniversitesi'nden optometrist ve klinik araştırmacı Dr. Adam Hickenbotham, renkli gözlere, iriste daha az melanin pigmenti bulunmasının neden olduğunu söyleyerek, bunun göze giren ışığın biraz daha fazla yansımasına neden olabileceğini açıklıyor. Ancak bu gece görüşü anlamına gelmiyor.
Yani Çin’in bu bölgesinde mavi göz epey nadir görüldüğünden, küçük You-hui, gece topluluğundaki herkesten daha iyi görebiliyor olabilir. Mavi gözlülerin ağırlıkta olduğu bir toplulukta doğsaydı bu farkın ayrımında olmayacaktı.
