Sicilya'daki bir Roma Katolik piskoposu Antonio Stagliano, Noel Baba'nın aslında gerçek olmadığını, kırmızı kostümün de Coca Cola tarafından tanıtım için yaratıldığını iddia etti.
Aslında bu iddia yıllarca sosyal medyada paylaşılmış. Bu paylaşımlarda da Noel Baba’nın geçmişte kıyafetinin yeşil olduğu, bugünkü halini Coca Cola reklamlarıyla aldığı söylenmiş.
Aziz Nicholas’tan Noel Baba’ya…
Noel Baba, Santa Claus, Aziz Nicholas veya Sinterklaas efsanesinin izleri, M.S. üçüncü yüzyılda yaşayan Aziz Nicholas adlı keşişe kadar izlenebiliyor. Nicholas’ın Türkiye’de Antalya il sınırlarındaki Patara’da doğduğu ve yaşadığına inanılıyor.
Aziz Nicholas’ın hayatıyla ilgili pek tarihi kayıt yok. Ancak kaynaklarda, dindarlığı ve nezaketiyle çok takdir edildiği, çocuklara karşı cömert biri olduğu bilgisi var. Bu yüzden yardımlarıyla halk efsanelerine konu olan Nicholas, bugün çocuklara hediyeler getiren Noel Baba veya Santa Claus figürünün ilham kaynağı olarak kabul ediliyor. Ölüm tarihi net olmasa da, 6 Aralık günü hem Katolik hem de Ortodoks kiliselerinde Aziz Nicholas Günü olarak kutlanıyor ve bu tarihte çocuklara hediyeler veriliyor.
Aziz Nicholas’ı tasvir eden bir görsel. Kaynak: history.com
Aziz Nicholas’ın Rönesans Avrupa’sında en popüler azizlerden biri olduğu ve özellikle Hollanda’da meşhur olduğu biliniyor. Hollandalılar Noel Baba’yı “Sinterklaas” olarak anıyor. Hollanda’nın bugün aşina olduğumuz Noel Baba'ya benzer figürlerin ilk kez ortaya çıktığı yer olabileceği düşünülüyor.
Aziz Nicholas’ın ABD’deki popülerliği ise 18. yüzyılın sonlarına uzanıyor. 1809'da yazar Washington Irving, The History of New York adlı kitabında Aziz Nicholas’tan 'New York’un koruyucu azizi' diye bahsetmiş. Irving, Aziz Nicholas'ı sevilen bir karakter olarak tanıtmış ve Noel Baba figürünün temellerini atanlardan biri olmuş.
1800'lerin ortalarında, Noel Baba'yı zayıf ve uzun, piskopos cübbesi içinde, uzun paltosu ve sivri şapkasıyla çizmek popülerdi. Bu imaj, 1863'te karikatürist Thomas Nast’ın Harper’s Weekly dergisi için Amerikan İç Savaşı'nda savaşan birliklere hediyeler getiren bir Noel Baba çizmesiyle değişti.
Thomas Nast’ın çizdiği Noel Baba resmi
Bugünkü Noel Baba tasvirinin Coca Cola’yla ilgisi yok
Gelelim Noel Baba’nın Coca Cola’yla olan iddia konusu bağına. Coca Cola, karikatürist Nast’ın ‘tonton’ Noel Baba’yı çizmesinden 23 yıl sonra kuruldu. Coca Cola şirketinin ilk Noel reklamları 1920'lerde The Saturday Evening Post gibi dergilerde alışverişle ilgili reklamlarla başlamış. Bu reklamlarda Thomas Nast’ın çizdiği gibi bir Santa Claus kullanılmış.
Şirketin resmi sitesinde de Noel Baba’nın ünlü kırmızı kıyafetinin Coca Cola’yla ilgisi olup olmadığına dair bilgilendirme yer alıyor. Şirket iddiaların aksine, Noel Baba’nın kırmızı kıyafetli popüler halinin kendileriyle ilgisi olmadığını ve tasvirin Nast’a ait olduğunu belirtiyor. Zaten 1900’lü yıllar boyunca kartpostallarda ya da kimi görsellerde Noel Baba’nın kırmızı kıyafetli ve bugünkü haline yakın halleri görülebiliyor.
Coca Cola, Noel Baba’yı 1931 yılında kış mevsiminde düşen ürün satışlarını artırmak için bir pazarlama figürü olarak kullanmış. Şirketin bu yıllarda Noel Baba tasarımlarını ressam Haddon Sundblom yapmış. Sunblom tasarımlarında, Noel Baba’yı Coca Cola içerek neşelenen bir figür olarak resmetmiş. 1931’den 1964’e kadar şirket reklamlarında oyuncaklar dağıtan, çocukları ziyaret ettiği bir Noel Baba ortaya çıkarmış.
Bugüne dek şirketin başarılı reklam kampanyaları sayesinde Noel Baba figürüyle anıldığı bir gerçek. Ancak Noel Baba 1930’lardan önce de bugünkü gibi tasvir ediliyordu.
