Sosyal medyada nezle olduğumuzda Covid-19’a yakalanılmayacağı iddia edildi. Covid-19 ve nezle arasında çapraz bağışıklık olduğu konusunun netleştiği, izolasyon ve maske takıldığında da basit bir nezle olmak yerine Covid-19’a maruz kalındığı öne sürülüyor.
Araştırmalar varsayıma dayanıyor
Her şeyden önce nezleye sadece insan koronavirüsleri neden olmuyor. Rhinovirüsler, RSV ve parainfluenza gibi farklı virüs aileleri de insanlarda hafif seyreden soğuk algınlıklarına sebebiyet verebiliyor.
İnsanlarda nezleye neden olan 229E, NL63, OC43 ve HKU1 gibi koronavirüsler ile Covid-19'a sebep olan SARS-CoV-2 aynı virüs ailesine mensuplar. Bunlar arasındaki olası bağışıklık ilişkisini araştıran bilimsel çalışmalar da var. Ancak bu çalışmaların sonuçları kesin değil.
Araştırmalarda koronavirüslerin neden olduğu soğuk algınlığına bağlı olarak oluşan antikorlar SARS-CoV-2 ile benzer olduğu için çapraz bağışıklık geliştirebileceği varsayımından yola çıkılıyor. Bu şu demek: Soğuk algınlığına neden olan koronavirüslere karşı T hücrelerinde oluşan hafıza, insanlarda Covid-19’a karşı da gizli bir bağışıklık yaratıyor olabilir.
Araştırmacılar da yeni koronavirüsü tanıyabilecek T hücreleri olup olmadığına bakıyorlar. Bu araştırmalar sonucunda koronavirüsle benzer yüzey proteinine sahip nezle virüsüyle karşılaşmış insanların, Covid-19'a karşı da bağışık oldukları iddiaları doğal olarak gündeme geliyor. Ancak bu konuda kesin kanıt yok.
Örneğin Nature’da yayınlanan bir araştırma, Covid-19’a yakalanmayanlarda, bu T hücrelerinin tespit edildiğini söylüyor ve bağışıklığın kaynağının mevsimsel nezleye neden koronavirüsler olabileceğini belirtiyor. Ancak SARS-CoV-2'nin bu insanları enfekte etmemesinin sebebinin, T hücreleri olduğunun net olmadığı vurgulanmış.
30’dan fazla türü bulunan koronavirüslerin dördü insanlarda soğuk algınlığına yol açıyor. 229E, NL63, OC43 ve HKU1 gibi insan koronavirüsleri genellikle soğuk algınlığı gibi hafif ve orta üst solunum yolu hastalıklarına neden oluyor. Çoğu insan hayatlarında bir kez bu koronavirüslerden bir veya daha fazlasıyla enfekte oluyor.
Yani aslında şu da yanlış bir varsayım olmaz: İnsan koronavirüslerinin neden olduğu hastalıklarda edinilen T hücreleri bu kadar koruyucu olsaydı, Covid-19 bu denli büyük bir tahribata yol açmayabilirdi. 10 ay içinde dünya çapında Covid-19’dan dolayı hayatını kaybettiği tespit edilenlerin sayısı 1 milyonu aştı.
Grip ve nezle arasındaki bağışıklık ilişkisi Covid-19’a yansıtılmış
İki hastalık arasındaki bağışıklık ilişkisine dair, nezleye yol açan bir diğer virüs ailesi olan rhinovirüsler de araştırıldı. Çünkü bazı araştırmalar vücutta rhinovirüs mevcutsa grip virüsü (influenza) bulunmayacağını gösteriyordu. Ancak bilim insanları soğuk algınlığı virüsünün SARS-CoV-2’ye karşı da benzer etkiye sahip olup olmadığının bilinmediğini söylüyor.
Dolayısıyla bu da sadece bir varsayım. Bu konuda daha fazla araştırma gerektiği belirtiliyor. İddiada ise bir varsayım kesin sonuç gibi sunulmuş. Ayrıca araştırmacılara göre bir dereceye kadar bağışık olmamız enfekte olunmayacağı anlamına da gelmiyor.
Maske takmanın bu nezleleri kapmamıza da engel olarak bağışıklığımızı zayıflattığı iddiası önemli bir ihtimali de gözden kaçırıyor: Bu varsayımlar doğru olsalar bile, Covid-19’a nezleden daha erken yakalanabilir, kendiniz ve çevrenizdekilerin hayatını riske atabilirsiniz. Maskeler virüs taşıyan damlacıkların solunmasını engelleyerek Covid-19’a yakalanmayı önlüyor. Ayrıca maske takmak diğer birçok enfeksiyona yakalanmayı da önleyebilir.
